Metafikcja komiczna i komizm metafikcyjny w dramatach Luigiego Pirandella i Witolda Gombrowicza

W komparatystycznym polsko-italianistycznym studium omówiono komiczny potencjał metafikcji, a następnie zilustrowano go na przykładzie twórczości dramatycznej Luigiego Pirandella i Witolda Gombrowicza. Jest to pierwsza praca zestawiająca ten aspekt twórczości obu pisarzy, a wypracowany przez autorkę aparat teoretyczny pozwala na odczytywanie w tym kontekście dzieł innych autorów i autorek. Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode). Książka dr Nadziei Bąkowskiej jest spójna w ramach stosowanej przez autorkę metodologii, bogata w źródła bibliograficzne i rozbudowane przypisy, wprowadza nową refleksję dotyczącą kategorii metafikcji komicznej i komizmu metafikcyjnego w dramacie, stanowi interesujące studium porównawcze twórczości dramatycznej Pirandella i Gombrowicza, a także pobudza refleksję na temat zakresu i celowości stosowania dziś pojęcia metafikcji Monografia ta, moim zdaniem, będzie stanowić cenne źródło wiedzy o włoskiej literaturze dla polskich badaczy, doktorantów i studentów, zwłaszcza dla perspektywy rozwoju komparatystycznych studiów polonistyczno-italianistycznych. Myślę, że odegra ona także inspirującą rolę dla dramaturgów teatralnych i reżyserów w zakresie dostrzeżenia związków metafikcji z komizmem. (Z recenzji prof. dr hab. Anny Krajewskiej, Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Swoją pracę autorka rozpoczyna od rzetelnego przedstawienia historyczno- i teoretycznoliterackiego zaplecza, czyli teorii komizmu i metafikcji oraz dotychczasowych komentarzy na temat relacji między Gombrowiczem a Pirandellem. [...] Szczegółowo przedstawia kategorie wykorzystywane w ramach strategii komicznych i metafikcyjnych: intertekstualność, parodię, ironię, metalepsę, groteskę, postać metafikcyjną, kontrast, degradację, humoryzm, karnawał. [...] Wypracowany aparat teoretyczny zdaje się mieć wartość uniwersalną i można by go wykorzystać do czytania innych autorów/autorek, ewentualnie przy dalszych eksploracjach Pirandella i Gombrowicza. [...] Rozprawa ta [...] w polskiej gombrowiczologii z sukcesem wypełnia dotkliwy brak komentarza do ważnej intelektualnej i intertekstualnej relacji Gombrowicza z jednym z ważniejszych dla niego antenatów. (Z recenzji dr. hab., prof. ucz. Mariana Bieleckiego, Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Wrocławski) ********* Comic Metafiction and Metafictional Comism in Luigi Pirandello's and Witold Gombrowicz's Dramas. A Comparative Study This comparative Polish-Italian study explores the comic potential of metafiction, and illustrates it with the examples drawn from drama works of Luigi Pirandello and Witold Gombrowicz. It is the first publication which juxtaposes this aspect of both writers' works, and the theoretical model elaborated by the author allows reading works by other authors in this context. The publication is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Poland license (CC BY 3.0 PL) (full license available at: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/legalcode). ********* Dr Nadzieja Bąkowska (ORCID 0000-0002-1525-5802) - doktor nauk humanistycznych, aktualnie jako badacz postdoc realizuje projekt badawczy na temat autoprzekładu na Uniwersytecie Bolońskim. Absolwentka studiów polonistycznych na Uniwersytecie Warszawskim, polonistyczno-komparatystycznych na Uniwersytecie Bolońskim oraz polsko-włoskich studiów doktoranckich w systemie wspólnej międzynarodowej opieki naukowej cotutelle na UW i UniBo. Jej zainteresowania naukowe obejmują m.in. polsko-włoską komparatystykę literacką, teorię literatury, teorię i praktykę przekładu, autoprzekład oraz dydaktykę języka polskiego i włoskiego jako obcych. Autorka artykułów naukowych o tej tematyce, a także przekładów literatury i tekstów naukowych z języka polskiego na włoski i vice versa.