Zagrożenia infekcyjne w ciąży Anna Boroń-Kaczmarska, Alicja Wiercińska-Drapało

Spis treści książki

I. CZĘŚĆ OGÓLNA 1 1. EPIDEMIOLOGICZNE ASPEKTY ZAKAŻEŃ W CIĄŻY - Maria Gańczak 3 1.1. Rozpowszechnienie chorób zakaźnych wśród ciężarnych i czynniki ryzyka zakażeń 4 1.2. Ciąża jako okres zwiększonego ryzyka zakażeń 7 1.3. Inne zagrożenia zdrowia ciężarnych związane z zakażeniami 13 1.4. Zakażenia płodów i noworodków 14 2. UKŁAD ODPORNOŚCIOWY W CIĄŻY - Weronika Rymer 22 2.1. Immunologia ciąży 23 2.1.1. Pierwszy okres ciąży - od implantacji do utworzenia łożyska, faza prozapalna (do 13. tygodnia ciąży) 23 2.1.2. Drugi okres ciąży - rozwój płodu, faza przeciwzapalna (od 13. do 27. tygodnia ciąży) 25 2.1.3. Trzeci okres ciąży - przygotowanie do porodu i poród, faza prozapalna 25 2.2. Rola trofoblastu w odpowiedzi immunologicznej na zakażenia 25 2.3. Rola mikrobioty 26 2.4. Immunologiczne konsekwencje zakażenia w ciąży 27 2.5. Układ odpornościowy płodu i rola odpowiedzi odpornościowej matki 29 3. CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE WPŁYWAJĄCE NA NATURALNĄ ODPORNOŚĆ KOBIET W CIĄŻY - Barbara Sobala-Szczygieł 33 3.1. Stres 33 3.2. Używki 35 3.2.1. Alkohol 35 3.2.2. Palenie tytoniu 36 3.2.3. Przyjmowanie opiatów 37 3.3. Nadmierna otyłość 37 3.4. Niedobory pokarmowe 38 3.5. Kwas foliowy 39 3.6. Niedożywienie 40 3.7. Wysiłek fizyczny 41 3.8. Sen 41 4. OBJAWY ZAKAŻENIA W CIĄŻY - Patrycja Fiegler-Rudol 45 4.1. Objawy laboratoryjne infekcji u ciężarnych 50 5. DIAGNOSTYKA ZAKAŻEŃ WERTYKALNYCH - Małgorzata Inglot 53 5.1. Badania mikrobiologiczne 54 5.1.1. Posiewy 54 5.1.2. Badanie mikroskopowe 55 5.1.3. Hodowla wirusów 55 5.1.4. Badania molekularne 56 5.1.5. Badania cytologiczne i histopatologiczne 57 5.1.6. Badania serologiczne 57 5.1.7. Testy potwierdzenia - Western blot 59 5.1.8. Serologia u kobiety ciężarnej 59 5.1.9. Serologia u noworodka 60 5.1.10. Badania awidności przeciwciał 60 5.1.11. Rozwój technik serologicznych 61 5.2. Znaczenie badań przesiewowych ciężarnych 61 6. TORCH WCZORAJ I DZIŚ - Anna Boroń-Kaczmarska 63 7. ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM W CIĄŻY Z UWZGLĘDNIENIEM ZNACZENIA SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH - Maria Pokorska-Śpiewak 70 7.1. Zalecane badania w kierunku chorób zakaźnych u kobiet planujących ciążę i ciężarnych 71 7.2. Szczepienia ochronne u kobiet planujących ciążę i ciężarnych 73 7.3. Profilaktyka bierna 76 8. ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM ŚRîDOPERACYJNYM W POŁOŻNICTWIE I GINEKOLOGII - Marcin Sadłocha 77 8.1. Podsumowanie badań dotyczących profilaktyki antybiotykowej 78 8.1.1. Operacja szyjki macicy (zabieg wycięcia elektrochirurgicznego za pomocą pętli) 78 8.1.2. Operacje histeroskopowe 78 8.1.3. Wyłyżeczkowanie jamy macicy klasyczne i ssące 79 8.1.4. Operacje pochwy (z wyłączeniem histerektomii) 81 8.1.5. Chirurgia laparoskopowa (z wyłączeniem histerektomii) 81 8.1.6. Laparotomia (z wyłączeniem histerektomii) 81 8.1.7. Podsumowanie 82 8.2. Ogólne zasady profilaktyki okołooperacyjnej 82 8.2.1. Wskazania do antybiotykowej profilaktyki okołooperacyjnej 82 8.2.2. Dobranie antybiotyku do profilaktyki 83 8.2.3. Zasady podawania pierwszej dawki i podawanie śródoperacyjne 84 8.3. Profilaktyka okołooperacyjna w cięciu cesarskim .85 9. ZASADY STOSOWANIA LEKîW PRZECIWBAKTERYJNYCH W CIĄŻY - Dagmara Mirowska-Guzel, Aleksandra Paź 88 9.1. Zmiany fizjologiczne w organizmie kobiety ciężarnej i ich wpływ na parametry farmakokinetyczne leków 89 9.2. Bariera łożyskowa i przenikanie przez nią leków 92 9.3. Co wiadomo o stosowaniu leków w ciąży? 93 9.4. Klasyfikacja leków pod względem bezpieczeństwa stosowania w ciąży 95 9.5. Bezpieczeństwo stosowania leków przeciwbakteryjnych w ciąży 96 9.5.1. Penicyliny 97 9.5.2. Cefalosporyny 98 9.5.3. Karbapenemy i monobaktamy 98 9.5.4. Makrolidy 99 9.5.5. Fluorochinolony 100 9.5.6. Metronidazol 100 9.5.7. Klindamycyna 101 9.5.8. Tetracykliny 101 9.5.9. Aminoglikozydy 102 9.5.10. Glikopeptydy 102 9.5.11. Fosfomycyna 103 9.5.12. Kotrimoksazol 104 9.5.13. Furazydyna (Furagin) 104 II. CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA 109 ZAKAŻENIA WIRUSOWE 109 10. ZAKAŻENIE WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) - Anna Mania, Iwona Mozer-Lisewska, Arleta Kowala-Piaskowska 111 10.1. Epidemiologia 111 10.2. Etiologia i patogeneza 111 10.3. Objawy kliniczne 113 10.4. Rozpoznanie 113 10.5. Leczenie 114 10.6. Zapobieganie 115 10.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 116 11. ZAKAŻENIE WIRUSEM CYTOMEGALII (CMV) - Anna Mania, Iwona Mozer-Lisewska, Arleta Kowala-Piaskowska 117 11.1. Epidemiologia 118 11.2. Etiologia i patogeneza 119 11.3. Objawy kliniczne 120 11.4. Rozpoznanie 120 11.5. Leczenie 123 11.6. Zapobieganie 124 11.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 124 12. GRYPA - Ewa Talarek 127 12.1. Epidemiologia 127 12.2. Etiologia i patogeneza 128 12.3. Objawy kliniczne 129 12.4. Rozpoznanie 130 12.5. Leczenie 131 12.6. Zapobieganie 131 12.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 132 13. ZAKAŻENIE WIRUSEM ZAPALENIA WĄTROBY TYPU A W CIĄŻY - Marcin Kaczmarczyk, Włodzimierz Mazur 134 13.1. Wstęp 134 13.2. Epidemiologia 134 13.3. Etiologia i patogeneza 135 13.4. Objawy kliniczne 136 13.5.Rozpoznanie 136 13.6.Leczenie 137 13.7. Zapobieganie 138 13.8. Wpływ na ciąże i płód 139 14. ZAKAŻENIE WIRUSEM ZAPALENIA WĄTROBY TYPU B (HBV) - Jerzy Jaroszewicz 141 14.1. Epidemiologia 141 14.2. Etiologia i patogeneza 142 14.3. Objawy kliniczne 144 14.4. Rozpoznanie 146 14.5. Leczenie 148 14.6. Zapobieganie 149 14.7. Wpływ na ciążę, płód i dziecko 150 15. ZAKAŻENIE WIRUSEM ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C (HCV) - Włodzimierz Mazur 153 15.1. Wstęp 153 15.2. Epidemiologia 154 15.3. Patofizjologia 154 15.4. Objawy kliniczne 155 15.5. Wpływ na płód i ciążę 156 15.6. Rozpoznanie 157 15.7.Leczenie 159 15.8. Zapobieganie 159 16. ZAKAŻENIE WIRUSEM ZAPALENIA WĄTROBY TYPU D (HDV) - Damian Piotrowski 161 16.1. Epidemiologia 161 16.2. Etiologia i patogeneza 162 16.3. Objawy kliniczne 163 16.4. Rozpoznanie 164 16.5. Leczenie 164 16.6. Zapobieganie 165 16.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 165 17. ZAKAŻENIE WIRUSEM ZAPALENIA WĄTROBY TYPU E (HEV) - Maciej Bura 168 17.1. Epidemiologia 168 17.2. Etiologia i patogeneza 171 17.3. Objawy kliniczne 172 17.4. Rozpoznanie 175 17.5. Leczenie 178 17.6. Zapobieganie 178 17.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 180 18. ZAKAŻENIE WIRUSEM ZIKA (ZIKV) - Anna Kuna 183 18.1. Epidemiologia 184 18.2. Etiologia i patogeneza 187 18.3. Objawy kliniczne 189 18.4. Rozpoznanie 190 18.5. Leczenie 191 18.6. Zapobieganie 191 18.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 192 19. ZAKAŻENIE WIRUSEM RÓŻYCZKI - Leszek Szenborn 195 19.1. Epidemiologia 195 19.2. Etiologia i patogeneza 196 19.3. Objawy kliniczne 196 19.4. Rozpoznanie 198 19.5. Leczenie 199 19.6. Zapobieganie 199 19.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 201 20. ZAKAŻENIE WIRUSAMI OPRYSZCZKI ZWYKŁEJ (HSV-1 i HSV-2) - Brygida Knysz 206 20.1. Epidemiologia 206 20.2. Etiologia i patogeneza 207 20.3. Objawy kliniczne 207 20.4. Rozpoznanie 210 20.5. Leczenie 211 20.6. Zapobieganie 212 20.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 213 21. ZAKAŻENIE WIRUSEM OSPY WIETRZNEJ I PÓŁPAŚCA (VZV) - Aleksandra Szymczak 215 21.1. Epidemiologia 215 21.2. Etiologia i patogeneza 216 21.3. Objawy kliniczne 217 21.4. Rozpoznanie 217 21.5. Leczenie 218 21.6. Zapobieganie 218 21.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 219 22. ZAKAŻENIE PARWOWIRUSEM B19 (PVB19) - Leszek Szenborn 222 22.1. Epidemiologia 222 22.2. Etiologia i patogeneza 223 22.3. Objawy kliniczne 224 22.4. Rozpoznanie 224 22.5. Leczenie 226 22.6. Zapobieganie 226 22.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 226 23. ZAKAŻENIE WIRUSEM ODRY (MV) - Leszek Szenborn 230 23.1. Epidemiologia 230 23.2. Etiologia i patogeneza 231 23.3. Objawy kliniczne 231 23.4. Rozpoznanie 231 23.5. Leczenie 232 23.6. Zapobieganie 232 23.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 233 24. ZAKAŻENIE WIRUSEM ŚWINKI (MuV) - Leszek Szenborn 234 24.1. Epidemiologia 234 24.2. Etiologia i patogeneza 235 24.3. Objawy kliniczne 235 24.4. Rozpoznanie 235 24.5. Leczenie 235 24.6. Zapobieganie 236 24.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 236 25. ZAKAŻENIE HIV - Magdalena Suchacz, Alicja Wiercińska-Drapało, Magdalena Marczyńska 238 25.1. Zalecenia postępowania dotyczące ciężarnej zakażonej HIV 239 25.2. Zalecenia dotyczące porodu kobiety zakażonej HIV 241 25.3. Zalecenia postępowania ze względu na ryzyko zakażenia płodu, noworodka i niemowlęcia 243 25.4. Karmienie piersią 246 25.5. Profilaktyka przedekspozycyjna HIV u kobiet ciężarnych i karmiących piersią 247 ZAKAŻENIA BAKTERYJNE 149 26. ZAKAŻENIE PACIORKOWCAMI GRUPY B - Anna Moniuszko-Malinowska 249 26.1. Epidemiologia 249 26.2. Etiologia i patogeneza 251 26.3. Obraz kliniczny 251 26.4. Rozpoznanie 252 26.5. Leczenie 253 26.6. Profilaktyka 253 26.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 255 27. ZAKAŻENIE KRĘTKIEM BLADYM - Anna Moniuszko-Malinowska 259 27.1. Epidemiologia 259 27.2. Etiologia i patogeneza 261 27.3. Obraz kliniczny 261 27.4. Rozpoznanie 263 27.5. Leczenie 264 27.6. Zapobieganie 265 27.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 266 28. CHLAMYDIOZY - Ewa Siwak 268 28.1. Chlamydia trachomatis 268 28.1.1. Epidemiologia 268 28.1.2. Etiologia i patogeneza 269 28.1.3. Objawy kliniczne 271 28.1.4. Rozpoznanie 272 28.1.5. Leczenie 273 28.1.6. Zapobieganie 274 28.1.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 274 28.2. Chlamydiophila pneumoniae 275 28.3. Chlamydiophila psittaci 276 29. ZAKAŻENIE LISTERIA MONOCYTOGENES - Anita Olczak 278 29.1. Epidemiologia 278 29.2. Etiologia i patogeneza 280 29.3. Obraz kliniczny 283 29.4. Rozpoznanie 284 29.5. Leczenie 285 29.6. Zapobieganie 286 29.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 286 30. RZEŻĄCZKA U KOBIET W CIĄŻY - Ewa Firląg-Burkacka 290 30.1. Epidemiologia 291 30.2. Etiologia i patogeneza 291 30.3. Obraz kliniczny 292 30.4. Rozpoznanie 295 30.5. Leczenie 296 30.6. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 298 31. ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO W CIĄŻY - Jolanta Małyszko 300 31.1. Epidemiologia 300 31.2. Etiologia i patogeneza 302 31.3. Objawy kliniczne 303 31.4. Rozpoznanie 304 31.5. Leczenie 304 31.6. Zapobieganie 307 31.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 307 32. BAKTERYJNE ZAPALENIE POCHWY (BV) - Barbara Oczko-Grzesik 309 32.1. Epidemiologia 309 32.2. Etiologia i patogeneza 310 32.3. Objawy kliniczne 311 32.4. Rozpoznanie 311 32.5. Leczenie 313 32.6. Zapobieganie 316 32.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 317 33. WYBRANE CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ KLESZCZE U KOBIET W CIĄŻY - Sławomir Pancewicz 319 33.1. Borelioza 319 33.2. Tick-borne relapsing fever 322 33.3. Babeszjoza 323 33.4. Ludzka anaplazmoza granulocytarna 326 33.5. Rekomendacje związane z zapobieganiem chorobom odkleszczowym 328 34. INNE ZAKAŻENIA BAKTERYJNE W CIĄŻY - Marcin Sadłocha 331 34.1. Wstęp 331 34.2. Epidemiologia i zjadliwość 332 34.3. Profilaktyka 333 34.4. Patogeneza 335 34.5. Oporność na antybiotyki 336 34.6. Przeciwciała i szczepionki 337 34.7. Podsumowanie 338 35. ZAKAŻENIA GRZYBICZE W CIĄŻY - Marcin Sadłocha 341 35.1. Epidemiologia 341 35.2. Etiologia i patogeneza 342 35.3. Objawy kliniczne 343 35.4. Leczenie 344 35.5. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 346 35.6. Podsumowanie 347 ZARAŻENIA PASOŻYTNICZE 351 36. TOKSOPLAZMOZA W CIĄŻY - Agnieszka Ołdakowska 351 36.1. Epidemiologia 351 36.2. Etiologia i patogeneza 351 36.3. Objawy kliniczne 353 36.4. Rozpoznanie 353 36.5. Leczenie 356 36.6. Zapobieganie 357 36.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 358 37. MALARIA - Alicja Wiercińska-Drapało, Dorota Latarska-Smuga 361 37.1. Epidemiologia 361 37.2. Etiologia i patogeneza 362 37.3. Obraz kliniczny 364 37.4. Rozpoznanie 365 37.5. Leczenie 366 37.6. Zapobieganie 371 37.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 374 38. GIARDIOZA - Alicja Wiercińska-Drapało 378 38.1. Epidemiologia 378 38.2. Etiologia i patogeneza 379 38.3. Objawy kliniczne 380 38.4. Rozpoznanie 380 38.5. Leczenie 382 38.6. Zapobieganie 382 38.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 383 39. INNE CHOROBY WYWOŁYWANE PRZEZ PASOŻYTY - Damian Piotrowski 385 39.1. Trypanosoma cruzi 385 39.1.1. Epidemiologia 385 39.1.2. Etiologia i patogeneza 386 39.1.3. Objawy kliniczne 387 39.1.4. Rozpoznanie 387 39.1.5. Leczenie 387 39.1.6. Zapobieganie 388 39.1.7. Wpływ na ciążę, poród i dziecko 388 39.2. Tasiemce i nicienie 389 39.2.1. Epidemiologia 389 39.2.2. Etiologia i patogeneza 389 39.2.3. Objawy kliniczne 391 39.2.4. Rozpoznanie 392 39.2.5. Leczenie 392 39.2.6. Zapobieganie 394 39.2.7. Wpływ na ciążę, poród i płód 394 ZAGROŻENIA INFEKCYJNE 399 40. ZAGROŻENIA INFEKCYJNE W CIĄŻY PO PRZESZCZEPIENIU NARZĄDU UNACZYNIONEGO - Bronisława Pietrzak 399 40.1. Powikłania w ciąży po przeszczepieniu narządu 401 40.2. Powikłania infekcyjne u biorców narządu 402 40.3. Najczęstsze choroby infekcyjne w ciąży u biorczyń przeszczepu 403 40.3.1. Zakażenia bakteryjne 403 40.3.2. Zakażenia wirusowe 405 40.4. Postępowanie profilaktyczne 406 41. CIĄŻA WIELOPŁODOWA - ZAGROŻENIA INFEKCYJNE - Monika Szpotańska-Sikorska, Bronisława Pietrzak 409 41.1. Czynniki ryzyka infekcji położniczych w ciążach mnogich 410 41.1.1. Przedwczesne pęknięcie błon płodowych w ciąży niedonoszonej 410 41.1.2. Poród operacyjny 411 41.1.3. Fetoskopie 412 41.2. Zakażenia niepołożnicze w ciążach mnogich 414 42. ZAGROŻENIA CHOROBAMI ZAKAŹNYMI DLA KOBIET W CIĄŻY PODRîŻUJĄCYCH DO KRAJîW TROPIKALNYCH - Aleksander M. Garlicki 419 42.1. Malaria 421 42.2. Gorączka Zika 423 42.3. Grypa 425 42.4. Biegunka podróżnych 427 42.5. Zakażenia wirusami hepatotropowymi 428 42.6. Listerioza 430 42.7. Szczepienia 431 43. ZALECENIA DOTYCZĄCE CIĄŻY I PORODU W DOBIE EPIDEMII SARS CoV-2 - Krzysztof Czajkowski, Mirosław Wielgoś 434 44. ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM W CIĄŻY - ZALECENIA POLSKIEGO STOWARZYSZENIA NAUKOWEGO ,,ZAGROŻENIA CYWILIZACYJNE I ZDROWIE PUBLICZNE" - Anna Boroń-Kaczmarska, Alicja Wiercińska-Drapało, Anna Moniuszko-Malinowska, Brygida Knysz, Mariusz Zimmer 449 44.1. Unikanie ekspozycji na zakażenie 450 44.2. Zagrożenia infekcyjne ciężarnych 451 44.3. Szczegółowe informacje o zakażeniach 453 44.4. Podstawowe zasady unikania zakażeń w ciąży 457 SKOROWIDZ