Francuska XVII- i XVIII-wieczna baśń literacka i jej recepcja w polskiej literaturze dla dzieci w latach 1743-2018 Barbara Kaczyńska

Dostępność produktu

Produkt nie został jeszcze oceniony pod kątem ułatwień dostępu lub nie podano żadnych informacji o ułatwieniach dostępu lub są one niewystarczające. Prawdopodobnie Wydawca/Dostawca jeszcze nie umożliwił dokonania walidacji produktu lub nie przekazał odpowiednich informacji na temat jego dostępności.

Spis treści książki

Słowo wstępne od redaktor serii 11 Rozdział 1. Wprowadzenie 15 1.1. Wykorzystane materiały 16 1.1.1. Teksty źródłowe 16 1.1.2. Przekłady polskie 18 1.1.3. Rekonstrukcja kontekstu: peryteksty, dyskurs naukowy i krytyczno-literacki 19 1.2. Układ i metody pracy 19 1.3. Objaśnienia teoretyczne i terminologiczne 22 1.3.1. Literatura dla dzieci czy literatura dziecięca? 22 1.3.2. Definicje baśni 24 1.3.3. Baśń a przekład 31 1.3.3.1. Przekład literatury dla dzieci. Transfer między systemami literackimi 31 1.3.3.2. Przekład literacki baśni dla dzieci 36 Rozdział 2. Francuska baśń literacka jako gatunek literacki i zjawisko społeczno-kulturowe 38 2.1. ,,Pierwsza moda" (1690-1709) 38 2.1.1. Rys chronologiczny 38 2.1.2. Nazwa gatunku 48 2.1.3. Geneza francuskiej baśni literackiej - źródła, inspiracje, gatunki równoległe 49 2.1.3.1. Tradycja ludowa 50 2.1.3.2. Baśnie włoskie 64 2.1.3.3. Literatura średniowieczna i jej kontynuacje (romans rycerski, renesansowa epika włoska) 69 2.1.3.4. Nawiązania do literatury starożytnej w świetle sporu starożytników z nowożytnikami 73 2.1.3.5. Pod znakiem galanterie. Wpływ literatury epoki 77 2.1.4. Poetyka gatunku 86 2.1.4.1. Podtytuł i incipit - zaproszenie do świata baśni 86 2.1.4.2. Konstrukcja świata przedstawionego a główny temat utworów 88 2.1.4.3. Morał - powrót do świata empirycznego 94 2.1.4.4. Projektowany odbiór conte de fées 97 2.2. Losy baśni francuskiej w XVIII wieku (1710-1789) 100 2.2.1. Baśń orientalna i kontynuacja tradycji conte de fées 100 2.2.2. Baśń dydaktyczna. Twórczość Jeanne-Marie Leprince de Beaumont 104 2.3. Francuska baśń literacka a dziecko 112 2.3.1. Dziecko jako odbiorca baśni w czasach ,,pierwszej mody" 112 2.3.2. Dziecko jako modelowy odbiorca treści moralizatorskich w baśniach 116 2.3.3. Infantylizacja tekstów i infantylizacja odbiorcy 117 2.3.4. Baśń dla dzieci 123 2.4. Baśnie XVII- i XVIII-wieczne w XIX wieku 127 2.5. Baśnie XVII- i XVIII-wieczne w XX i XXI wieku 133 2.6. Podsumowanie 135 Rozdział 3. Recepcja baśni francuskich w polskim systemie literackim w latach 1743-1805. Oświeceniowy sceptycyzm i upodobanie do dydaktyzmu 137 3.1. Baśń w Polsce do końca XVIII wieku 137 3.1.1. Baśń staropolska 137 3.1.2. Poglądy na baśń w oświeceniu 140 3.2. Przekłady d'Aulnoy, Rousseau, Paradis de Moncrifa i innych - rozrywka i dydaktyzm dla dorosłych 147 3.3. Przekłady baśni Fénelona. Dydaktyzm dla wszystkich 153 3.4. Przekład baśni Leprince de Beaumont - ,,przypowieści dla dzieci" 165 3.5. Krytyka baśni dla dzieci i białe plamy w recepcji 184 3.6. Podsumowanie 188 Rozdział 4. Recepcja baśni francuskich w polskim systemie literackim w latach 1806-1895. Baśnie a kształtująca się literatura dla dzieci 189 4.1. Długa nieobecność? 189 4.2. ,,Forma przejściowa" między przekładem dla dorosłych i przekładem dla dzieci. Fénelon dla ,,płci pięknej" (1825) 190 4.3. Długa droga baśni do polskiej literatury dla dzieci 193 4.3.1. Postoświeceniowy sceptycyzm 193 4.3.2. Romantyczna tęsknota za dzieciństwem 195 4.3.3. Pierwsze baśnie dla dzieci w systemie polskim. Przekłady i kontrowersje 201 4.4. Baśniowy ,,boom" lat siedemdziesiątych i jego skutki 206 4.4.1. Pogłosy Perraulta 206 4.4.2. Bajki Fénelona w przekładzie Stanisława Rzewuskiego - ,,morał częstokroć zawiły" 215 4.4.3. Czarodziejskie baśnie Leprince de Beaumont w przekładzie Karoliny Gościmskiej - ,,świadomość złego" i ,,wstrętne uczucia" 220 4.5. Podsumowanie 238 Rozdział 5. Recepcja baśni francuskich w polskim systemie literackim w latach 1896-1945. Triumf baśni popularnej 239 5.1. Baśń w okresie Młodej Polski i w okresie międzywojennym 239 5.1.1. Polskie baśnie literackie 239 5.1.2. Baśń a ludowa bajka magiczna, baśń a pedagogika. Badania naukowe i poglądy stereotypowe 243 5.2. Baśnie perraultowskie i baśnie ,,z Perraulta" 251 5.2.1. Pozycja w systemie polskim - spojrzenie ogólne 251 5.2.2. ,,Śpiąca królewna" 254 5.2.3. ,,Sinobrody" 258 5.2.4. ,,Kot w butach" 264 5.2.5. ,,Kopciuszek" 270 5.2.6. ,,Paluszek" 276 5.3. Echa Leprince de Beaumont - wątek ,,Pięknej i Bestii" 281 5.4. Pośrednia adaptacja baśni Perraulta, d'Aulnoy i Leprince de Beaumont. Baśnie i powiastki dla pilnych dzieci Janiny Colonny-Walewskiej jako owoc wielostopniowego transferu 287 5.5. Podsumowanie 300 Rozdział 6. Recepcja baśni francuskich w polskim systemie literackim w latach 1946-1989. Wskrzeszenie klasyki 302 6.1. Uwagi wstępne 302 6.2. Cenzura i reakcja. Baśń dla dzieci w systemie polskim w latach 1946-1961 302 6.2.1. Baśń a komunizm - próba wchłonięcia gatunku przez oficjalną ideologię 302 6.2.2. Ludowość i dydaktyzm 311 6.2.3. Badania naukowe nad baśnią. Próby definicji gatunku 312 6.2.4. Baśń poskromiona 314 6.3. Bajki Babci Gąski Charles'a Perraulta w przekładzie Hanny Januszewskiej (1961) - tekst ekscentryczny 316 6.4. Dydaktyzm i optymizm. Baśń dla dzieci w systemie polskim w latach 1962-1971 332 6.4.1. Między udomowioną moralnością a egzotycznym kolorytem 332 6.4.2. Próby definicji gatunku - kontynuacja 334 6.4.3. Baśń i nowe technologie 336 6.5. Bajki Charles'a Perraulta w opracowaniu Hanny Januszewskiej (1971). Baśnie oswojone 337 6.6. Niekwestionowany entuzjazm. Baśń dla dzieci w systemie polskim w latach 1972-1989 346 6.6.1. Zróżnicowanie repertuaru 346 6.6.2. Baśnie a współczesność 347 6.6.3. Rozwój badań nad ludową bajką magiczną, baśnią i literaturą dla dzieci 349 6.6.4. Baśń i dziecko 350 6.6.5. Rehabilitacja grozy. Recepcja poglądów Bettelheima 352 6.6.6. Pierwsze refl eksje nad przekładem baśni w perspektywie historycznej 354 6.7. Baśnie czarodziejskie Marie-Catherine d'Aulnoy w przekładzie Roberta Stillera (1987) 355 6.8. Podsumowanie 368 Rozdział 7. Recepcja baśni francuskich w latach 1990-2018. Klęska urodzaju? 370 7.1. Przemiany polskiego systemu literatury dla dzieci po roku 1990 370 7.2. Między tradycją a nowością, między ujednoliceniem a dywersyfikacją. Baśń w systemie polskim w latach 1990-2018 371 7.2.1. Prestiż tradycji 371 7.2.2. Baśniowy kanon: disneyfikacja, rozdrobnienie, instytucjonalizacja 373 7.2.3. Bunt przeciwko konwencji 376 7.3. Recepcja baśni Charles'a Perraulta 379 7.3.1. Baśnie perraultowskie. Rozmaitość atrybucji 379 7.3.2. Postać Perraulta-baśniopisarza w dyskursie polskim 381 7.3.3. Panorama wydawnicza - statystyki wydań w latach 1990-2018 384 7.3.4. Analiza przekładów i wybranych adaptacji 391 7.3.4.1. Przekłady 392 7.3.4.1.1. Powrót przekładu Hanny Januszewskiej 392 7.3.4.1.2. Anonimowe przekłady dla wydawnictwa Sara (2002) 395 7.3.4.1.3. Baśnie, czyli opowieści z dawnych czasów w przekładzie Barbary Grzegorzewskiej (2010) 398 7.3.4.1.5. Kopciuszek w przekładzie Zofii Beszczyńskiej (2015) 404 7.3.4.1.6. Ośla Skórka w przekładzie Szczepana Całka 405 7.3.4.2. Adaptacje 406 7.3.4.2.1. Wpływ adaptacji Hanny Januszewskiej 406 7.3.4.2.2. Między przekładem a adaptacją - teksty Aleksandry Michałowskiej i Patrycji Zarawskiej 411 7.3.4.2.3. Adaptacje z języka trzeciego 415 7.3.4.2.4. ,,Odświeżenie przez ilustracje" 418 7.3.4.3. Baśnie Perraulta jako ,,lektura z opracowaniem" 419 7.3.5. Schematy fabularne w adaptacjach baśni Perraulta 423 7.3.5.1. ,,Śpiąca królewna" 424 7.3.5.2. ,,Czerwony Kapturek" 425 7.3.5.3. ,,Sinobrody" 428 7.3.5.4. ,,Kot w butach" 429 7.3.5.5. ,,Wróżki" 431 7.3.5.6. ,,Kopciuszek" 432 7.3.5.7. ,,Knyps z czubkiem" 435 7.3.5.8. ,,Paluszek" 437 7.3.5.9. ,,Ośla Skórka" 439 7.3.6. Bilans recepcji baśni Perraulta - autor nierozpoznany 441 7.4. Recepcja baśni Marie-Catherine d'Aulnoy 443 7.4.1. Przekłady sensu stricto 443 7.4.2. Adaptacje 451 7.4.3. Bilans recepcji baśni d'Aulnoy. Inspirujące imaginarium 459 7.5. Autorka jednej baśni. Recepcja "Pięknej i Bestii" Jeanne-Marie Leprince de Beaumont 460 7.6. Podsumowanie 467 Zakończenie. Podsumowanie i wnioski 470 Aneksy 479 Aneks 1. Tabele 480 Tabela A. Pierwsze wydania baśni Marie-Catherine d'Aulnoy 480 Tabela B. Pierwsze wydania baśni i utworów pokrewnych Charles'a Perraulta 483 Tabela C. Pierwsze wydania baśni i utworów pokrewnych Marie-Jeanne Lhéritier de Villandon 485 Tabela D. Pierwsze wydania baśni François Fénelona 486 Tabela E. Pierwsze wydania baśni Jeanne-Marie Leprince de Beaumont 487 Tabela F. Tłumacze i adaptatorzy baśni i utworów pokrewnych przypisywanych Perraultowi wydanych w latach 1990-2018 (z uwzględnieniem wybranych adaptatorów i tłumaczy anonimowych) 489 Aneks 2. Wykresy 495 Wykres 1. Liczba wydań baśni i utworów pokrewnych przypisanych Perraultowi w latach 1990-2018 z podziałem na okresy pięcioletnie 495 Wykres 2. Liczba wydań sygnowanych nazwiskiem Perraulta wydanych przez poszczególne wydawnictwa w latach 1990-2018 (wyszczególniono wydawnictwa, które opublikowały nie mniej niż pięć wydań) 496 Wykres 3. Liczba wydań sygnowanych nazwiskiem Perraulta wydanych przez poszczególne wydawnictwa w latach 1990-1999 (wyszczególniono wydawnictwa, które opublikowały nie mniej niż trzy wydania) 497 Wykres 4. Liczba wydań sygnowanych nazwiskiem Perraulta wydanych przez poszczególne wydawnictwa w latach 2000-2009 (wyszczególniono wydawnictwa, które opublikowały nie mniej niż trzy wydania) 497 Wykres 5. Liczba wydań sygnowanych nazwiskiem Perraulta wydanych przez poszczególne wydawnictwa w latach 2010-2018 (wyszczególniono wydawnictwa, które opublikowały nie mniej niż trzy wydania) 498 Aneks 3. Streszczenia baśni d'Aulnoy, Lhéritier, Perraulta, Fénelona i Leprince de Beaumont 499 1. Streszczenia baśni Marie-Catherine d'Aulnoy 499 2. Streszczenia baśni i utworów pokrewnych Charles'a Perraulta 513 3. Streszczenia baśni i utworów pokrewnych Marie- Jeanne Lhéritier de Villandon 518 4. Streszczenia baśni François Fénelona 520 5. Streszczenia baśni Jeanne-Marie Leprince de Beaumont 522 Aneks 4. Bibliografi a polskich przekładów i adaptacji baśni d'Aulnoy, Lhéritier, Perraulta, Fénelona i Leprince de Beaumont z lat 1743-2018 528 1. Bibliografi a polskich przekładów i adaptacji baśni d'Aulnoy 528 2. Bibliografia polskich przekładów baśni Lhéritier de Villandon 530 3. Bibliografia polskich przekładów i adaptacji baśni sygnowanych nazwiskiem Perraulta 530 4. Bibliografia przekładów baśni Fénelona 549 5. Bibliografia przekładów i adaptacji baśni Leprince de Beaumont 550 Bibliografia tekstów cytowanych w pracy 554 Podziękowania 589 Summary 590 Spis ilustracji 593 Indeks nazwisk

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje