Kryminologia. Teoria i praktyka Piotr Chomczyński, Przemysław Frąckowiak, Dagmara Woźniakowska

Dostępność produktu

Produkt nie został jeszcze oceniony pod kątem ułatwień dostępu lub nie podano żadnych informacji o ułatwieniach dostępu lub są one niewystarczające. Prawdopodobnie Wydawca/Dostawca jeszcze nie umożliwił dokonania walidacji produktu lub nie przekazał odpowiednich informacji na temat jego dostępności.

Spis treści książki

Przedmowa XXIII Wstęp XXV Część I. Teorie kryminologiczne 1 Rozdział 1. Czym jest kryminologia? - Dominik Wzorek, Dagmara Woźniakowska 3 1.1. Pojęcie kryminologii i jej przedmioty 3 1.1.1. Przestępstwo jako przedmiot kryminologii 5 1.1.2. Przestępczość jako przedmiot kryminologii 5 1.1.3. Przestępca jako przedmiot kryminologii 6 1.1.4. Ofiara jako przedmiot kryminologii 6 1.1.5. Instytucje i mechanizmy kontrolne 6 1.2. Związki kryminologii z innymi naukami 7 1.3. Nurty w kryminologii 8 1.3.1. Kryminologia klasyczna i neoklasyczna 9 1.3.2. Kryminologia pozytywistyczna 9 1.3.3. Kryminologia krytyczna 10 1.3.4. T eorie zintegrowane i dyfuzja nurtów 11 1.4. Działy kryminologii 11 1.4.1. Kryminologia teoretyczna i kryminologia empiryczna 11 1.4.2. Fenomenologia, etiologia i prewencja przestępczości 12 Rozdział 2. Nurt kryminologii pozytywistycznej - Jan Widacki 17 2.1. Podstawowe założenia pozytywizmu 17 2.2. Kierunek biopsychologiczny nurtu pozytywistycznego 18 2.2.1. Prepozytywistyczne podejście do przyczyn przestępczości 18 2.2.2. Cesare Lombroso i włoska szkoła antropologiczna oraz jej krytyka 20 2.2.3. Znaczenie Lombrosa i jego teorii w historii kryminologii 21 2.2.4. Późny pozytywistyczny nurt biologiczny 22 2.3. Kierunek socjologiczny nurtu pozytywistycznego 23 2.3.1. Alexandre Lacassagne, Gabriel Tarde, Émile Durkheim - nieformalna ,,szkoła francuska" 23 2.3.2. Socjologiczna orientacja w filozofii prawa karnego 25 2.4. Natura czy wychowanie? Koncepcja multikauzalizmu 26 2.5. Socjologiczny pozytywizm amerykański. Szkoła chicagowska 28 2.6. Kryminologia postpozytywistyczna w paradygmacie szkoły chicagowskiej 30 2.6.1. Teoria zróżnicowanych powiązań i koncepcja white collar crime 30 2.6.2. Teoria dezorganizacji społecznej Thomasa-Znanieckiego 31 2.6.3. Teoria anomii Roberta Mertona - Jan Widacki, Piotr Chomczyński 32 2.6.4. Teoria podkultury przestępczej Alberta Cohena 34 2.6.5. Koncepcja kultury klas niższych Waltera Millera - Dagmara Woźniakowska 35 2.6.6. Teoria neutralizacji Davida Matzy i Greshama Sykesa i teoria dryfu 36 2.6.7. Teorie kontroli społecznej 37 Rozdział 3. Kryminologia klasyczna, neoklasyczna i nurty pokrewne - Krzysztof Krajewski 45 3.1. Wprowadzenie - kryminologia klasyczna 45 3.2. Pojęcie nurtu neoklasycznego 47 3.3. Krytyka pozytywistycznych koncepcji kryminalnopolitycznych przez nurt neoklasyczny 48 3.4. Implikacje neoklasycznych i konserwatywnych koncepcji w kryminologii dla polityki kryminalnej 53 3.5. Podsumowanie 57 Rozdział 4. Nurty krytyczne we współczesnej kryminologii - Magdalena Grzyb, Krzysztof Krajewski 59 4.1. Wprowadzenie 59 4.2. Teoria naznaczania społecznego 60 4.2.1. Warstwa psychologiczna teorii naznaczania społecznego 60 4.2.2. Warstwa socjologiczna teorii naznaczania społecznego 64 4.2.3. Przedmiot badań kryminologicznych w świetle teorii naznaczania społecznego 66 4.3. Problematyka konfliktu społecznego w socjologii i jej znaczenie dla kryminologii 66 4.3.1. Prekursorskie ujęcia konfliktowe w ramach kryminologii 68 4.3.2. Dwie wersje analizy konfliktowej we współczesnej kryminologii 69 4.4. Kryminologia konfliktowa - ujęcie amerykańskie 70 4.5. Kryminologia krytyczna - ujęcie brytyjskie 72 4.6. Władza, wiedza i kara - Michel Foucault 73 4.7. Kultura kontroli późnej nowoczesności - David Garland 74 Rozdział 5. Nurty kryminologii współczesnej - Magdalena Grzyb, Edyta Drzazga, Justyna Włodarczyk-Madejska, Dominik Wzorek, Piotr Chomczyński, Mariusz Sztuka 77 5.1. Wprowadzenie 77 5.2. Nowe kierunki w kryminologii - Magdalena Grzyb, Edyta Drzazga 77 5.2.1. Kryminologia feministyczna 77 5.2.2. Kryminologiczne studia nad męskością 79 5.2.3. Kryminologia narracyjna 80 5.2.4. Kryminologia pokoju 81 5.2.5. Kryminologia skazanych 82 5.2.6. Kryminologia administracyjna i kryminologia publiczna 83 5.2.7. Kryminologia eksperymentalna 83 5.2.8. Kryminologia kulturowa 84 5.2.9. Kryminologia postmodernistyczna 85 5.3. Badania karier kryminalnych - Justyna Włodarczyk-Madejska, Dominik Wzorek 86 5.3.1. Geneza i założenia life-course criminology 86 5.3.2. Teorie wpisujące się w nurt life-course criminology 87 5.3.3. Pytania stawiane w ramach badań w nurcie life-course criminology 88 5.4. Koncepcja trajektorii kolektywnej - Piotr Chomczyński 90 5.4.1. Założenia koncepcji trajektorii kolektywnej 90 5.4.2. Czym jest koncepcja kolektywnej trajektorii? 91 5.4.3. Jak powstała koncepcja kolektywnej trajektorii? 92 5.4.4. Ograniczenia koncepcji kolektywnej trajektorii 93 5.5. Pozytywna kryminologia - Mariusz Sztuka 94 5.5.1. Założenia centralne 94 5.5.2. Źródła i inspiracje 94 5.5.3. Pozytywna kryminologia jako wiedza praktyczna 95 5.5.4. Komentarz krytyczny 97 Część II. Fenomenologia kryminalna 107 Rozdział 6. Przestępczość w Polsce - Justyna Włodarczyk-Madejska, Paweł Ostaszewski 109 6.1. Zmiany rozmiarów przestępczości w czasie 109 6.1.1. Dwudziestolecie międzywojenne 109 6.1.2. Okres powojenny do końca lat 60. XX wieku 110 6.1.3. Lata 70. XX wieku 111 6.1.4. Lata 80. XX wieku 111 6.1.5. Lata 90. XX wieku 112 6.1.6. XXI wiek 114 6.2. Terytorialne zróżnicowanie przestępczości 114 6.3. Struktura przestępstw 116 6.4. Sprawcy przestępstw 117 Rozdział 7. Przestępczość kobiet - Dagmara Woźniakowska 121 7.1. Udział kobiet w ogóle przestępczości 121 7.2. Charakterystyka przestępczości kobiet 124 7.2.1. Cechy charakterystyczne przestępczości kobiet 124 7.2.2. Struktura przestępczości kobiet 125 7.2.3. Kariery kryminalne kobiet 128 7.3. Przyczyny przestępczości kobiet 129 7.3.1. Teorie biologiczne 129 7.3.2. Teorie psychologiczne 130 7.3.3. Kobiety a agresja 131 7.3.4. Teorie kontroli 131 7.3.5. Teorie napięcia 132 7.3.6. Teorie uczenia się zachowań przestępczych 132 7.3.7. Teorie naznaczania społecznego 133 7.3.8. Teorie emancypacji kobiet i zróżnicowanych ról społecznych 133 7.3.9. Teoria przestępczości kobiet uwarunkowana płcią społeczno-kulturową (gender) 134 7.4. Wymiar sprawiedliwości wobec kobiet 135 Rozdział 8. ,,Przestępczość" nieletnich - Justyna Włodarczyk-Madejska 143 8.1. Wprowadzenie do tematu i omówienie najważniejszych pojęć 143 8.2. Model postępowania z nieletnimi w Polsce 146 8.3. Zmiany rozmiarów przestępczości nieletnich w czasie 147 8.4. Terytorialne zróżnicowanie przestępczości nieletnich 151 8.5. Nieletni sprawcy przestępstw pod względem wieku i płci 153 8.6. Struktura przestępczości nieletnich 154 8.7. Reakcja na przestępczość nieletnich 155 8.8. Rola czynników ryzyka i czynników ochronnych w przestępczości nieletnich 159 Rozdział 9. Przestępczość przeciwko mieniu - Joanna Klimczak 165 9.1. Wprowadzenie 165 9.2. Przestępstwa przeciwko mieniu w prawie karnym 166 9.3. Obraz statystyczny - zakres i struktura przestępstw przeciwko mieniu 167 9.4. Etiologia przestępstw przeciwko mieniu - teorie kryminologiczne i motywacje 171 9.5. Wybrane czyny przeciwko mieniu 173 9.5.1. Kradzież i przywłaszczenie 173 9.5.2. Kradzież z włamaniem 174 9.5.3. Rozbój 175 Rozdział 10. Przestępczość przeciwko życiu i zdrowiu - Ewa Habzda-Siwek 181 10.1. Wprowadzenie 181 10.2. Miejsce przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu w strukturze przestępczości 181 10.3. Kategoryzacja przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu 182 10.3.1. Zabójstwa 182 10.3.2. Uszczerbki na zdrowiu 184 10.3.3. Udział w bójce lub pobiciu 184 10.3.4. Pozostałe przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu z rozdziału XIX Kodeksu karnego 186 10.4. Rozmiary, struktura i dynamika przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu 186 10.4.1. Zabójstwa 188 10.4.2. Spowodowanie uszczerbku na zdrowiu 190 10.4.3. Udział w bójce lub pobiciu 192 10.4.4. Pozostałe przestępstwa z rozdziału XIX Kodeksu karnego 194 10.5. Charakterystyka wybranych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu oraz ich sprawców 194 10.6. Specyfika przestępstwa dzieciobójstwa z art. 149 k.k. 199 10.7. Podsumowanie 199 Rozdział 11. Zabójstwa wielokrotne - Małgorzata H. Kowalczyk 203 11.1. Zabójstwo pojedyncze a zabójstwo wielokrotne 203 11.2. Zabójstwa wielokrotne - rodzaje 204 11.2.1. Zabójstwa masowe 204 11.2.2. Zabójstwa rozproszone (spree killers) 205 11.2.3. Zabójstwa terrorystyczne 205 11.2.4. Zabójstwa na zlecenie (contract killing) 206 11.2.5. Zabójstwa seryjne 206 11.3. Podsumowanie 213 Rozdział 12. Przemoc domowa - Joanna Główczewska 217 12.1. Wprowadzenie 217 12.2. Agresja i przemoc - trudności definicyjne 218 12.2.1. Definicje przemocy 219 12.2.2. Przemoc domowa - próba zdefiniowania pojęcia 219 12.3. Koncepcje psychologiczne wyjaśniające powstawanie przemocy domowej 222 12.3.1. Koncepcja cykliczności Lenore E. Walker 222 12.3.2. Teoria społecznego uczenia się przemocy 223 12.3.3. Teoria frustracji-agresji 224 12.3.4. Poznawczy model neoasocjacjonizmu Leonarda Berkowitza 225 12.3.5. Model holistyczny 225 12.4. Rodzaje i formy przemocy domowej 226 12.4.1. Przemoc fizyczna 226 12.4.2. Przemoc psychiczna 227 12.4.3. Przemoc seksualna 228 12.5. Charakterystyka sprawców oraz konsekwencje doświadczania przemocy domowej 229 Rozdział 13. Przestępstwa seksualne - Beata Pastwa-Wojciechowska, Małgorzata H. Kowalczyk 235 13.1. Wprowadzenie 235 13.2. Skala przestępczości seksualnej - od realnej oceny do ciemnej liczby 236 13.3. Pojęcie przestępstwa seksualnego i jego penalizacja w prawie polskim 236 13.4. Agresja i przemoc seksualna 238 13.5. Charakterystyka wybranych kategorii przestępstw seksualnych 239 13.5.1. Zgwałcenie jako problem kryminologiczny 239 13.5.2. Przestępstwa seksualne wobec dzieci 241 13.6. Etiologia przemocy seksualnej 242 13.7. Sprawcy przestępstw seksualnych 244 13.7.1. Mężczyźni w roli sprawców seksualnych 244 13.7.2. Kobiety w roli sprawczyń seksualnych 246 13.7.3. Terapia sprawców przestępstw seksualnych 247 13.8. Ofiary przestępstw seksualnych 248 Rozdział 14. Media a przestępczość i zachowania ryzykowne - Jacek Pyżalski, Natalia Walter 257 14.1. Podstawowe mechanizmy ewolucji i konwergencji mediów w kontekście kryminologicznym 257 14.2. Media jako stymulator i model zachowań przestępczych i dewiacyjnych 261 14.2.1. Ryzyko nieodpowiedniego sposobu informowania o zachowaniach ryzykownych na przykładzie samobójstw 262 14.2.2. Treści medialne ukazujące krzywdzenie innych jako przykład treści zawierających sceny przemocy 264 14.2.3. Przemoc interaktywna - gry wideo 265 14.3. Media jako nośnik informacji dotyczącej przestępczości, dewiacji i polityki kryminalnej państwa 268 14.4. Media cyfrowe jako środowisko i narzędzie działalności przestępczej 269 14.5. Pozytywny wymiar mediów w przeciwdziałaniu przestępczości i zachowaniom dewiacyjnym 274 Rozdział 15. Substancje psychoaktywne a przestępczość - Krzysztof Krajewski 281 15.1. Pojęcie substancji psychoaktywnej 281 15.2. Właściwości substancji psychoaktywnych 282 15.3. Klasyfikacje środków odurzających 283 15.4. Relacje między używaniem substancji psychoaktywnych a przestępczością 285 15.5. Teoretyczne ujęcie związków między substancjami psychoaktywnymi a przestępczością 287 15.5.1. Wymiar psychofarmakologiczny 287 15.5.2. Wymiar ekonomiczno-kompulsywny 290 15.5.3. Wymiar systemowy 291 15.5.4. Wymiar prohibicyjny 292 15.6. Podsumowanie 293 Rozdział 16. Przestępczość gospodarcza - Leszek Wilk 297 16.1. Pojęcia przestępczości gospodarczej i przestępstwa gospodarczego 297 16.2. Pojęcie prawa karnego gospodarczego jako instrumentu zwalczania przestępczości gospodarczej 299 16.3. Typologia przestępstw gospodarczych 300 16.4. Sposoby popełniania przestępstw gospodarczych 301 16.5. Sprawcy przestępstw gospodarczych i pokrzywdzeni 304 16.6. Wybrane przykłady przestępstw gospodarczych 307 16.6.1. Oszustwa gospodarcze 307 16.6.2. Korupcja gospodarcza 308 16.6.3. Pranie brudnych pieniędzy 308 Rozdział 17. Przestępstwa z nienawiści - Barbara Błońska 311 17.1. Wprowadzenie 311 17.2. Rodzaje przestępstw z nienawiści 314 17.2.1. Mowa nienawiści 314 17.2.2. Ataki fizyczne i werbalne motywowane nienawiścią 316 17.2.3. Zbrodnie motywowane nienawiścią 318 17.3. Katalog cech chronionych 320 17.4. Ogólna kryminologiczna charakterystyka przestępstw z nienawiści 322 17.5. Statystyczny obraz przestępczości z nienawiści w Polsce 324 17.6. Przyczyny przestępstw z nienawiści 327 17.6.1. Wyjaśnienia psychologiczne 327 17.6.2. Wyjaśnienia odwołujące się do struktury społecznej 330 17.6.3. E tiologia przestępczości motywowanej uprzedzeniami - podsumowanie 333 17.7. Przestępstwa z nienawiści - dyskusja o potrzebie odrębnej polityki karnej 333 17.7.1. Argumenty przeciwko wyróżnianiu uprzedzeń jako szczególnego motywu 333 17.7.2. Argumenty za traktowaniem uprzedzeń jako motywacji szczególnej 334 Rozdział 18. Terroryzm - Michał Piekarski 341 18.1. Wprowadzenie 341 18.2. Czym jest terroryzm? 342 18.3. Motywy działania terrorystów 345 18.4. Modus operandi sprawców zamachów terrorystycznych 347 18.5. Jak się walczy z terrorystami? 351 Rozdział 19. Migracje a przestępczość - Witold Klaus 355 19.1. Migracje z perspektywy kryminologicznej 355 19.2. Przestępczość migrantów - czy migranci i migrantki popełniają więcej przestępstw? 357 19.3. Przestępstwa związane z przemieszczaniem się ludności 361 19.4. Detencja i deportacja migrantów 365 Rozdział 20. Zielona kryminologia - Magdalena Grzyb 373 20.1. Wprowadzenie 373 20.2. Geneza zielonej kryminologii i kryminologia krytyczna 374 20.3. Teoretyczne podstawy zielonej kryminologii 375 20.4. Zadania zielonej kryminologii 377 20.5. Przestępstwa przeciwko środowisku 378 20.5.1. Pierwotne i wtórne przestępstwa przeciwko środowisku 378 20.5.2. ,,Kolorowe ekoprzestępstwa" 380 20.5.3. Ponadnarodowy charakter ekoprzestępczości i kryminalizacja ekoprzestępstw 381 20.6. Ekologiczne konflikty i rasizm środowiskowy 383 20.7. Zakończenie 385 Rozdział 21. Cyberprzestępczość - Adam Behan 387 21.1. Wprowadzenie i definicja 387 21.2. Historia cyberprzestępczości i jej ewolucja 389 21.3. Jak i dlaczego dochodzi do ataków na systemy komputerowe 390 21.3.1. Luki 0-day 392 21.3.2. Hasła 393 21.4. Kluczowe pojęcia 395 21.4.1. Botnet 395 21.4.2. Adres IP 396 21.4.3. Virtual Private Network (VPN) i pandemia COVID-19 396 21.4.4. Internet of Things (IoT), Internet Rzeczy 397 21.4.5. Dark web, Tor (The Onion Router) i inne narzędzia anonimizacji 397 21.4.6. Waluty wirtualne 400 21.5. Rodzaje cyberprzestępstw i ataków 402 21.5.1. Kradzież programów komputerowych 402 21.5.2. Phishing 403 21.5.3. Ransomware 406 21.5.4. Distributed denial of service (DDoS) 410 21.5.5. Jackpotting 413 21.5.6. Ewolucja ataków 414 21.6. Cyberwojna 415 21.6.1. Stuxnet 417 21.6.2. Cyberataki na Ukrainę 418 21.6.3. Pegasus 420 21.6.4. Inne przykłady cyberwojny 421 21.6.5. Podsumowanie 421 21.7. Aspekty prawne i kryminologiczne cyberprzestępczości 422 21.7.1. Aspekty prawnokarne 422 21.7.2. Aspekty prawnoprocesowe i dowodowe 425 21.7.3. Kryminologia cyberprzestępczości 426 21.7.4. Podsumowanie 427 Rozdział 22. Przestępczość drogowa - Piotr Gorzelańczyk 431 22.1. Wprowadzenie 431 22.2. Pojęcie przestępczości drogowej i zagadnienia z tym związane 431 22.3. Statystyczny obraz przestępczości drogowej 432 22.4. Przyczyny przestępstw drogowych w Polsce 434 22.5. Sposoby zapobiegania przestępczości drogowej 435 Rozdział 23. Kryminologiczne aspekty suicydologii - Beata Pastwa-Wojciechowska 439 23.1. Skala zjawiska samobójstw 439 23.2. Mity na temat samobójstw 440 23.3. Podejścia wyjaśniające zachowania samobójcze 442 23.4. Przyczyny samobójstw 444 23.5. Stan psychiczny osoby zagrożonej samobójstwem 445 23.6. Predyktory samobójstw 448 23.7. Klasyfikacja samobójstw 449 23.7.1. Samobójstwo poagresyjne, zabójstwo suicydalne i samobójstwo rozszerzone 450 23.7.2. E utanazja a samobójstwo wspomagane 452 23.8. Samobójstwo jako problem kryminologiczny 454 Część III. Wiktymologia, wiktymizacja i ofiary przestępstw - Dagmara Woźniakowska 459 Rozdział 24. Wiktymologia jako nauka 461 Rozdział 25. Nurty w wiktymologii 463 25.1. Nurty w wiktymologii 463 25.2. Wiktymologia pozytywistyczna (konserwatywna) 463 25.2.1. Przyspieszenie przestępstwa przez ofiarę 464 25.2.2. Model narażenia związany ze stylem życia 464 25.2.3. Teoria działań rutynowych 466 25.2.4. Teorie psychologiczne 467 25.3. Wiktymologia radykalna 470 25.4. Wiktymologia krytyczna 471 25.4.1. Podejście feministyczne 471 Rozdział 26. Ofiara przestępstwa 475 26.1. Ofiara idealna? 475 26.2. Wiktymizacja pierwotna, wtórna i ponowna (powtórna) 475 26.3. Prawne definicje pojęcia ofiary przestępstwa 477 26.4. Podatność wiktymizacyjna (wiktymność) 478 26.5. Związki pomiędzy wiktymizacją oraz ubóstwem i wykluczeniem społecznym - Witold Klaus, Dagmara Woźniakowska 480 26.5.1. Narażenie na stanie się ofiarą przestępstwa z powodu ubóstwa 481 26.5.2. Ryzyko wiktymizacji osób wykluczonych z innych przyczyn niż ubóstwo 482 26.6. Obwinianie ofiary (victim blaming) 485 Rozdział 27. Konsekwencje wiktymizacji 489 27.1. Efekt psychologiczny wiktymizacji 489 27.1.1. Zaburzenie struktur poznawczych/wstrząs poznawczy 489 27.1.2. Obwinianie się 490 27.1.3. Porównywanie swoich doświadczeń z innymi, rozważanie hipotetycznych sytuacji 490 27.1.4. Poszukiwanie sensu w tym, że było się ofiarą przestępstwa 490 27.1.5. Postawa względem sprawcy 491 27.2. Efekty emocjonalne wiktymizacji 491 27.2.1. Strach/lęk 491 27.2.2. Gniew 491 27.2.3. Tłamszenie w sobie uczuć, wyrażanie negatywnych emocji 492 27.3. Zespół stresu pourazowego 492 27.4. Wpływ wiktymizacji na zmiany zachowania, zwyczaje 493 27.5. Wpływ wiktymizacji na zdrowie fizyczne 493 27.6. Finansowe skutki wiktymizacji 494 27.7. Potrzeby osób pokrzywdzonych przestępstwem 494 Rozdział 28. Pokrzywdzony w postępowaniu karnym 497 28.1. Dyrektywa 2012/29/UE ustanawiająca normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw 497 28.1.1. Prawo do szacunku i wolność od dyskryminacji 498 28.1.2. Ochrona przed wtórną i ponowną wiktymizacją, zastraszaniem i odwetem 498 28.1.3. Najlepsze zabezpieczenie interesu dziecka 498 28.1.4. Ofiary terroryzmu 498 28.1.5. Przemoc na tle płciowym 498 28.1.6. Przemoc w bliskich związkach 499 28.1.7. Prawo do informacji i sprawczości 499 28.1.8. Prawo do specjalistycznego wsparcia 499 28.1.9. Sprawiedliwość naprawcza 500 28.1.10. Indywidualne podejście, ochrona ofiar oraz uznanie ofiar o szczególnych potrzebach w zakresie ochrony 500 28.1.11. Szkolenie urzędników, udział organizacji obywatelskich, gromadzenie danych statystycznych 501 28.2. Rola i uprawnienia pokrzywdzonego w polskim postępowaniu karnym 501 28.2.1. Prawo do informacji i tłumaczenia 501 28.2.2. T ryby ścigania przestępstw 502 28.2.3. Zgłoszenie zawiadomienia o przestępstwie i zaskarżenie decyzji o nieściganiu 502 28.2.4. Prawo do złożenia wniosku o ściganie przestępstwa 503 28.2.5. Prawa pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym 504 28.2.6. Role pokrzywdzonego w postępowaniu przed sądem 504 28.2.7. Prawo do pomocy prawnej 507 28.2.8. Konsensualne sposoby zakończenia postępowania karnego 508 28.2.9. Środki kompensacyjne 508 28.2.10. Szczególne środki ochrony pokrzywdzonego 509 28.3. Kompensata państwowa dla ofiar przestępstw 510 Rozdział 29. Rozmiary i pomiar wiktymizacji 513 29.1. Statystyki 513 29.2. Badania wiktymizacyjne 514 29.2.1. Badania wiktymizacyjne na świecie 514 29.2.2. Badania wiktymizacyjne w Polsce 515 29.2.3. Problemy związane z badaniami wiktymizacyjnymi 516 29.2.4. Wyniki Ogólnopolskiego Badania Wiktymizacyjnego z lat 2019-2020 517 29.3. Inne sposoby mierzenia wiktymizacji 519 Rozdział 30. Lęk przed przestępczością 523 Część IV. Zapobieganie przestępczości i reakcja na przestępczość 527 Rozdział 31. Populizm penalny - Michalina Szafrańska 529 31.1. Pojęcie populizmu penalnego 529 31.2. Definicja i wskaźniki populizmu penalnego 530 31.3. Populizm polityczny i społeczny 530 31.4. Penalny populizm - płaszczyzna politycznych działań 531 31.4.1. Proste rozwiązania skomplikowanych problemów 531 31.4.2. Promocja medialna forsowanych rozwiązań 534 31.4.3. Lekceważenie wiedzy eksperckiej 534 31.5. Penalny populizm - płaszczyzna politycznej retoryki 535 31.6. Konsekwencje populizmu penalnego 537 Rozdział 32. Wykluczenie społeczne a przestępczość - Andrzej Kacprzak 543 32.1. Wprowadzenie 543 32.2. Czym jest wykluczenie społeczne? 543 32.3. Wykluczenie społeczne a przestępczość 546 32.3.1. Wykluczenie społeczne jako przyczyna przestępczości 546 32.3.2. Wykluczenie społeczne jako skutek przestępczości 548 32.3.3. Wykluczenie społeczne jako przyczyna recydywy 549 32.4. Podsumowanie 550 Rozdział 33. Polityka kryminalna, karna, penitencjarna oraz kary kryminalne w Polsce - Katarzyna Witkowska-Rozpara 559 33.1. Polityka kryminalna, karna i penitencjarna 559 33.2. Jak tworzyć dobrą politykę karną? 560 33.2.1. Dlaczego uwzględnianie czynników tradycyjnych w budowaniu założeń polityki karnej jest ważne? 560 33.2.2. Dlaczego nowe czynniki zyskują na znaczeniu? 561 33.3. Kary i środki karne w Polsce 562 33.4. Środki kompensacyjne i przepadek 568 33.4.1. Obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę 568 33.5. Środki związane z poddaniem sprawcy próbie 569 33.6. Środki zabezpieczające 572 33.7. Jakie kary orzekane są w Polsce? 574 Rozdział 34. Sprawiedliwość naprawcza - Wojciech Zalewski 583 34.1. Wprowadzenie 583 34.2. Historia 584 34.3. Sprawiedliwość naprawcza w świetle antropologii 587 34.4. Wiktymologiczne, psychologiczne i socjologiczne tło sprawiedliwości naprawczej 588 34.5. Krytyka retrybutywnego karania. Państwo jako złodziej konfliktów 589 34.5. Formy sprawiedliwości naprawczej 590 34.7. Sprawiedliwość naprawcza a prawo UE 591 34.8. Kontrowersje wokół sprawiedliwości naprawczej 592 34.9. Podsumowanie 593 Rozdział 35. Profilaktyka przestępczości - Robert Opora 597 35.1. Pojęcie profilaktyki i jej zakres 597 35.2. Klasyfikacja metod zapobiegania przestępczości 598 35.3. Sytuacyjne zapobieganie przestępczości 599 35.3.1. Rola okoliczności w popełnianiu przestępstwa 601 35.3.2. Jakie są zatem podstawy, by sądzić, że okazja jest przyczyną przestępstwa? 601 35.3.3. Analiza krytyczna 602 35.3.4. Czy zapobieganie sytuacyjne odwraca uwagę od pierwotnych przyczyn przestępczości? 603 35.4. Profilaktyka przestępczości w perspektywie zaburzeń rozwoju 603 35.4.1. Czynniki ryzyka i chroniące 604 35.4.2. Indywidualne ścieżki rozwoju 605 35.5. Profilaktyka skoncentrowana na lokalnej społeczności 607 Rozdział 36. Psychologia kryminologiczna czy psychologia w kryminologii - Beata Pastwa-Wojciechowska 617 36.1. Pojęcie i zakres psychologii kryminologicznej - dylematy terminologiczne czy interdyscyplinarne 617 36.2. Psychologiczne koncepcje wyjaśniania zachowań przestępczych w kryminologii 619 36.2.1. Koncepcje psychoanalityczne 620 36.3. Teoria społecznego uczenia się 621 36.4. Koncepcje poznawcze 621 36.5. Koncepcja osobowości lub koncepcje osobowości przestępczej 622 36.5.1. Teoria H. J. Eysencka 623 36.5.2. Teoria osobowości przestępczej S. Yochelsona i S.E. Samenowa 624 36.5.3. Koncepcja psychopatii 624 36.5.4. Teoria deficytu podstawowych więzi uczuciowych 625 36.5.5. Teorie nawiązujące do psychologii różnic indywidualnych 625 36.6. Jak aplikować dorobek psychologii do kryminologii? 626 Rozdział 37. Profilowanie na podstawie kryteriów rasowych w amerykańskim systemie sądownictwa karnego - Timothy Clark, Piotr Chomczyński 631 37.1. Profilowanie na podstawie kryteriów rasowych 631 37.2. Konsekwencje profilowania na podstawie kryteriów rasowych 632 37.3. Historyczne korzenie profilowania na podstawie kryteriów rasowych a niewolnictwo 633 37.4. Jak działa profilowanie rasowe? 633 37.5. Konsekwencje profilowania na tle rasowym 634 Rozdział 38. Resocjalizacja w warunkach wolnościowych - Michał Szykut 637 38.1. Historyczne i teoretyczne uwarunkowania probacji 637 38.1.1. Geneza probacji w Anglii i Stanach Zjednoczonych 637 38.1.2. Rozwój idei probacji i jej teoretyczne podstawy 638 38.2. Wymiary funkcjonowania kurateli sądowej w społeczeństwie obywatelskim 640 38.3. Wykonywanie orzeczeń sądów w środowisku otwartym w Polsce 642 38.3.1. Geneza kurateli sądowej w Polsce 642 38.3.2. Wybrane formalnoprawne podstawy funkcjonowania kurateli sądowej w Polsce 642 38.3.3. Sylwetka kandydata do zawodu kuratora sądowego w Polsce 644 38.3.4. Zadania wykonywane przez kuratorów dla dorosłych w Polsce 645 38.4. Zadania wykonywane przez kuratorów rodzinnych 645 38.5. Podsumowanie 646 Rozdział 39. Instytucjonalna resocjalizacja nieletnich - Przemysław Frąckowiak 649 39.1. Założenia i problemy resocjalizacji młodzieży w warunkach instytucjonalnych 649 39.2. Historyczne aspekty instytucjonalnej resocjalizacji nieletnich 652 39.3. Założenia organizacyjne typowej instytucji resocjalizacyjnej dla nieletnich 655 39.3.1. Struktura i funkcje typowego zakładu poprawczego 659 39.4. Organizacja pracy resocjalizacyjnej w zakładzie poprawczym 661 39.5. Typowe metody oddziaływań resocjalizacyjnych 662 39.6. Efektywność oddziaływań resocjalizacyjnych w warunkach zakładu poprawczego 663 Rozdział 40. Kara pozbawienia wolności - Kamil Miszewski, Andrzej Kacprzak 669 40.1. Wprowadzenie 669 40.2. System penitencjarny 672 40.2.1. Areszty śledcze (AŚ) 672 40.2.2. Zakłady karne (ZK) 672 40.2.3. System wykonywania kary pozbawienia wolności 673 40.2.4. System resocjalizacyjny 673 40.3. Więzienie jako instytucja totalna 674 40.4. Zjawisko prizonizacji 674 40.5. Subkultura więzienna 675 40.5.1. Źródła podkultury więziennej 675 40.5.2. Hierarchia skazanych w ,,drugim życiu więziennym" 676 40.6. Spór o zasadność stosowania kary pozbawienia wolności 678 40.7. Zachowania ryzykowne osadzonych 679 Rozdział 41. Opieka następcza - Renata Szczepanik 687 41.1. Miejsce opieki następczej w systemie resocjalizacji i zapobiegania przestępczości 687 41.2. Readaptacja i reintegracja społeczna 690 41.2.1. Problemy adaptacyjne 691 41.2.2. Problemy readaptacji społecznej w perspektywie recydywistów 693 41.3. Działalność organizacji pozarządowych 694 Rozdział 42. Praca socjalna a resocjalizacja i readaptacja społeczna - Przemysław Frąckowiak 699 42.1. Wprowadzenie 699 42.2. Założenia koncepcyjne pracy socjalnej, resocjalizacji i readaptacji społecznej 700 42.2.1. Założenia koncepcyjne pracy socjalnej 700 42.2.2. Główne założenia koncepcyjne współczesnej resocjalizacji 701 42.2.3. Podstawowe założenia koncepcyjne readaptacji społecznej 701 42.3. Metody pracy wykorzystywane w pracy socjalnej, resocjalizacji i readaptacji społecznej 702 42.3.1. Wybrane metody oddziaływań w pracy socjalnej 702 42.3.2. Wybrane metody oddziaływań resocjalizacyjnych 704 42.3.3. Wybrane metody oddziaływań w ramach readaptacji społecznej 705 42.4. Problemy i wyzwania dla pracy socjalnej, resocjalizacji i readaptacji społecznej 706 Część V. Badania kryminologiczne 711 Rozdział 43. Metody badań kryminologicznych w rozwoju historycznym - Jan Widacki 713 43.1. Wprowadzenie 713 43.2. Próby empirycznej weryfikacji hipotez dotyczących przyczyn przestępstwa w erze przedpozytywistycznej 714 43.3. Pierwsze próby badania fenomenu przestępczości. Pierwsze zastosowania statystyki do badań kryminologicznych 714 43.4. Metody socjologiczne w kryminologii 716 43.5. Badania psychologiczne i biologiczne 717 43.6. Metody badań w kryminologii krytycznej 717 Rozdział 44. Pomiar przestępczości - Janina Błachut 721 44.1. Dlaczego mierzyć przestępczość? 721 44.2. Jak definiować przestępczość? 721 44.3. Źródła danych o przestępczości 723 44.3.1. Statystki kryminalne 723 44.3.2. Gdzie szukać danych statystyk kryminalnych? - Paweł Ostaszewski, Justyna Włodarczyk-Madejska 727 44.3.3. Badania sondażowe 728 44.3.4. Gdzie szukać danych z badań sondażowych - Paweł Ostaszewski, Justyna Włodarczyk-Madejska 731 44.4. Podsumowanie 732 Rozdział 45. Badania jakościowe w kryminologii - Renata Szczepanik, Piotr Chomczyński 735 45.1. Rodowód ,,kryminologii jakościowej" 737 45.2. Współczesne badania jakościowe w kryminologii 739 45.3. Metodologia badań jakościowych w trudnym terenie 740 45.4. Badania karier kryminalnych 741 45.5. Badania etnograficzne w kryminologii 742 Rozdział 46. Etyka w badaniach kryminologicznych - Witold Klaus, Monika Szulecka, Justyna Włodarczyk-Madejska, Dagmara Woźniakowska 747 46.1. Wprowadzenie 747 46.2. Finansowanie badań i konflikt interesów 748 46.3. Primum non nocere 749 46.4. Wynagradzanie udziału w badaniach 751 46.5. Analiza danych i upowszechnianie wyników badań kryminologicznych 754 Rozdział 47. Prowadzenie badań kryminologicznych w nieprzyjaznym terenie - problemy etyczne - Andrzej Kacprzak, Kamil Miszewski 761 47.1. Wprowadzenie 761 47.2. Główne problemy etyczne związane z prowadzeniem badań w nieprzyjaznym terenie 762 47.2.1. Świadoma zgoda 762 47.2.2. Poufność 763 47.2.3. Szkody i korzyści czego? 764 47.2.4. Pomyślmy o innych badaczach 765 47.3. Dyskusja: jak zatem badać? 765 47.3.1. Każdy z nas chciałby dobrze wypaść 765 47.3.2. Jestem badaczem czy stróżem prawa? 766 47.3.3. Nie można szkodzić szkodnikowi? 766 47.3.4. Kiedy można ,,spalić" teren? 767 47.4. Podsumowanie 768 Indeks rzeczowy 773 Indeks nazwisk 799 O Autorach

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje