Położnictwo i ginekologia Grzegorz H. Bręborowicz

Spis treści książki

Autorzy 5 Przedmowa 10 1. Ciąża o przebiegu prawidłowym 3 1.1. Zapłodnienie - Leszek Pawelczyk, Monika Serdyńska-Szuster 3 1.1.1. Przygotowanie komórki jajowej do zapłodnienia 3 1.1.2. Przygotowanie plemników do zapłodnienia 4 1.1.3. Fuzja gamet 4 1.1.4. Następstwa zapłodnienia 4 1.2. Rozpoznanie ciąży i ustalenie terminu porodu - Mateusz Madejczyk 5 1.2.1. Rozpoznanie ciąży w I trymestrze 6 1.2.2. Rozpoznanie ciąży w II trymestrze 6 1.2.3. Ustalenie terminu porodu 7 1.3. Popłód - Piotr Oszukowski 7 1.3.1. Łożysko 8 1.3.2. Pępowina 8 1.3.3. Zaburzenia rozwojowe popłodu 9 1.4. Zmiany ustrojowe w przebiegu ciąży - Joanna Kempiak 10 1.4.1. Układ krążenia 10 1.4.2. Układ oddechowy 11 1.4.3. Układ pokarmowy 12 1.4.4. Układ kostny 13 1.4.5. Układ moczowy 13 1.4.6. Gruczoły wydzielania wewnętrznego 14 1.4.7. Zmiany w metabolizmie 14 1.5. Odżywianie kobiety ciężarnej - Mariola Ropacka-Lesiak 15 1.5.1. Tłuszcze 16 1.5.2. Białka 16 1.5.3. Węglowodany 17 1.5.4. Witaminy 18 1.5.5. Suplementacja żywienia w ciąży 20 1.6. Organizacja opieki nad kobietą w ciąży - Grzegorz H. Bręborowicz 22 1.7. Badanie położnicze - Mariola Ropacka-Lesiak 24 2. Ciąża o przebiegu nieprawidłowym 25 2.1. Poronienie - Grzegorz H. Bręborowicz 25 2.2. Ciąża ektopowa - Grzegorz H. Bręborowicz 26 2.3. Niepowściągliwe wymioty ciężarnych - Beata Kubiaczyk-Paluch 28 2.4. Konflikt serologiczny - Mirosław Wielgoś 31 2.5. Krwotoki w II i III trymestrze ciąży - Grzegorz H. Bręborowicz 34 2.5.1. Przedwczesne oddzielenie się łożyska 34 2.5.2. Łożysko przodujące 35 2.6. Ciąża wielopłodowa - Witold Malinowski 36 2.6.1. Powstawanie ciąży wielopłodowej 36 2.6.2. Epidemiologia 37 2.6.3. Popłody ciąż bliźniaczych 38 2.6.4. Rozpoznanie ciąży wielopłodowej 40 2.6.5. Powikłania w przebiegu ciąży wielopłodowej 41 2.6.6. Wady rozwojowe i anomalie chromosomalne 47 2.6.7. Nadzór nad ciążą wielopłodową i jej prowadzenie 47 2.6.8. Poród w ciąży wielopłodowej 48 2.7. Ciąża obumarła - Grzegorz H. Bręborowicz 50 2.8. Koagulopatie położnicze - Sławomir Sobieszczyk 51 2.8.1. Układ hemostazy w przebiegu ciąży prawidłowej 51 2.8.2. Zaburzenia krzepnięcia krwi 52 2.8.3. Małopłytkowość 55 2.8.4. Ciężkie, nabyte koagulopatie położnicze 58 2.8.5. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa u kobiet w ciąży 62 2.9. Zaburzenia wzrastania płodu - Grzegorz H. Bręborowicz 65 2.9.1. Hipotrofia 66 2.9.2. Hipertrofia (makrosomia) 67 2.10. Ciążowa choroba trofoblastyczna - Grzegorz H. Bręborowicz 68 2.11. Niewydolność cieśniowo-szyjkowa - Grzegorz H. Bręborowicz 70 2.12. Przedwczesne pęknięcie błon płodowych - Grzegorz H. Bręborowicz 72 3. Choroby współistniejące z ciążą 75 3.1. Nadciśnienie tętnicze - Jan Oleszczuk, Bożena Leszczyńska-Gorzelak, Elżbieta Poniedziałek-Czajkowska 75 3.1.1. Definicje i klasyfikacja nadciśnienia w ciąży 75 3.1.2. Stan przedrzucawkowy 76 3.1.3. Przełom nadciśnieniowy (kryza nadciśnieniowa) 78 3.1.4. Rzucawka 79 3.1.5. Nadciśnienie przewlekłe 79 3.1.6. Nałożony stan przedrzucawkowy na przewlekłe nadciśnienie tętnicze 80 3.2. Choroby wątroby - Krzysztof Czajkowski 81 3.2.1. Cholestaza 81 3.2.2. Zespół HELLP 82 3.2.3. Ostre żółciowe stłuszczenie wątroby 83 3.2.4. WZW typu B 84 3.2.5. Kamica pęcherzyka żółciowego 85 3.3. Choroby układu moczowego - Mateusz Madejczyk 85 3.3.1. Przewlekła niewydolność nerek 85 3.3.2. Ostra niewydolność nerek 87 3.3.3. Kamica nerkowa 87 3.3.4. Zakażenie dróg moczowych 88 3.4. Choroby układu sercowo-naczyniowego - Sławomir Sobieszczyk 90 3.4.1. Symptomatologia chorób serca w ciąży 91 3.4.2. Diagnostyka kardiologiczna w okresie ciąży 91 3.4.3. Ocena ryzyka niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych w okresie ciąży 92 3.4.4. Schemat opieki nad ciężarną z chorobą serca 92 3.4.5. Zaburzenia rytmu serca 92 3.4.6. Zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego 94 3.4.7. Kardiomiopatie 95 3.4.8. Zawał mięśnia sercowego 96 3.4.9. Wady serca 98 3.5. Choroby układu krwiotwórczego - Sławomir Sobieszczyk 101 3.5.1. Niedokrwistości 101 3.5.2. Nowotwory układu krwiotwórczego 107 3.6. Cukrzyca - Jan Wilczyński, Katarzyna Cypryk 110 3.6.1. Klasyfikacja cukrzycy 110 3.6.2. Algorytm diagnostyczny cukrzycy ciążowej 111 3.6.3. Leczenie cukrzycy 112 3.6.4. Przygotowanie chorej na cukrzycę do ciąży 114 3.6.5. Wpływ ciąży na przebieg cukrzycy 114 3.6.6. Powikłania ciąży u kobiety z cukrzycą 115 3.6.7. Wpływ cukrzycy na płód/dziecko 115 3.6.8. Postępowanie w czasie porodu 116 3.7. Choroby gruczołów dokrewnych - Krzysztof Drews, Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz 117 3.7.1. Choroby gruczołu tarczowego 117 3.7.2. Choroby przysadki 121 3.7.3. Choroby nadnerczy 123 3.8. Choroby immunologiczne - Krzysztof Drews, Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz 125 3.8.1. Zespół antyfosfolipidowy (zespół Hughesa) 125 3.8.2. Małopłytkowość samoistna (małopłytkowość autoimmunologiczna) 126 3.8.3. Toczeń rumieniowaty układowy 127 3.8.4. Twardzina uogólniona 128 3.8.5. Reumatoidalne zapalenie stawów 129 3.8.6. Nużliwość mięśni (miastenia) 129 3.8.7. Pemfigoid ciężarnych (opryszczka ciężarnych) 130 3.9. Nowotwory w czasie ciąży - Grzegorz H. Bręborowicz 131 3.9.1. Nowotwory łagodne 131 3.9.2. Nowotwory złośliwe 132 3.9.3. Inne nowotwory złośliwe 134 3.9.4. Chemioterapia w czasie ciąży 135 3.9.5. Radioterapia w czasie ciąży 135 3.10. Choroby układu oddechowego - Mariola Ropacka-Lesiak 135 3.10.1. Dychawica oskrzelowa (astma) 135 3.10.2. Zapalenie płuc 139 3.10.3. Zespół ostrej niewydolności oddechowej u dorosłych 142 3.10.4. Sarkoidoza 142 3.11. Zakażenia i zarażenia w ciąży - Dorota Nowakowska, Paulina Marcinek, Jan Wilczyński 142 3.11.1. Zakażenia bakteriami 143 3.11.2. Zakażenia wirusami 147 3.11.3. Zarażenia pierwotniakami 153 3.11.4. Zarażenia grzybami 154 4. Poród 155 4.1. Anatomia położnicza- Wiesław Markwitz, Mariola Ropacka-Lesiak 155 4.1.1. Anatomia płodu 155 4.1.2. Miednica kostna 158 4.1.3. Mięśnie i więzadła miednicy mniejszej 162 4.1.4. Czynność skurczowa macicy 163 4.1.5. Rozwieranie szyjki macicy 164 4.2. Poród prawidłowy - Wiesław Markwitz, Mariola Ropacka-Lesiak 165 4.2.1. Czynniki zwiastujące poród 165 4.2.2. Postępowanie wstępne przy przyjęciu pacjentki na oddział porodowy 165 4.2.3. Badanie położnicze rodzącej 166 4.2.4. Przebieg porodu fizjologicznego 168 4.3. Poród nieprawidłowy - Wiesław Markwitz, Mariola Ropacka-Lesiak 173 4.3.1. Poród przedłużony 174 4.3.2. Nieprawidłowości drugiego okresu porodu 176 4.3.3. Niewspółmierność porodowa 177 4.3.4. Nieprawidłowe położenia płodu 179 4.3.5. Poród w nieprawidłowym ułożeniu i ustawieniu płodu 180 4.4. Zaburzenia czynności skurczowej mięśnia macicy - Krzysztof Czajkowski 186 4.4.1. Zaburzenia czynności skurczowej macicy i przebiegu porodu przed wydaleniem płodu 187 4.4.2. Zaburzenia czynności skurczowej macicy i jej obkurczania się po wydaleniu płodu 188 4.5. Znieczulenie w czasie porodu - Sławomir Sobieszczyk 189 4.5.1. Ból porodowy 189 4.5.2. Analgezja i znieczulenie porodu pochwowego 190 4.5.3. Znieczulenie do cięcia cesarskiego 197 4.5.4. Powikłania znieczuleń do porodu 199 4.6. Operacje położnicze - Wiesław Markwitz, Grzegorz H. Bręborowicz 201 4.6.1. Ocena ryzyka porodu operacyjnego 201 4.6.2. Operacyjne ukończenie porodu drogą pochwową 202 4.6.3. Pomoc ręczna w położeniu miednicowym płodu 206 4.6.4. Cięcie cesarskie 208 4.6.5. Okołoporodowe wycięcie macicy 208 4.6.6. Nacięcie krocza 209 5. Połóg - Elżbieta Ronin-Walknowska 211 5.1. Połogowe zmiany ogólnoustrojowe211 5.1.1. Zmiany hormonalne 211 5.1.2. Układ krążenia, składniki krwi i układ krzepnięcia krwi 212 5.1.3. Układ moczowy i równowaga wodno-elektrolitowa 212 5.1.4. Masa ciała 213 5.1.5. Układ pokarmowy 213 5.2. Laktacja 213 5.3. Zmiany połogowe w macicy 214 5.4. Postępowanie w połogu 215 5.5. Powikłania połogowe 216 5.5.1. Zakażenie połogowe 216 5.5.2. Choroba zakrzepowa 218 5.5.3. Zaburzenia laktacji 219 5.5.4. Późne krwawienia poporodowe 219 6. Diagnostyka rozwoju i stanu płodu 221 6.1. Badanie równowagi kwasowo-zasadowej - Beata Kubiaczyk-Paluch 221 6.2. Ocena aktywności ruchowej płodu - Grzegorz H. Bręborowicz 223 6.2.1. Ocena ruchów przez ciężarną 224 6.2.2. Obiektywna ocena aktywności płodu - profil biofizyczny 224 6.3. Badanie płynu owodniowego - Grzegorz H. Bręborowicz 226 6.3.1. Pierwsza połowa ciąży 226 6.3.2. Druga połowa ciąży 227 6.4. Ocena czynności serca płodu w czasie ciąży i porodu - Jerzy Sikora 227 6.4.1. Osłuchiwanie 229 6.4.2. Kardiotokografia 230 6.4.3. Elektrokardiografia płodowa 243 6.5. Badanie ultrasonograficzne w położnictwie - Mariusz Dubiel, Grzegorz H. Bręborowicz 246 6.5.1. Badanie ultrasonograficzne w I trymestrze ciąży 246 6.5.2. Badanie ultrasonograficzne w II i III trymestrze ciąży 247 6.5.3. Biometria płodu 248 6.5.4. Sonoanatomia płodu 249 6.5.5. Ultrasonografia popłodu 255 6.6. Badanie dopplerowskie w położnictwie - Mariusz Dubiel 255 6.6.1. Krążenie płodowo-łożyskowe 256 6.6.2. Badanie przepływu krwi w naczyniach mózgowych płodu 258 6.6.3. Zastosowanie techniki angiografii dopplerowskiej w położnictwie 258 6.7. Biochemiczna ocena rozwoju ciąży - Joanna Kempiak, Katarzyna Cypryk 259 6.7.1. Hormony białkowe łożyska 259 6.7.2. Hormony steroidowe łożyska 261 6.7.3. Enzymy i inne substancje 261 6.7.4. Metabolizm w ciąży 263 7. Noworodek - Marta Szymankiewicz 265 7.1. Adaptacja noworodka do życia zewnątrzmacicznego 265 7.2. Podstawy patologii noworodka 266 7.2.1. Złamanie obojczyka 266 7.2.2. Zespół aspiracji smółki 267 7.2.3. Zapalenie płuc 268 7.2.4. Zespół zaburzeń oddychania 270 7.2.5. Dysplazja oskrzelowo-płucna 271 7.2.6. Żółtaczki 272 7.2.7. Przetrwały przewód tętniczy 274 7.2.8. Martwicze zapalenie jelit 275 7.2.9. Krwawienia śródczaszkowe 276 Ginekologia 8. Rozwój, budowa i fizjologia żeńskich narządów płciowych 281 8.1. Rozwój żeńskich narządów płciowych - Helena Kędzia 281 8.2. Anatomia miednicy mniejszej - wybrane zagadnienia - Andrzej K. Bręborowicz, Witold Woźniak 282 8.2.1. Miednica 282 8.2.2. Srom 282 8.2.3. Pochwa 283 8.2.4. Macica 284 8.2.5. Jajowód 285 8.2.6. Jajnik 286 8.2.7. Unaczynienie macicy, jajnika i jajowodów 286 8.2.8. Unerwienie macicy, jajnika i jajowodów 287 8.2.9. Krocze 287 9. Cykl miesiączkowy - Leszek Pawelczyk, Beata Banaszewska 291 9.1. Układ podwzgórzowo-przysadkowy 292 9.1.1. Podwzgórze 292 9.1.2. Przysadka mózgowa 293 9.2. Hormony steroidowe jajnika 294 9.2.1. Estrogeny 294 9.2.2. Gestageny 295 9.2.3. Androgeny 296 9.3. Cykl jajnikowy 297 9.3.1. Faza folikularna 297 9.3.2. Owulacja 298 9.3.3. Faza lutealna 298 9.4. Cykl endometrialny 299 9.4.1. Faza miesiączkowa 299 9.4.2. Faza proliferacyjna 300 9.4.3. Faza owulacyjna 300 9.4.4. Faza sekrecyjna 300 9.5. Cykl szyjkowy 301 10. Wady wrodzone żeńskich narządów płciowych - Zbigniew Friebe 303 10.1. Rozwój narządów płciowych 303 10.2. Wady macicy 304 10.3. Wady pochwy 307 10.3.1. Wrodzony brak pochwy 308 10.3.2. Zarośnięcie błony dziewiczej 310 10.3.3. Poprzeczne przegrody pochwy 311 10.3.4. Podłużne przegrody pochwy 312 10.4. Wady sromu 312 11. Zaburzenia statyki żeńskich narządów płciowych - Andrzej Skręt, Joanna Skręt-Magierło 315 12. Zakażenia żeńskich narządów płciowych 321 12.1. Zapalenia - Romuald Dębski 321 12.1.1. Zapalenie sromu 322 12.1.2. Zapalenie pochwy 325 12.1.3. Zapalenie szyjki macicy 327 12.1.4. Zapalenia górnego odcinka narządów płciowych 328 12.1.5. Zakażenia pooperacyjne 332 12.2. Zakażenia przenoszone drogą płciową - Tomasz Niemiec 334 13. Urologia ginekologiczna - Norbert Stachowicz, Jan Kotarski 339 13.1. Zaburzenia statyki narządu płciowego 339 13.2. Nietrzymanie moczu 340 14. Endokrynologia ginekologiczna - Błażej Męczekalski 347 14.1. Diagnostyka w endokrynologii ginekologicznej 347 14.1.1. Wywiad 347 14.1.2. Badanie przedmiotowe 347 14.1.3. Ocena obwodowego działania hormonów jajnikowych 349 14.1.4. Badania hormonalne 349 14.1.5. Testy czynnościowe 350 14.1.6. Badania obrazowe 352 14.2. Układ podwzgórzowo-przysadkowy 352 14.2.1. Podwzgórze 352 14.2.2. Przysadka mózgowa 358 14.3. Zaburzenia cyklu miesiączkowego 364 14.3.1. Terminologia 364 14.3.2. Klasyfikacja zaburzeń miesiączkowania 365 14.3.3. Zespół napięcia przedmiesiączkowego 365 14.3.4. Bolesne miesiączkowanie 365 14.4. Pierwotna niewydolność jajników 367 14.4.1. Dysgenezje gonad 367 14.4.2. Przedwczesne wygasanie czynności jajników 369 14.5. Zaburzenia różnicowania płci 370 14.6. Zespoły hiperandrogenizacji u kobiet 371 14.6.1. Zespół policystycznych jajników 372 14.6.2. Hyperthecosis 373 14.6.3. Guzy wirylizujące jajnika 373 14.6.4. Wrodzony przerost nadnerczy 374 14.7. Menopauza 375 14.7.1. Zmiany metaboliczne u kobiet po menopauzie związane z hipęstrogenizmem 376 14.7.2. Hormonalna terapia zastępcza 376 15. Niepłodność - Tomasz Żak 379 15.1. Diagnostyka niepłodności 380 15.2. Techniki wspomaganego rozrodu 381 15.2.1. Inseminacja 382 15.2.2. Zapłodnienie in vitro 382 15.2.3. Wewnątrzcytoplazmatyczne wprowadzenie plemnika 383 15.2.4. Przedimplantacyjna diagnostyka genetyczna 384 16. Ginekologia dziecięca i dziewczęca - Izabella Rzepka-Górska 387 16.1. Dojrzewanie płciowe 387 16.2. Zaburzenia rozwoju płciowego 389 16.2.1. Przedwczesne pokwitanie 389 16.2.2. Opóźnione pokwitanie lub brak pokwitania 390 16.3. Choroby jajnika 394 16.3.1. Torbiele czynnościowe 394 16.3.2. Pierwotne nowotwory nabłonkowe 394 16.3.3. Nowotwory specyficzne dla gonad 394 16.3.4. Nowotwory germinalne 395 16.3.5. Nowotwory przerzutowe 395 16.4. Endometrioza u młodocianych 396 16.5. Zmiany w sutkach 396 16.5.1. Fizjologiczne obrzmienie sutków u noworodków 396 16.5.2. Nieprawidłowości i zaburzenia rozwoju sutków w okresie pokwitania 397 16.5.3. Guzy nowotworowe 397 16.6. Czynniki ryzyka w karcynogenezie raka szyjki macicy 398 16.6.1. Współżycie płciowe dziewcząt 398 16.6.2. Zakażenia wirusami brodawczaka ludzkiego i ich wykrywanie 398 16.7. Zapalenie narządów płciowych 399 16.7.1. Zapalenia sromu i pochwy 399 16.7.2. Zakażenia układu moczowego w powiązaniu ze stanami zapalnymi pochwy 399 16.7.3. Zapalenie przydatków w okresie pokwitania 399 17. Onkologia ginekologiczna - Ewa Nowak-Markwitz, Witold Kędzia, Marek Spaczyński 401 17.1. Podział nowotworów narządów płciowych 401 17.2. Rak szyjki macicy 404 17.3. Nowotwory trzonu macicy 406 17.3.1. Rak błony śluzowej trzonu macicy 406 17.3.2. Nowotwory mezenchymalne trzonu macicy - mięsaki 408 17.4. Nowotwory sromu 408 17.4.1. Rak sromu 408 17.4.2. Czerniak sromu 409 17.5. Nowotwory pochwy 409 17.5.1. Rak pochwy 409 17.5.2. Mięsaki pochwy 409 17.6. Nowotwory trofoblastu 410 17.6.1. Rozrosty trofoblastu 410 17.6.2. Rak kosmówki 410 17.7. Nowotwory jajnika 411 18. Nowotwory sutka - Bogusław Dębniak 417 18.1. Nowotwory niezłośliwe 417 18.2. Nowotwory złośliwe 418 18.3. Diagnostyka zmian gruczołów piersiowych 418 18.4. Leczenie 419 18.4.1. Nowotwory niezłośliwe 419 18.4.2. Nowotwory złośliwe 420 18.5. Rokowanie 421 19. Endometrioza - Grzegorz H. Bręborowicz 421 20. Osteoporoza - Tomasz Opala, Dorota Rabiega-Gmyrek 423 21. Operacyjne leczenie w ginekologii - Zbigniew Friebe 429 21.1. Przygotowanie pacjentki do operacji ginekologicznej, ocena ryzyka operacyjnego, wybór metody leczenia oraz sposobu znieczulenia do operacji 430 21.1.1. Postępowanie przedoperacyjne - przygotowanie pacjentki do leczenia operacyjnego na oddziale ginekologicznym 431 21.1.2. Zgoda pacjentki na proponowane leczenie operacyjne w obrębie narządów płciowych 433 21.2. Metody operacyjne 434 21.2.1. Rodzaj dostępu operacyjnego 434 21.2.2. Otwarcie i zamknięcie powłok brzucha 434 21.3. Najczęściej wykonywane operacje w ginekologii 438 21.3.1. Łyżeczkowanie ścian kanału szyjki macicy i jamy macicy 438 21.3.2. Operacja opróżnienia jamy macicy przez odsysanie 439 21.3.3. Operacyjne leczenie zmian na tarczy części pochwowej szyjki macicy 439 21.3.4. Wycięcie macicy z dostępu pochwowego 440 21.3.5. Wycięcie macicy z dostępu brzusznego 442 21.3.6. Rozszerzone wycięcie macicy (histerektomia radykalna) 444 21.3.7. Laparoskopowa limfadenektomia 448 21.3.8. Zachowujące płodność chirurgiczne metody leczenia raka szyjki macicy 448 21.3.9. Rozszerzone pochwowe wycięcie macicy w asyście laparoskopowej 449 21.3.10. Specjalne procedury operacyjne w onkologii ginekologicznej 450 21.3.11. Operacje w celu określenia stopnia zaawansowania raka 450 21.3.12. Operacje cytoredukcyjne 451 21.3.13. Operacje wykonywane na przydatkach 452 21.3.14. Operacje wykonywane na sromie 453 22. Regulacja urodzeń - Leszek Pawelczyk, Beata Banaszewska 457 22.1. Metody naturalne 457 22.2. Antykoncepcja hormonalna 458 22.3. Kształtka wewnątrzmaciczna 460 22.4. Metody mechaniczne 460 22.5. Środki plemnikobójcze 461 22.6. Sterylizacja chirurgiczna 461 23. Diagnostyka ginekologiczna 463 23.1. Badanie ginekologiczne - Eugeniusz Grys 463 23.1.1. Badanie podmiotowe 464 23.1.2. Badanie przedmiotowe ogólne 465 23.1.3. Badanie gruczołów sutkowych 465 23.1.4. Badanie ginekologiczne 465 23.1.5. Badanie zestawione przez pochwę i odbytnicę 467 23.1.6. Badanie ultrasonograficzne 467 23.2. Badanie histopatologiczne - Helena Kędzia 467 23.3. Diagnostyka cytologiczna - Eugeniusz Grys 468 23.3.1. Nabłonek szyjki macicy i pochwy 468 23.3.2. Zasady pobierania rozmazu cytologicznego szyjki macicy 468 23.3.3. Ocena preparatów cytologicznych i algorytmy postępowania 469 23.3.4. Diagnostyka cytohormonalna 471 23.4. Badanie andrologiczne - Tomasz Żak 471 23.4.1. Analiza seminologiczna 473 23.4.2. Testy czynnościowe plemników 473 23.5. Kolposkopia- Antoni Basta, Andrzej Szczudrawa 473 23.5.1. Budowa kolposkopu 474 23.5.2. Badanie kolposkopowe 474 23.5.3. Testy w diagnostyce kolposkopowej 476 23.5.4. Klasyfikacja obrazów kolposkopowych 477 Pytania kontrolne 479 Odpowiedzi 501 Skorowidz