Alkohol i człowiek - toksyczny związek

Spis treści książki

• Okładka
• Strona tytułowa
• Strona redakcyjna
• Spis treści
• Autorzy
• Przedmowa
• Wykaz skrótów
• 1. Wprowadzenie w tematykę
  • 1.1. Współczesna i historyczna terminologia zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu etylowego oraz jej nienaukowe eponimy - Bogusław Habrat
    • 1.1.1. Światowa Organizacja Zdrowia i Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne
    • 1.1.2. Podobieństwa i różnice dotyczące DSM i ICD
    • 1.1.3. Pojęcia przestarzałe, niemedyczne i nienaukowe
  • 1.2. Zarys historii etanolu - Marek Wiergowski, Jacek Sein Anand
    • 1.2.1. Na świecie
    • 1.2.2. W Polsce
  • 1.3. Zarys epidemiologii - Marek Wiergowski, Marzena Kata, Anna Walczak
    • 1.3.1. Na świecie
    • 1.3.2. W Polsce
    • 1.3.3. Podsumowanie
  • 1.4. Właściwości etanolu - Marek Wiergowski, Bartosz Wielgomas, Ewa Domagalska, Beata Szpiech
    • 1.4.1. Farmakokinetyka
    • 1.4.2. Farmakodynamika
    • 1.4.3. Rachunek prognostyczny i retrospektywny
• 2. Diagnostyka ostrych zatruć etanolem
  • 2.1. Pacjent nadużywający alkoholu etylowego  badanie podmiotowe i przedmiotowe - Jacek Kleszczyński, Janusz Springer
    • 2.1.1. Wstęp
    • 2.1.2. Definicje
    • 2.1.3. Badanie podmiotowe (wywiad)
    • 2.1.4. Badanie przedmiotowe (fizykalne)
  • 2.2. Diagnostyka ostrych zatruć alkoholami niespożywczymi - Karina Sommerfeld-Klatta, Marek Wiergowski, Ewa Domagalska, Beata Szpiech
    • 2.2.1. Glikol etylenowy
    • 2.2.2. Metanol
    • 2.2.3. Izopropanol
  • 2.3. Oznaczanie biomarkerów przewlekłego nadużywania etanolu - Anna Pirowicz, Ewa Nowak, Anna Krakowiak, Paweł KRAKOWIAK
    • 2.3.1. Wstęp
    • 2.3.2. -glutamylotransferaza (GGT)
    • 2.3.3. Transaminaza asparaginianowa (AST) oraz transaminaza alaninowa (ALT)
    • 2.3.4. Makrocytoza (MCV)
    • 2.3.5. Ubogowęglowodanowa izoforma transferyny (CDT)
    • 2.3.6. -heksozoaminidaza (-HEX)
    • 2.3.7. Ester etylowy kwasu glukuronowego (EtG)
    • 2.3.8. Siarczan etylu (EtS)
    • 2.3.9. Estry etylowe kwasów tłuszczowych (FAEE)
    • 2.3.10. Fosfatydyloetanol (PEth)
    • 2.3.11. 5-hydroksytryptofol (5-HTOL)
    • 2.3.12. Aldehyd octowy, addukty oraz IgA
    • 2.3.13. SA (kwas sialowy) i SIJ (kwas sialowy apolipoproteiny J)
  • 2.4. Badanie ultrasonograficzne (USG) - Łukasz Sein Anand, Wojciech Kosiak
    • 2.4.1. Zasada działania
    • 2.4.2. Podstawowe pojęcia
    • 2.4.3. Bezpieczeństwo badania ultrasonograficznego
    • 2.4.4. Ultrasonografia point-of-care
    • 2.4.5. Zastosowanie ultrasonografii w ostrym zatruciu i przewlekłym nadużywaniu etanolu
    • 2.4.6. Inne zastosowania
  • 2.5. Zmiany metaboliczne mózgu w czasie konsumpcji alkoholu  badanie techniką spektroskopii rezonansu magnetycznego (1H MRS) - Andrzej Urbanik, Monika Ostrogórska
• 3. Ostre zatrucie etanolem - Wojciech Waldman, Marek Wiśniewski, Jacek Sein Anand
  • 3.1. Leczenie ostrego zatrucia alkoholem etylowym
    • 3.1.1. Wstęp
    • 3.1.2. Źródła narażenia
    • 3.1.3 Drogi narażenia/zatrucia
    • 3.1.4. Farmakokinetyka/toksykokinetyka
    • 3.1.5. Mechanizm działania etanolu
    • 3.1.6. Toksyczność etanolu dla poszczególnych układów/narządów
    • 3.1.7. Dawki i stężenia toksyczne etanolu
    • 3.1.8. Dynamika obrazu klinicznego
    • 3.1.9. Rozpoznanie
    • 3.1.10. Objawy narządowe zatrucia etanolem
    • 3.1.11. Czynniki ryzyka ciężkiego przebiegu zatrucia etanolem
    • 3.1.12. Wskazania do leczenia w warunkach szpitalnych
    • 3.1.13. Diagnostyka różnicowa
    • 3.1.14. Leczenie przedszpitalne i na szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR)
    • 3.1.15. Leczenie specyficzne
    • 3.1.16. Kierunek transportu chorych
  • 3.2. Diagnostyka ostrego zatrucia etanolem - Karina Sommerfeld-Klatta, Marek Wiergowski, Ewa Domagalska, Beata Szpiech
  • 3.3. Sedacja pobudzonych pacjentów będących pod wpływem etanolu - Piotr Maciej Kabata
    • 3.3.1. Wstęp
    • 3.3.2. Patofizjologiczne podstawy sedacji*
    • 3.3.3. Diagnostyka i różnicowanie
    • 3.3.4. Interwencje niefarmakologiczne
    • 3.3.5. Interwencje farmakologiczne
    • 3.3.6. Unieruchomienie
    • 3.3.7. Dalsze postępowanie
  • 3.4. Weekendowe zaburzenie rytmu serca (holiday heart syndrome) - Łukasz Sein Anand, Jacek Sein Anand
    • 3.4.1. Wstęp
    • 3.4.2. Epidemiologia
    • 3.4.3. Patomechanizm
    • 3.4.4. Rozpoznanie
    • 3.4.5. Badania laboratoryjne
    • 3.4.6. Leczenie
    • 3.4.7. Rokowanie
    • 3.4.8. Śmiertelność
• 4. Alkoholowe zespoły abstynencyjne
  • 4.1. Postępowanie w łagodnych i umiarkowanych alkoholowych zespołach abstynencyjnych - Jacek Sein Anand, Marek WIŚNIEWSKI, Łukasz SEIN ANAND, Wojciech WALDMAN
    • 4.1.1. Wstęp
    • 4.1.2. Patomechanizm AZA
    • 4.1.3. Dynamika przebiegu AZA
    • 4.1.4. Obraz kliniczny
    • 4.1.5. Ryzyko wystąpienia AZA
    • 4.1.6. Predyktory ciężkiego przebiegu AZA
    • 4.1.7. Obiektywizowanie oceny nasilenia objawów AZA
    • 4.1.8. Ocena stanu klinicznego pacjenta z AZA
    • 4.1.9. Pacjenci kwalifikujący się do leczenia pozaszpitalnego
    • 4.1.10. Objawy wegetatywne występujące w AZA
    • 4.1.11. Cele leczenia AZA
    • 4.1.12. Badania laboratoryjne
    • 4.1.13. Badania obrazowe
    • 4.1.14. Zasady psychofarmakoterapii AZA
    • 4.1.15. Leki stosowane w psychofarmakoterapii AZA
    • 4.1.16. Postępowanie w przypadku łagodnych objawów AZA
    • 4.1.17. Postępowanie w przypadku umiarkowanych AZA
    • 4.1.18. Miejsce leczenia AZA
  • 4.2. Postępowanie w ciężkich alkoholowych zespołach abstynencyjnych - Marek WIŚNIEWSKI, Natalia PAWLAS, Wojciech WALDMAN, Jacek SEIN ANAND
    • 4.2.1. Wstęp
    • 4.2.2. Kwalifikacja do leczenia w warunkach oddziału intensywnego nadzoru
    • 4.2.3. Leki stosowane w leczeniu AZA w oddziałach intensywnego nadzoru
    • 4.2.4. AZA oporny na BZD
    • 4.2.5. Leczenie wspomagające w przypadku AZA opornego na BZD
  • 4.3. Ostry zespół majaczeniowy na oddziałach ratunkowych - Karolina Szaruta, Mariusz Siemiński
    • 4.3.1. Wstęp
    • 4.3.2. Epidemiologia
    • 4.3.3. Patomechanizm
    • 4.3.4. Obraz kliniczny
    • 4.3.5. Badania dodatkowe w ostrym zespole majaczeniowym
    • 4.3.6. Postępowanie terapeutyczne
    • 4.3.7. Rokowanie w ostrym zespole majaczeniowym
• 5. Zespół dnia następnego - Łukasz Sein Anand, Martyna Łukasiewicz, Jacek Sein Anand
  • 5.1. Wstęp
  • 5.2. Epidemiologia
  • 5.3. Patomechanizm
  • 5.4. Obraz kliniczny kaca
  • 5.5. Wpływ kaca na funkcje kognitywne
  • 5.6. Wpływ kaca na wydolność fizyczną
  • 5.7. Wpływ kaca na prowadzenie pojazdów
  • 5.8. Wpływ kaca na efektywność pracy
  • 5.9. Koszty kaca
  • 5.10. Ocena nasilenia dolegliwości
  • 5.11. Leczenie kaca
  • 5.12. Leczenie kaca klinem
  • 5.13. Domowe leczenie kaca
• 6. Alkoholowa kwasica ketonowa - Łukasz Sein Anand, Paweł Korolkiewicz, Jacek Sein Anand
  • 6.1. Wstęp
  • 6.2. Epidemiologia
  • 6.3. Patomechanizm
  • 6.4. Rozpoznanie
  • 6.5. Badania laboratoryjne
  • 6.6. Leczenie
  • 6.7. Różnicowanie AKK z cukrzycową kwasicą ketonową (CKK)
• 7. Interakcje leków z etanolem - Bartosz Wielgomas, Anna Klimowska
  • 7.1. Wstęp
  • 7.2. Charakterystyka interakcji leków i nielegalnych substancji psychoaktywnych z alkoholem
    • 7.2.1. Interakcje farmakokinetyczne
    • 7.2.2. Interakcje farmakodynamiczne
    • 7.2.3. Charakterystyka interakcji wybranych grup leków i substancji psychoaktywnych z alkoholem
  • 7.3. Interakcje produktów leczniczych roślinnych z alkoholem
  • 7.4. Interakcje suplementów diety z alkoholem
  • 7.5. Podsumowanie
• 8. Powikłania narządowe związane ze spożywaniem alkoholu
  • 8.1. Dysfunkcje układu nerwowego spowodowane działaniem alkoholu - Rafał Sikorski, Emilia Sitek, Jarosław Sławek
    • 8.1.1. Wprowadzenie
    • 8.1.2. Encefalopatia Wernickego, zespół Korsakowa i zespół Wernickego-Korsakowa
    • 8.1.3. Specyfika zaburzeń poznawczych związanych z nadużywaniem alkoholu
    • 8.1.4. Wpływ alkoholu na rozwijający się mózg
    • 8.1.5. Nadużywanie alkoholu a otępienie
    • 8.1.6. Ocena funkcji poznawczych
    • 8.1.7. Dynamika poprawy po odstawieniu alkoholu
    • 8.1.8. Implikacje zaburzeń poznawczych dla terapii uzależnienia od alkoholu
    • 8.1.9. Neuropatia i miopatia alkoholowa
    • 8.1.10. Podsumowanie
  • 8.2. Wpływ etanolu na układ nerwowy dzieci - Seweryna Konieczna
    • 8.2.1. Wstęp
    • 8.2.2. Płaty czołowe
    • 8.2.3. Ciało modzelowate
    • 8.2.4. Hipokamp
    • 8.2.5. Móżdżek
  • 8.3. Wpływ etanolu na choroby układu sercowo-naczyniowego - Wojciech Sobiczewski, Witold Bachorski
    • 8.3.1. Wstęp
    • 8.3.2. Nadciśnienie tętnicze
    • 8.3.3. Choroba niedokrwienna serca
    • 8.3.4. Miażdżyca tętnic obwodowych
    • 8.3.5. Niewydolność serca
    • 8.3.6. Kardiomiopatia alkoholowa
    • 8.3.7. Wpływ alkoholu na powszechne czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
    • 8.3.8. Zaburzenia rytmu serca
    • 8.3.9. Metabolizm leków
    • 8.3.10. Podsumowanie
  • 8.4. Wpływ spożywania alkoholu etylowego na czynności gruczołów wydzielania wewnętrznego - Paweł Denisiuk, Dominik Rachoń
    • 8.4.1. Wstęp
    • 8.4.2. Wpływ spożywania alkoholu na wybrane hormony wydzielane przez przysadkę
    • 8.4.3. Wpływ spożywania alkoholu na oś podwzgórzeprzysadkanadnercza
    • 8.4.4. Wpływ spożywania alkoholu na wydzielanie aldosteronu
    • 8.4.5. Wpływ spożywania alkoholu na wydzielanie katecholamin przez rdzeń nadnerczy
    • 8.4.6. Wpływ spożywania alkoholu na oś podwzgórzeprzysadkatarczyca
    • 8.4.7. Wpływ spożywania alkoholu na przytarczyce oraz komórki C tarczycy
    • 8.4.8. Wpływ spożywania alkoholu na wewnątrzwydzielniczą czynność trzustki
    • 8.4.9. Wpływ spożywania alkoholu na oś podwzgórzeprzysadkagonady
    • 8.4.10. Podsumowanie
  • 8.5. Wpływ alkoholu na układ pokarmowy - Grażyna Piotrowicz
    • 8.5.1. Wstęp
    • 8.5.2. Przełyk
    • 8.5.3. Żołądek
    • 8.5.4. Trzustka
    • 8.5.5. Jelito
    • 8.5.6. Wątroba
  • 8.6. Wpływ etanolu na układ krwiotwórczy - Paulina Gadamska-Kabata, Wanda Knopińska-Posłuszny
    • 8.6.1. Wstęp
    • 8.6.2. Makrocytoza
    • 8.6.3. Niedokrwistości
    • 8.6.4. Małopłytkowość
    • 8.6.5. Leukopenia i zaburzenia odporności
    • 8.6.6. Zaburzenia krzepnięcia
  • 8.7. Wpływ etanolu na układ moczowy - Marcin Renke
    • 8.7.1. Efekt wpływu etanolu na nerki  zmiany struktury
    • 8.7.2. Efekt wpływu etanolu na nerki  zmiany funkcji i regulacji
    • 8.7.3. Efekt wpływu etanolu na nerki  zespoły kliniczne
    • 8.7.4. Efekt wpływu etanolu na nerki  kamica dróg moczowych
  • 8.8. Wpływ etanolu na pacjenta w okresie okołooperacyjnym - Aleksandra Biedrzycka, Romuald Lango
    • 8.8.1. Wstęp
    • 8.8.2. Ważne dla anestezjologa aspekty wpływu alkoholu etylowego na organizm
    • 8.8.3. Istotne dla anestezjologa działanie etanolu na funkcję narządów i układów
    • 8.8.4. Wizyta przedoperacyjna
    • 8.8.5. Pacjent pod wpływem alkoholu znieczulany do pilnej operacji
    • 8.8.6. Znieczulenie pacjenta z chorobą alkoholową
    • 8.8.7. Wpływ uzależnienia od alkoholu na powikłania pooperacyjne
    • 8.8.8. Problemy związane z wystąpieniem zespołu odstawiennego w okresie okołooperacyjnym
  • 8.9. Wpływ etanolu na rozwój nowotworów głowy i szyi - Andrzej Skorek
    • 8.9.1. Rakotwórczy efekt działania alkoholu etylowego
    • 8.9.2. Alkohol jako czynnik etiologiczny
    • 8.9.3. Objawy i ocena zaawansowania nowotworów złośliwych narządów głowy i szyi
    • 8.9.4. Podstawy terapii nowotworów złośliwych głowy i szyi
    • 8.9.5. Wyniki leczenia nowotworów złośliwych głowy i szyi z uwzględnieniem wpływu alkoholu etylowego
• 9. Uzależnienie od alkoholu i terapia
  • 9.1. Psychoterapia i inne metody stosowane w terapii uzależnień - Jan Chodkiewicz
  • 9.2. Neurobiologiczne mechanizmy uzależnienia od alkoholu etylowego - Katarzyna Wiśniewska, Marcin Wojnar
    • 9.2.1. Wstęp
    • 9.2.2. Mechanizmy rozwoju i utrwalania się uzależnienia
    • 9.2.3. Osoby młode i uzależnienia
    • 9.2.4. Teoria allostazy
    • 9.2.5. Obwody neuronalne układu nagrody oraz inne struktury związane z uzależnieniami
    • 9.2.6. Mechanizmy komórkowe i molekularne
    • 9.2.7. Podatność na uzależnienie, mechanizmy genetyczne i epigenetyczne
    • 9.2.8. Podsumowanie
  • 9.3. Motywowanie pacjentów do zmiany wzoru używania alkoholu - Tomasz Głowik
  • 9.4. Krótkie interwencje lekarzy POZ wobec pacjentów nadużywających etanolu - Jadwiga Fudała
    • 9.4.1. Krótkie interwencje dotyczące problemów związanych z używaniem alkoholu w podstawowej opiece zdrowotnej
    • 9.4.2. Inicjowanie rozmowy z pacjentem na temat spożywania alkoholu
    • 9.4.3. Badanie wzoru spożywania alkoholu
    • 9.4.4. Postępowanie lekarza w sytuacji rozpoznania picia ryzykownego i szkodliwego [9]
    • 9.4.5. Podsumowanie
  • 9.5. Profilaktyka nawrotów - Jan Chodkiewicz
• 10. Wpływ etanolu na zdrowie dzieci i młodzieży
  • 10.1. Zarys historii diagnostyki FASD w Ameryce Północnej - Małgorzata TOMANIK
    • 10.1.1. Wprowadzenie
    • 10.1.2. Perspektywa historyczna
    • 10.1.3. Standardy diagnostyczne w Ameryce Północnej
    • 10.1.4. Standardy Instytutu Medycyny (USA)
    • 10.1.5. Standardy waszyngtońskie, kod 4-cyfrowy (USA)
    • 10.1.6. Standardy kanadyjskie z 2005 r.
    • 10.1.7. Standardy kanadyjskie z 2015 r.
    • 10.1.8. Różnice i cechy wspólne standardów diagnostycznych w Ameryce Północnej
    • 10.1.9. Uwagi końcowe
  • 10.2. Wpływ etanolu na płód dzieci - Seweryna Konieczna
    • 10.2.1. Wstęp
    • 10.2.2. Toksyczne działanie alkoholu etylowego
    • 10.2.3. Mechanizm toksycznego działania etanolu
    • 10.2.4. Aldehyd octowy
  • 10.3. Diagnostyka dysmorfologiczna FASD - Monika Cichoń-Kotek, Jolanta Wierzba
    • 10.3.1. Wstęp
    • 10.3.2. Kryteria diagnostyczne
    • 10.3.3. Różnicowanie
  • 10.4. Możliwości zastosowania metod rezonansu magnetycznego w diagnostyce spektrum alkoholowych uszkodzeń mózgu (FASD) - Andrzej Urbanik, Monika Ostrogórska
    • 10.4.1. Badania obrazowe (analizy morfometryczne)
    • 10.4.2. Badania dyfuzyjne rezonansu magnetycznego (diffusion-weighted imaging, DWI)
    • 10.4.3. Badania 1H MRS
    • 10.4.4. Podsumowanie
  • 10.5. Diagnostyka laboratoryjna prenatalnej ekspozycji na alkohol (PAE) - Ewa Domagalska, Beata Szpiech, Marek Wiergowski
    • 10.5.1. Wstęp
    • 10.5.2. Biomarkery pośrednie i bezpośrednie
    • 10.5.3. Podsumowanie
  • 10.6. Wpływ etanolu na zdrowie dzieci i młodzieży - Katarzyna Plata-Nazar
    • 10.6.1.Wstęp
    • 10.6.2. Matka karmiąca
    • 10.6.3. Dzieci i młodzież
    • 10.6.4. Przyczyny spożywania alkoholu przez dzieci i młodzież
    • 10.6.5. Intensywne picie epizodyczne
    • 10.6.6. Szkodliwość i mechanizm działania alkoholu na dzieci i młodzież
    • 10.6.7. Obraz kliniczny zatrucia etanolem dzieci i młodzieży
    • 10.6.8. Skutki odległe spożywania alkoholu przez dzieci i młodzież
• 11. Wpływ etanolu na zdrowie pracowników
  • 11.1. Wpływ używania etanolu na reakcje interpersonalne w pracy - Marta Odyniec, Jan Odyniec, Anna Krakowiak
    • 11.1.1. Specyfika zachowania pracownika pijącego alkohol w pracy lub uzależnionego od niego
    • 11.1.2. Problem alkoholików wysoko funkcjonujących
    • 11.1.3. Relacje interpersonalne w pracy w wypadku zaistnienia problemu alkoholowego u pracownika i pracodawcy
    • 11.1.4. Konkluzja
  • 11.2. Objawy alarmowe sugerujące nadużywanie alkoholu przez pracownika - Anna Krakowiak, Małgorzata Rak, Jan Odyniec, Marta Odyniec
    • 11.2.1. Wpływ alkoholu na pracownika
    • 11.2.2. Czynniki ryzyka wystąpienia alkoholizmu u pracownika
  • 11.3. Spożywanie alkoholu w miejscu pracy i nietrzeźwość pracownika w kontekście bezpieczeństwa pracy  konsekwencje i aspekt prawny - Agnieszka Lipińska-Ojrzanowska, Jolanta Walusiak-Skorupa
    • 11.3.1. Wstęp
    • 11.3.2. Odpowiedzialność porządkowa pracownika
    • 11.3.3. Badania profilaktyczne
    • 11.3.4. Przeciwwskazania do pracy i ograniczenia w zatrudnieniu osób nadużywających alkoholu
• 12. Stereotypy związane ze spożyciem alkoholu
  • 12.1. Prozdrowotne działanie alkoholu? - Marek Wiergowski
    • 12.1.1. Prozdrowotne działanie nieetanolowych składników napojów alkoholowych
    • 12.1.2.  Prozdrowotne działanie etanolu w napojach alkoholowych
    • 12.1.3. Wewnątrzustrojowe bakteriobójcze i wirusobójcze działanie etanolu
    • 12.1.4. Podsumowanie
  • 12.2. Alkohol w czasie pandemii COVID-19 - Jan Chodkiewicz
• Przypisy

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje