Pamiętnik antybohatera i inne utwory

Ile jest bohatera w bohaterze? Kornel Filipowicz (1913-1990) to polski powieściopisarz, nowelista, scenarzysta, poeta, mistrz krótkich form. W Pamiętniku antybohatera poruszył ważny temat. Ile jest bohatera w bohaterze? Okazuje się, że na bohaterstwo można spojrzeć z perspektywy przymusu społecznego i ogólnych wyobrażeń społecznych. Bohater opowiadania Pamiętnik antybohatera prezentuje postawę oportunizmu, przetrwania, omijania bohaterstwa, tworzenia go na użytek własnych potrzeb. W czasie wojny chciał tylko do przeżyć, bohaterstwo było mu obce, chciał wyłącznie dobrobytu i przetrwania. Uważał nawet, że nikt nie ma prawa wymagać od niego bohaterstwa. Po wojnie jest zadowolony, że w całości udało mu się wynieść cało z tych paskudnych czasów swoje delikatne miękkie istnienie. Opowiadanie ukazuje wyraźnie, jak bohaterstwem można manipulować, zmieniać go i fabrykować na własny użytek. Granice między tchórzostwem a bohaterstwem często ulegają zatarciu. W każdym człowieku tkwi antybohater, bo każdy lubi być silnym i być ze zwycięzcami a nie z przegranymi. Zmieniamy wszak barwy, sztandary, przekonania polityczne. Opowiadanie uświadamia czytelnikowi, że potrzebujemy bohaterów, ale nie umiemy odróżnić prawdziwe bohaterstwo od fikcji. Kornel Filipowicz tworzył w czasach komuny, nie oskarża ani nie ocenia ludzi, ale okoliczności, w których przyszło bohaterowi utworu żyć. Poruszane przez niego problemy są dziwnie aktualne, pozwalają spojrzeć na patriotyzm inaczej.