Świat (bez) pracy

Fordyzm to etykieta należącego już do przeszłości świata zmechanizowanego, zdominowanego przez człowieka, dążącego do pełnego zatrudnienia, cechującego się standaryzacją produkcji oraz konsumpcji, dialogiem między kapitałem a pracą, a jednocześnie alienacją. Czwarta rewolucja przemysłowa - proces zacierania się granic między człowiekiem i maszyną, pracą ludzką i zrobotyzowaną - jest z kolei symbolem świata, który na naszych oczach właśnie ?się staje". Jej cechy charakterystyczne, jej skutki nie zawsze jeszcze są widoczne, a tym bardziej zrozumiałe dla przeciętnego obserwatora, ale na pewno warte zastanowienia, poddania prognozie czy analizie naukowej. Czy stoimy wobec perspektywy ?końca pracy", czy też praca zmieni jedynie swój charakter? Na przekór neoludystom nie byłoby to niczym szczególnym, raczej potwierdzeniem zwykłej kolei rzeczy - ani wynalezienie koła, ani maszyny parowej, ani elektryczności, ani komputera nie wyeliminowało pracy ludzkiej! Czy malejąca podaż pracy przełoży się na napięcia społeczne? Czy remedium na nie byłby dochód podstawowy? Czy uwagę rosnącego segmentu populacji trzeba będzie zająć innymi niż praca formami aktywności? Czy zaspokojenie, nawet na wysokim poziomie, potrzeb bytowych ludzi pozbawionych pracy powstrzyma proces narastania poczucia deprywacji? Czy praca stanie się przywilejem nielicznych, co zmieni oblicze społecznych nierówności, skutkując podziałami quasi-feudalnymi? Czy pozycja pracowników wobec pracodawców ulegnie osłabieniu, czy raczej się wzmocni, a w konsekwencji czy w stosunkach pracy zyska na znaczeniu wymiar indywidualny czy zbiorowy? Czy pojęcia ?pracownika" i ?pracodawcy" będą nadal adekwatne? Czy praca jako wartość uzyska nowe znaczenia? Pytania można mnożyć, ze świadomością, że udzielane na nie odpowiedzi nigdy nie pozwolą przewidzieć przyszłości, jednak dadzą szansę na nakreślenie różnych scenariuszy zmiany społecznej. Prezentowana książka zawiera zbiór osiemnastu opracowań, w których autorzy podejmują próby udzielenia odpowiedzi na niektóre z wyżej postawionych pytań lub zadają nowe, próbując na nie jednocześnie odpowiedzieć.