Potęga ornamentu. Europejska ceramika artystyczna w budownictwie z lat 1840-1939 i jej przykłady w obiektach architektury Krakowa

Omawiana książka jest obszernym studium z dziedziny historii techniki przełomu XIX i XX wieku, które z uwagi na to, iż epoka przemysłowa, industrialna w zasadzie bezpowrotnie przeminęła, a pozostały po niej rudymenty estetyczno-artystyczne, które zaledwie kilkanaście lat temu nosiły zalety, czy cechy, pamiątek bądź zabytków, dziś noszą znamiona dzieł sztuki. Przedmiotowa monografia na temat europejskiej ceramiki artystycznej ma nie tylko taki właśnie charakter, ale stanowi również przekrój zagadnień ilustrujących niebagatelny fragment socjo-kulturowego dziedzictwa przełomu stuleci. Odcisnęły także piętno na sztuce użytkowej, która obecnie jest przedmiotem licznych badań i studiów nad mariażem między ówczesną techniką i sztuką zdobniczą. Tworzyły wspólny i niepowtarzalny krajobraz epoki, a jego emanacją było budownictwo i architektura owych czasów, kreowana przez osobliwy etos i estetykę „czasu przeszłego dokonanego.
(...) Nie można cofnąć, czy też zawrócić przysłowiowego koła historii, atoli można i należy czynić wszystko, co możliwe, aby nie uronić nic z tego, co zostało nam z owych dawnych przecież lat, albowiem mimo postępu nadal jest aktualna paremia św. Tomasza z Akwinu, iż: conservatio est continua creatio.
Praca ta nie jest dziełem mającym charakter studium konserwatorskiego, aliści jest opracowaniem bezcennym dla konserwatorów i takichż specjalistów w zakresie rewaloryzacji czy restauracji, a zwłaszcza zachowania detalu architektonicznego w budynkach mieszkalnych i przemysłowych. Wyjątkowy jest przeto ogromny wysiłek dokonany przez Autorkę w zakresie zebrania bezcennej dokumentacji w przedmiocie zachowania i ochrony detalu architektonicznego w postaci, czasem cudem ocalałego, fragmentu wystroju takiego właśnie budownictwa. Podstawowym walorem książki jest ważki przyczynek do dziejów cywilizacji przemysłowej i jej ówczesnej kultury artystycznej, dlatego też praca Pani dr Agnieszki Partridge jest dziełem pionierskim, niemającym w omawianej dziedzinie stosownego precedensu.

Prof. dr hab. Zdzisława Tołłoczko