Możliwości uwzględnienia religijności i duchowości w praktyce zarządzania w opinii menedżerów

W artykule rozpatrywany jest problem, czy wzorem nurtu duchowości w pracy (spirituality at the workplace) religijność i duchowość mogą być uwzględniane przez polskich menedżerów jako pomoc w osiąganiu celów ich pracy kierowniczej. Przywołana zostaje teza badaczy z obszaru nauk o organizacji i psychologii religii, głoszącą że religijność i duchowość mają pozytywny wpływ na funkcjonowanie człowieka w miejscu pracy oraz, mogą podnosić efektywność ekonomiczną organizacji. Koncepcja duchowości w miejscu pracy napotyka jednak liczne teoretyczne oraz techniczne bariery ograniczające jej wykorzystanie w praktyce. Autor podnosi wobec tego pytanie o gotowość polskich menedżerów do wpływania na pracowników z wykorzystaniem duchowego i religijnego systemu znaczeń. Wywiady na ten temat przeprowadzono wśród 28 menedżerów instytucji finansowej. Menedżerowie zgadzali, się że religijność i duchowość mają duże znaczenie dla wielu obszarów funkcjonowania ich samych i ich pracowników. Zaliczyli do nich przede wszystkim: budowanie relacji z innymi, zachowania etyczne i rozwój osobisty. Równocześnie menedżerowie prezentowali wysoki poziom akceptacji dla przejawów religijności i duchowości pracowników. Sprawdzono również czy menedżerowie akceptują wykorzystanie religijności i duchowości jako narzędzia do zarządzania zasobami ludzkimi. Większość menedżerów odnosiło się to tego pomysłu negatywnie i wyrażało sceptycyzm wobec technicznych możliwości i etycznych konsekwencji takich praktyk. Oceniali oni, że podejście takie może prowokować do manipulacji, zachowań nieetycznych oraz narażać organizacje na łamanie zasady oddzielenia sfery publicznej i prywatnej.

The paper raises a question whether religiosity and spirituality can be taken into account by Polish managers in a process of meeting their managerial objectives. The author puts forward the thesis that religiosity and spirituality are significant for optimal human functioning including professional career. He also claims that religious and spiritual practices can be an asset to organizations. Nevertheless, a number of theoretical and technical barriers are placed in the way of practical application of the concept of spirituality in the workplace. What was recognized as crucial was the issue regarding the approval of such practices in the human resources area. In order to explore the problem the research was conducted among 28 managers of financial institutions. An in-depth interview was used as a method for data collection. Interpersonal relations, ethical behavior and personal growth were indicated as the areas being most susceptible to the religious and spiritual impact made on managers and workers. Concurrently, the managers demonstrated a high level of acceptance for employees religious expression at work. The approval for using religiosity and spirituality as a tool for human resources management was also given consideration. As a result most of the managers were skeptical about it and raised an issue of technical and moral aspects of organizational practices in human resources management in the context of spirituality. Apart from a possible manipulation, they assessed that such a situation exerts influence on organizations to break a principle of separation of public and private spheres.