Bydło domowe - hodowla i użytkowanie Piotr Guliński

Spis treści książki

• Okładka
• Strona tytułowa
• Strona redakcyjna
• Spis treści
• 1. Kierunki użytkowania i znaczenie gospodarcze bydła na świecie
  • 1.1. Znaczenie bydła w przeszłości
  • 1.2. Rola i funkcje bydła domowego w gospodarstwach rolnych współczesnego świata
    • 1.2.1. Bydło jako źródło surowców żywnościowych
    • 1.2.2. Bydło jako źródło dochodu
    • 1.2.3. Bydło jako źródło siły roboczej
    • 1.2.4. Bydło jako instrumenty finansowe w ubogich krajach świata
    • 1.2.5. Bydło jako element poprawy statusu społecznego
    • 1.2.6. Bydło jako obiekt kultu religijnego
    • 1.2.7. Wizerunkowe problemy bydła we współczesnym świecie
  • 1.3. Wybrane fakty z historii hodowli bydła
    • 1.3.1. Początki użytkowania bydła domowego udomowienie tura
    • 1.3.2. Bydło na terenie Europy i wczesne dowody jego dojenia w neolitycznej Brytanii
    • 1.3.3. Udomowione krowy w cywilizacji egipskiej
    • 1.3.4. Krowy mleczne w starożytnej cywilizacji sumeryjskiej
    • 1.3.5. Centralne miejsce krów w cywilizacji wedyjskiej w północnych Indiach
    • 1.3.6. Bydło w starożytnych cywilizacjach Europy
    • 1.3.7. Mleko w starożytnej cywilizacji hebrajskiej i w Biblii
    • 1.3.8. Pierwszy import czarno-białego bydła fryzyjskiego do Polski
    • 1.3.9. Pierwszy import bydła na kontynent amerykański
    • 1.3.10. Powstanie Związku Hodowców Bydła Holsztyńsko-Fryzyjskiego w USA
    • 1.3.11. Pierwsza dojarka mechaniczna
    • 1.3.12. Protoplasta współczesnego bydła fryzyjskiego w Europie buhaj Adema 197
    • 1.3.13. Początki sztucznego zapładniania krów inseminacji
    • 1.3.14. Opracowanie metody chroniącej zamrożone nasienie buhajów
    • 1.3.15. Narodziny buhaja rekordzisty świata pod względem sprzedanego nasienia
    • 1.3.16. Pierwszy automat do pozyskiwania mleka
    • 1.3.17. Założenie Polskiej Federacji Hodowców Bydłai Producentów Mleka
    • 1.3.18. Rozpoznanie genomu u bydła
    • 1.3.19. Rekord świata w wydajności mleka w laktacji
    • 1.3.20. Rekord świata w wydajności życiowej mleka
• 2. Produkcja mleka na świecie
  • 2.1. Liczba gospodarstw utrzymujących bydło
  • 2.2. Systemy produkcji mleka
  • 2.3. Lokalizacja gospodarstw mlecznych
  • 2.4. Liczebność populacji bydła na świecie
  • 2.5. Bydło jako podstawowy gatunek zwierząt gospodarskich, od których pozyskuje się mleko
  • 2.6. Wielkość i perspektywy rozwoju produkcji mleka
  • 2.7. Przetwórstwo mleka i jego spożycie
  • 2.8. Liczebność populacji krów mlecznych i produkcja mleka w Polsce
• 3. Produkcja mięsa wołowego na świecie
  • 3.1. Zmiany w wielkości produkcji mięsa na świecie
  • 3.2. Systemy produkcji mięsa na świecie
  • 3.3. Produkcja i przetwórstwo wołowiny
  • 3.4. Spożycie mięsa wołowego
• 4. Pochodzenie i systematyka bydła
  • 4.1. Pochodzenie bydła tur wielki
    • 4.1.1. Bydło Hecka próba odtworzenia tura
  • 4.2. Systematyka bydła
    • 4.2.1. Bydło jako gatunek w królestwie zwierząt
  • 4.3. Gatunki w rodzinie pustorożców
    • 4.3.1. Bydło domowe Bos taurus Linnaeus, 1758
    • 4.3.2. Bizon Bison bison Linnaeus, 1758
    • 4.3.3. Żubr Bison bonasus Linnaeus, 1758
    • 4.3.4. Bawół domowy Bubalus bubalis Linnaeus, 1758
    • 4.3.5. Bawół afrykański Syncerus caffer Sparrman, 1779
    • 4.3.6. Jak Bos grunniens Linnaeus, 1766
    • 4.3.7. Gaur Bos gaurus Lambert, 1804
    • 4.3.8. Gajal Bos frontalis Lambert, 1804
    • 4.3.9. Banteng azjatycki Bos javanicus d`Alton, 1823
• 5. Rasy bydła
  • 5.1. Powstanie współczesnych ras bydła
  • 5.2. Kryteria podziału współczesnych ras bydła
  • 5.3. Pojęcie rasa bydła
  • 5.4. Charakterystyka wybranych mlecznych ras bydła
    • 5.4.1. Rasy mleczne bydła
  • 5.5. Charakterystyka wybranych ras mięsnych bydła
    • 5.5.1. Stare małe brytyjskie rasy bydła mięsnego
    • 5.5.2. Europejskie duże rasy bydła mięsnego
    • 5.5.3. Amerykańskie syntetyczne rasy bydła mięsnego
    • 5.5.4. Rasy bydła zebu
  • 5.6. Charakterystyka wybranych kombinowanych ras bydła
  • 5.7. Rasy miniaturowe
• 6. Pokrój bydła i jego ocena
  • 6.1. Wprowadzenie
  • 6.2. Ocena pokroju
    • 6.2.1. Metody oceny pokroju
    • 6.2.2. Wykaz i sposób wykonywania ważniejszych pomiarów zoometrycznych bydła
    • 6.2.3. Indeksy pokrojowe
  • 6.3. Ocena pokroju bydła mlecznego
    • 6.3.1. System oceny liniowej
    • 6.3.2. Szczegółowa ocena cech liniowych
      • 6.3.2.1 Ocena ogólna typu i budowy
      • 6.3.2.2 Wady budowy
      • 6.3.2.3 Wykorzystanie informacji dotyczących oceny liniowej bydła
  • 6.4. Wyniki oceny pokroju
    • 6.4.1. Czynniki oddziałujące na wyniki oceny pokroju u bydła. Dziedziczność i powtarzalność ocen liniowych
    • 6.4.2. Relacje między pokrojem a mlecznością i cechami funkcjonalnymi krów
  • 6.5. Ocena typu i budowy bydła mięsnego
    • 6.5.1. Cele i metody oceny pokroju bydła mięsnego
    • 6.5.2. Ocena typu/kalibru bydła mięsnego
  • 6.6. Ocena pokroju bydła o użytkowości dwukierunkowej
    • 6.6.1. Ocena krów
      • 6.6.1.1 Wzorzec rasowy krowy simentalskiej
      • 6.6.1.2 Lista ocenianych cech liniowych
      • 6.6.1.3 Ocena wad budowy
      • 6.6.1.4 Ocena ogólna budowy krów
    • 6.6.2. Ocena buhajów
      • 6.6.2.1 Cechy charakteryzujące buhaja simentalskiego
      • 6.6.2.2 Lista ocenianych cech liniowych
      • 6.6.2.3 Ocena ogólna budowy buhajów
• 7. Ocena kondycji krów mlecznych
  • 7.1. Wprowadzenie
  • 7.2. Zasady oceny
    • 7.2.1. Okres zasuszenia
    • 7.2.2. Wczesna laktacja
    • 7.2.3. Środkowa i późna laktacja
  • 7.3. Interpretacja i wyniki oceny kondycji
• 8. Użytkowanie mleczne
  • 8.1. Laktacja i jej ocena
    • 8.1.1. Wskaźniki wykorzystywane w charakterystyce użytkowości mlecznej w laktacji
    • 8.1.2. Metody przedstawienia produkcji mleka w laktacji
  • 8.2. Wybrane fakty z historii użytkowania mlecznego bydła w kraju i na świecie
  • 8.3. Problematyka przedłużonych laktacji
  • 8.4. Wpływ czynników genetycznych i środowiskowych na wydajność mleka krów
    • 8.4.1. Rasa bydła
    • 8.4.2. Poziom żywienia i dostęp do wody
    • 8.4.3. Wiek przy ocieleniu
    • 8.4.4. Sezon ocielenia
    • 8.4.5. Długość i kompletność doju
    • 8.4.6. Częstotliwość doju
    • 8.4.7. Długość przerwy między dojami w ciągu doby
    • 8.4.8. Długość okresu zasuszenia
    • 8.4.9. Temperatura i wilgotność powietrza
      • 8.4.9.1 Wilgotność powietrza
      • 8.4.9.2 Stres cieplny
    • 8.4.10. Wiek zwierząt
    • 8.4.11. Długość dnia świetlnego
    • 8.4.12. Masa ciała (kaliber)
    • 8.4.13. Podawanie hormonów i leków
    • 8.4.14. Pobudzenie wymienia i poziom oksytocyny we krwi podczas doju
  • 8.5. Wpływ czynników genetycznych i środowiskowych na skład chemiczny mleka krów
    • 8.5.1. Skład chemiczny mleka krów
    • 8.5.2. Wpływ czynników genetycznych
    • 8.5.3. Czynniki wpływające na zawartość tłuszczu w mleku
      • 8.5.3.1 Rasa
      • 8.5.3.2 Wiek krowy
      • 8.5.3.3 Okres laktacji
      • 8.5.3.4 Sezon produkcji
      • 8.5.3.5 Zdrowie
      • 8.5.3.6 Hormony/leki
      • 8.5.3.7 Żywienie
    • 8.5.4. Czynniki oddziałujące na zawartość białka w mleku
      • 8.5.4.1 Rasa
      • 8.5.4.2 Wiek krów
      • 8.5.4.3 Okres laktacji
      • 8.5.4.4 Sezon produkcji
      • 8.5.4.5 Zdrowie
      • 8.5.4.6 Czynniki żywieniowe
    • 8.5.5. Węglowodany
    • 8.5.6. Makro- i mikroelementy
    • 8.5.7. Pozostałe składniki mleka
• 9. Użytkowanie mięsne bydła
  • 9.1. Technologie produkcji mięsa wołowego
  • 9.2. Systemy produkcji mięsa wołowego w Polsce
  • 9.3. Ocena przydatności opasowej
  • 9.4. Ocena wartości rzeźnej
    • 9.4.1. Wydajność rzeźna i czynniki wpływające na jej wielkość
    • 9.4.2. Ocena wizualna półtusz wołowych
    • 9.4.3. Klasy mięsności
    • 9.4.4. Cechy decydujące o jakości mięsa wołowego
    • 9.4.5. Otłuszczenie
    • 9.4.6. Pozostałe cechy sensoryczne mięsa wołowego
    • 9.4.7. Możliwości wykorzystania metod obiektywnych w ocenie jakości mięsa
    • 9.4.8. Wyręby wartościowe tuszy
    • 9.4.9. Wartość pH mięsa
    • 9.4.10. Pozostałe cechy oceniane obiektywnie
  • 9.5. Surowce uboczne pozyskiwane od bydła
    • 9.5.1. Skóry bydlęce
    • 9.5.2. Podroby
    • 9.5.3. Tłuszcz, żelatyna, jelita
    • 9.5.4. Inne niejadalne surowce uboczne
    • 9.5.5. Farmaceutyki produkowane z wykorzystaniem bydła rzeźnego
• 10. Rozpłodowe użytkowanie bydła
  • 10.1. Znaczenie użytkowania rozpłodowego
  • 10.2. Harmonogramy wycieleń krów
  • 10.3. Podstawowe pojęcia związane z rozrodem bydła
  • 10.4. Cele użytkowania rozpłodowego krów
  • 10.5. Buhaje a rozród naturalny
  • 10.6. Sztuczne zapładnianie inseminacja u bydła
    • 10.6.1. Kriokonserwacja nasienia bydła
    • 10.6.2. Zalety sztucznego zapładniania (inseminacji) krów
    • 10.6.3. Ograniczenia będące wynikiem stosowania inseminacji
  • 10.7. Liczba buhajów, których nasienie można wykorzystywać w stadzie
  • 10.8. Cykl płciowy
    • 10.8.1. Ruja u krów
    • 10.8.2. Cicha ruja
    • 10.8.3. Metody wspomagające wykrywanie rui
  • 10.9. Ciąża u bydła
  • 10.10. Wiek pierwszego wycielenia
  • 10.11. Długość okresu międzywycieleniowego
  • 10.12. Nowoczesne biotechniki i biotechnologie wykorzystywane w rozrodzie u bydła
    • 10.12.1. Przenoszenie zarodków
    • 10.12.2. Programy rozrodu kontrolowanego
    • 10.12.3. Seksowanie plemników
    • 10.12.4. Klonowanie
    • 10.12.5. Wczesne diagnozowanie ciąży
  • 10.13. Metody poprawy skutecznościreprodukcji u bydła
    • 10.13.1. Zarządzanie reprodukcją u bydła
    • 10.13.2. Grupa czynników kontrolowanych przez hodowców
      • 10.13.2.1 Skuteczność wykrywania rui
      • 10.13.2.2 Umiejętności inseminatora
      • 10.13.2.3 Płodność buhajów
      • 10.13.2.4 Temperatura otoczenia (stres cieplny)
      • 10.13.2.5 Typ powierzchni, po której poruszają się krowy
    • 10.13.3. Grupa czynników kontrolowanychprzez układ rozrodczy krów
      • 10.13.3.1 Zaburzenie porodu (dystocja)
      • 10.13.3.2 Zatrzymanie łożyska
      • 10.13.3.3 Ciąże bliźniacze
      • 10.13.3.4 Wczesne zamieranie zarodków i poronienia
      • 10.13.3.5 Cysty jajnikowe u krów
    • 10.13.4. Grupa czynników kontrolowanychprzez cechy osobnicze krów
      • 10.13.4.1 Rasa (typ użytkowy)
      • 10.13.4.2 Wiek krów
      • 10.13.4.3 Poziom produkcyjny krów
• 11. Zasady i technologie pozyskiwania mleka od krów
  • 11.1. Metody doju ręcznego i mechanicznego
    • 11.1.1. Stymulowanie krów do oddawania mleka
    • 11.1.2. Hamowanie wydzielania mleka
    • 11.1.3. Zasady i metody przeprowadzania doju ręcznego i mechanicznego
      • 11.1.3.1 Fazy doju
  • 11.2. Technologie wykorzystywane w mechanicznym pozyskiwaniu mleka
    • 11.2.1. Sprzęt udojowy kilka uwag
    • 11.2.2. Dojarka bańkowa
    • 11.2.3. Dojarka rurociągowa
    • 11.2.4. Hale udojowe dojarnie
      • 11.2.4.1 Dojarnia typu rybia ość
      • 11.2.4.2 Dojarnia typu bok w bok
      • 11.2.4.3 Dojarnie typu tandem
      • 11.2.4.4 Dojarnie typu karuzela
    • 11.2.5. Roboty do dojenia krów
  • 11.3. Zasady higieny przy pozyskiwaniu mleka od krów
    • 11.3.1. Higiena wymion
    • 11.3.2. Obcinanie kiści ogonowej
    • 11.3.3. Kolejność doju
    • 11.3.4. Przeddojenie, przed- i poudojowa dezynfekcja strzyków
    • 11.3.5. Suche strzyki
• 12. Zasady wychowu cieląt i jałowizny
  • 12.1. Okresy wzrostu i rozwoju u bydła
  • 12.2. Cele w odchowie jałowizny
  • 12.3. Technika żywienia cieląt i jałowizny
    • 12.3.1. Wpływ żywienia
    • 12.3.2. Zarządzanie
    • 12.3.3. System wychowu
    • 12.3.4. Zdrowie
  • 12.4. Praktyczne zasady postępowaniaw trakcie wychowu cieląt
    • 12.4.1. Wentylacja
    • 12.4.2. Izolacja
    • 12.4.3. Dobrostan zwierząt
    • 12.4.4. Koszty odchowu
  • 12.5. Siara
  • 12.6. Mleko i preparaty mlekozastępcze
  • 12.7. Karmienie paszami stałymi
    • 12.7.1. Mieszanka typu starter
    • 12.7.2. Pasze treściwe i objętościowe
• 13. Wybrane elementy zachowania bydła
  • 13.1. Zachowanie społeczne bydła
    • 13.1.1. Bydło jako gatunek społeczny o strukturze hierarchicznej
  • 13.2. Zachowanie okołożywieniowe bydła
    • 13.2.1. Typy okołożywieniowego zachowania u bydła
    • 13.2.2. Czas leżenia i przeżuwania
      • 13.2.2.1 Ułożenie ciała podczas leżenia
    • 13.2.3. Wpływ różnych czynników na okołożywieniowe zachowanie się bydła
      • 13.2.3.1 Czas dostarczania świeżej paszy
      • 13.2.3.2 Częstotliwość doju
      • 13.2.3.3 Poziom produkcyjny krów
      • 13.2.3.4 Grupowanie krów w stadzie
      • 13.2.3.5 Zwiększanie obsady w stadach bydła
  • 13.3. Zachowanie płciowe krów
    • 13.3.1. Zachowanie okołorujowe
    • 13.3.2. Zachowanie okołoporodowe i macierzyńskie
  • 13.4. Inne typy zachowania bydła
    • 13.4.1. Pokrewieństwo i powinowactwo
    • 13.4.2. Sen jako ważny typ zachowania krów
      • 13.4.2.1 Znaczenie snu dla dobrostanu krów mlecznych
      • 13.4.2.2 Definicja snu
      • 13.4.2.3 Znaczenie snu dla bydła
      • 13.4.2.4 Długość snu u bydła
  • 13.5. Bydło jako gatunek krepuskularny
• 14. Mocznik w mleku krów
  • 14.1. Czynniki wpływające na poziom mocznika w mleku krów
    • 14.1.1. Poziom białka w dawkach pokarmowych i inne elementy żywienia
    • 14.1.2. Poziom produkcyjny krów
    • 14.1.3. Dobowe różnice pomiędzy poziomem mocznika w mleku
    • 14.1.4. Masa ciała zwierząt
    • 14.1.5. Pozostałe czynniki środowiskowe
    • 14.1.6. Czynniki genetyczne
  • 14.2. Możliwości wykorzystania informacji o poziomie mocznika w mleku w zarządzaniu stadami bydła mlecznego
    • 14.2.1. Ocena racjonalności żywienia na podstawie zawartości mocznika i białka w mleku krów
      • 14.2.1.1 Ocena zawartości mocznika w mleku
      • 14.2.1.2 Ocena zawartości białka w mleku
    • 14.2.2. Mocznik a płodność krów
    • 14.2.3. Możliwości wykorzystania informacji na temat mocznika w mleku w ograniczaniu zanieczyszczenia środowiska azotem produkowanym przez bydło
• 15. Stany zapalne wymion u krów i skutki ich występowania w stadach bydła mlecznego
  • 15.1. Mastitis u bydła
    • 15.1.1. Przyczyny zapaleń wymion u krów
    • 15.1.2. Drogi przedostawania się bakterii do strzyków i wymion
    • 15.1.3. Komórki somatyczne jako podstawowe kryterium diagnozowania mastitis
    • 15.1.4. Typy zapalenia wymion u krów
    • 15.1.5. Częstość występowania mastitis w stadach bydła mlecznego
  • 15.2. Konsekwencje występowania zapalenia wymion u krów
    • 15.2.1. Zmniejszanie wydajności mleka
    • 15.2.2. Obniżanie przydatności technologicznej mleka
    • 15.2.3. Ograniczanie płodności krów
  • 15.3. Zapobieganie występowaniu zapaleń wymion u krów
    • 15.3.1. Zapobieganie przenikaniu bakterii do wymion
    • 15.3.2. Programy zapobiegające mastitis i ich zasadnicze elementy
  • 15.4. Komórki somatyczne mleka w programach doskonalenia genetycznego bydła w Polsce i na świecie
    • 15.4.1. Komórki somatyczne w indeksach selekcyjnych dla bydła mlecznego
    • 15.4.2. Wykorzystanie markerów genetycznych w programie zwalczania mastitis
  • 15.5. Współczesne możliwości diagnozowania i leczenia mastitis w stadach bydła mlecznego
    • 15.5.1. Metody wykrywania podklinicznych stanów zapalnych wymion
    • 15.5.2. Leczenie stanów zapalnych wymion u krów
      • 15.5.2.1 Zasuszenie najlepszym okresem na leczenie podklinicznego mastitis u krów
• 16. Ciała ketonowe przyczyny i skutki ich obecności w mleku krów
  • 16.1. Przyczyny powstawania ketozy
  • 16.2. Konsekwencje negatywnego bilansu energetycznego u krów mlecznych
  • 16.3. Rodzaje ketoz u bydła
  • 16.4. Objawy ketozy
  • 16.5. Zapobieganie występowaniu ketozy
  • 16.6. Potrzeba i możliwości diagnozowania ketozy
    • 16.6.1. Diagnozowanie ketozy
    • 16.6.2. Wysoka zawartość tłuszczu w mleku wskaźnikiem subklinicznej ketozy

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje