Umysł niepodległy

Jan Józef Lipski trzeźwo obserwował polityczne, społeczne i kulturowe zjawiska, niezależnie od czasów potrafił je bezbłędnie nazywać. Konsekwentnie przeciwstawiał się kłamstwom komunizmu i diagnozował polskie słabości. Autobiografia odczytana z tysięcy zapisanych stron dziennika, wspomnień, korespondencji i publicystyki pokazuje nieugiętą postawę błyskotliwego człowieka, który wyprzedził swój czas. Ojczyzna istnieje tylko wtedy, gdy istnieje też obczyzna; nie ma swoich, gdy nie ma obcych. Od stosunku do obcych bardziej niż od stosunku do swoich zależy kształt patriotyzmu. Jan Józef Lipski w eseju Dwie ojczyzny, dwa patriotyzmy, Warszawa 1981 W 1953 roku zostałem po raz pierwszy usunięty z pracy, z przyczyn politycznych (AK), po raz drugi w roku 1960, po raz trzeci w 1982, siedząc w więzieniu. W więzieniach PRL znajdowałem się trzykrotnie. Czterokrotnie miałem karny zakaz druku, w sumie przez siedem lat byłem pozbawiony możliwości publikowania. Zatrzymywano mnie na 48 godzin 28 razy, szczególnie często, gdy jako współzałożyciel KOR-u niosłem pomoc represjonowanym w 1976 roku robotnikom Radomia. Jan Józef Lipski w liście, Warszawa 24 kwietnia 1990