Wstępna charakterystyka psychometryczna Skali Proaktywności w Izolacji Więziennej (SPIW)

Zagadnienie proaktywności oraz jego mierzenie poruszane było w licznych publikacjach (Bańka, 2005; Sadowski, Seibert i in. 1999), ale jak dotychczas, w środowisku opresyjnym podobne badania nie były wykonywane, a zatem nie można było wnioskować o poziomie proaktywności osób osadzonych odbywających karę pozbawienia wolności. W środowisku więziennym człowieka napotyka na wiele ograniczeń, które utrudniają działanie. Nie mniej, osoba proaktywna podejmuje aktywne działanie oddziaływujące na otaczające ją środowisko. W artykule została przedstawiona konstrukcja oraz wstępna charakterystyka skali do badania proaktywności w sytuacji izolacji więziennej. W badaniu udział wzięło 163 osadzonych (w tym 72 kobiety, co stanowiło 43% wszystkich osób). Konstrukcja skali przebiegała w kilku etapach. Na podstawie zebranych danych wykonano eksploracyjną oraz konfirmacyjną analizę czynnikową. Przetestowanych zostało kilka wersji skali z różna liczbą pozycji oraz czynników. Ostatecznie uznano, że najbardziej zadawalającymi rozwiązaniami skali SPIW jest rozwiązanie 3. Czynnikowe z 13 pozycjami oraz rozwiązanie 4. czynnikowe z 16 pozycjami. Analiza konfirmacyjna modeli skali SPIW wykonana przy użyciu SEM wskazuje, że wszystkie wersje charakteryzują się dobrymi wskaźnikami dopasowania.

In this article authors describe procedure of construction and validation of the scale for measuring inmates proactivity in penitentiary environment. Presented in the article scale of Proactivity in Penitentiary Isolation (PPI) opens new field of research on preparatory activity undertaken by inmates before living on the loose. Since the structure of proactive behaviors in the group of inmates no published studies have examined yet, this paper reviews the literature to identify antecedents of penitentiary proactivity. The constructed measure was tested in group of 166 inmates. Exploratory factor analysis indicated that optimal structure of PPI consists with 4 components. Confirmatory factor analysis using SEM revealed that 4 dimensional model is characterized by good indices of fit to empirical data (RMSEA=.048; GFI=.918).