Kwartalnik Pedagogiczny 2022/1 (263)

Zawartość numeru koncentruje się wokół problematyk: rozwoju czasopism naukowych oraz idei edukacyjnych i edukacji z podkreśleniem wagi analiz dotyczących dzieciństwa oraz rozwoju osobowości dziecka i jego kompetencji w zakresie samoregulacji w uczeniu się. Pierwsze dwa artykuły prezentują wyniki badań historyczno-pedagogicznych z wykorzystaniem analizy materiałów źródłowych. Tekst Janiny Kamińskiej poświęcony jest dziejom i osiągnięciom ,,Kwartalnika Pedagogicznego", który od początku istnienia miał charakter ogólnopolski i naukowy oraz podejmował ważne problemy pedagogiczne i propagwał najnowsze osiągnięcia w zakresie nauk pedagogicznych. Z kolei Aneta Bołdyrew i Agnieszka Wałęga analizują główne kierunki dyskursów dotyczących edukacji zawodowej młodzieży w kontekście wyzwań modernizacji, prowadzonych w początkach XX wieku na łamach polskich czasopism Królestwa Polskiego. Janusz Andrzej Majcherek opisuje problem optymizmu pedagogicznego, który budzi wątpliwości zarówno faktograficzne, jak i aksjologiczne. Teza o potencjalnej swobodzie kształtowania procesów wychowawczych i osobowości wychowanków wywołuje pytania o zagrożenia wynikające z sytuacji, gdy te procesy znajdą się pod kontrolą nieodpowiednich osób lub instytucji. Ewa Palamer-Kabacińska przedstawia autorskie badania dotyczące wykorzystania pedagogiki przygody w pracy harcerskiej i wskazuje korzyści wynikające ze świadomego jej stosowania. Beata Bednarczuk kieruje uwagę czytelnika w stronę rozwiązań proponowanych w pedagogice Marii Montessori i skuteczności pracy szkół Montessori we współczesności, zwłaszcza w zakresie rozwijania osobowości autorskiej uczniów. Małgorzata Tyszkowska i Aleksandra Wolska analizują problem samoregulacji uczenia się jako kluczowej kompetencji ucznia klasy czwartej szkoły podstawowej, który rozpoczyna edukację przedmiotową w szkole. Piotr Kostyło w artykule recenzyjnym zastanawia się nad głównymi wątkami książki Marka Michalaka Order Uśmiechu - wspólny świat dzieci i dorosłych. Pierwszym z nich jest naukowy (pedagogiczny i psychologiczny) namysł nad wybranymi zagadnieniami związanymi z funkcjonowaniem dzieci w świecie dorosłych; drugi obejmuje odniesienia do prawnych rozstrzygnięć dotyczących podmiotowości, odpowiedzialności, praw i obowiązków dziecka; trzeci wiąże się z fenomenem międzynarodowej instytucji - Orderu Uśmiechu; wreszcie czwarty wątek nawiązuje do pedagogicznej spuścizny Janusza Korczaka. ********* The Pedagogical Quarterly is a national quarterly published since 1956. The journal contains theoretical articles on broadly defined pedagogy and discusses the results of research on functioning of an individual in the society. The materials published in the quarterly relate to various sub-disciplines of pedagogy, among others pedeutology, andragogy, history of education, social pedagogy, didactics, psychology of education, philosophy of education, as well as aesthetic education. The authors of texts written in Polish or English are outstanding Polish and foreign specialists. ********* Prof. dr hab. Joanna Madalińska-Michalak - pedagog, kierownik Katedry Dydaktyki i Pedeutologii na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego, profesor honorowy Uniwersytetu w Aarhus. Przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego (PTP 2014-2020), wiceprzewodnicząca World Education Reasearch Association (WERA), członkini Rady Naukowo-Zarządczej European Educational Research Association (EERA), przewodnicząca Sieci Naukowej Teacher Education Policy in Europe Network (TEPE Network 2016-2020). Redaktor serii naukowej "Key Issues in Teacher Education: Research, Policy and Practice" (Brill), redaktor naczelna ,,Kwartalnika Pedagogicznego" (WUW). Od ponad 25 lat naukowo zajmuje się takimi subdyscyplinami pedagogiki jak: pedeutologią, pedagogiką porównawczą, pedagogiką szkoły oraz zarządzaniem i przywództwem edukacyjnym. Promotor rozpraw doktorskich z zakresu edukacji, kompetencji, rozwoju i pracy nauczyciela oraz przywództwa edukacyjnego i kultury szkoły. Uczestniczy w kształceniu i doskonaleniu nauczycieli oraz w doskonaleniu dyrektorów szkół z zakresu przywództwa edukacyjnego. Autorka ponad 180 publikacji naukowych. Najważniejsze publikacje książkowe: Pedeutologia. Prawno-etyczne podstawy zawodu nauczyciela (WUW 2021), Pedagogika i edukacja wobec kryzysu zaufania, wspólnotowości i autonomii (WUW 2020), Teacher Leadership (2018), O nową jakość edukacji nauczycieli (WUW 2017), Etyka w systemie edukacji w Polsce (współaut. A.J. Jeżowski, S. Więsław, 2017), Dyrektor szkoły liderem - inspiracje i perspektywy (2015), Przywództwo edukacyjne - współczesne wyzwania (współred. nauk. S.M. Kwiatkowski, 2014), Skuteczne przywództwo na obszarach zaniedbanych społecznie. Studium porównawcze (2012), Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela (2010), Uwarunkowania sukcesów zawodowych nauczycieli. Studium przypadków (2007) oraz Poczucie odpowiedzialności zawodowej nauczycieli. Studium teoretyczno-empiryczne (2003).