Niekonstytucyjność prawa i jej skutki cywilnoprawne Jan Podkowik

Dostępność produktu

Produkt nie został jeszcze oceniony pod kątem ułatwień dostępu lub nie podano żadnych informacji o ułatwieniach dostępu lub są one niewystarczające. Prawdopodobnie Wydawca/Dostawca jeszcze nie umożliwił dokonania walidacji produktu lub nie przekazał odpowiednich informacji na temat jego dostępności.

Spis treści książki

Spis treści Wykaz najważniejszych skrótów 11 Wprowadzenie 15 Rozdział pierwszy Niekonstytucyjność prawa jako pojęcie doktryny konstytucyjnej 23 1. Istota problemu 23 2. Zasada nadrzędności Konstytucji a stanowienie prawa. Domniemanie konstytucyjności 24 3. Pojęcie i przejawy niekonstytucyjności aktu normatywnego 29 3.1. Pojęcie niekonstytucyjności aktu normatywnego 29 3.2. Niekonstytucyjność czynności prawodawczej 34 3.3. Niekonstytucyjność materialna (treściowa) aktu normatywnego 37 3.4. Niekonstytucyjność ,,jakościowa" (formalna) 43 4. Stopniowalność naruszeń Konstytucji i gradacja wad aktów normatywnych 44 5. Niekonstytucyjność a zła wiara prawodawcy 51 6. Oczywista i wtórna niekonstytucyjność 53 7. Model stwierdzania niekonstytucyjności prawa w świetle Konstytucji z 1997 r. 58 Rozdział drugi Stwierdzenie niekonstytucyjności prawa w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego 67 1. Istota problemu 67 2. Przedmiot wypowiedzi Trybunału - ocena hierarchicznej zgodności aktów normatywnych 68 2.1. Akt normatywny jako przedmiot i podstawa (wzorzec) kontroli 68 2.2. Specyfika kontroli konstytucyjności aktów normatywnych regulujących stosunki cywilnoprawne 83 3. Orzeczenie jako forma wypowiedzi Trybunału Konstytucyjnego w sprawie hierarchicznej zgodności norm 90 3.1. Pojęcie orzeczenia w rozumieniu art. 190 Konstytucji 90 3.2. Rodzaje orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego z uwagi na wynik kontroli 93 3.3. Sposoby redakcyjnego ujęcia wypowiedzi rozstrzygającej: orzeczenia proste, zakresowe i interpretacyjne 97 3.4. Dodatkowe klauzule zamieszczane w orzeczeniach 105 4. Atrybuty orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego 108 4.1. Moc powszechnie obowiązująca i ostateczność orzeczeń 109 4.2. Wejście w życie orzeczenia jako skutek jego ogłoszenia 115 Rozdział trzeci Kwestia prawotwórczego charakteru orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i ich skutków dla systemu prawa 119 1. Istota problemu 119 2. Dualistyczny charakter orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego 121 3. Zmiana normatywna w systemie prawa jako następstwo orzeczenia negatoryjnego 127 3.1. Utrata mocy obowiązującej w rozumieniu art. 190 ust. 3 Konstytucji 127 3.2. Refleksowe skutki utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego w następstwie wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dla systemu prawa 131 3.3. Problem tzw. orzeczeń reanimacyjnych 138 3.4. Problem orzeczeń o pominięciu prawodawczym 143 4. Ochrona stosunków prawnych w toku w związku z wejściem 148 Rozdział czwarty Skutki orzeczenia negatoryjnego w ujęciu czasowym 161 1. Istota problemu 161 2. Spór o temporalny charakter orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego 162 2.1. Modele czasowych skutków orzeczeń sądów konstytucyjnych w sprawach hierarchicznej zgodności norm 162 2.2. Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego 169 2.3. Skutki czasowe orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w świetle art. 190 ust. 3 Konstytucji 175 2.3.1. Założenia koncepcyjne 175 2.3.2. Skutki czasowe orzeczenia, o którym mowa w art. 190 ust. 3 zd. 1 in principio Konstytucji (wchodzącego w życie z dniem ogłoszenia) 177 2.3.3. Skutki czasowe orzeczenia, o którym mowa w art. 190 ust. 3 zd. 1 in fine i zd. 2 Konstytucji (z klauzulą odraczającą) 185 3. Niekonstytucyjność podzielona w czasie 197 4. Kwalifikacja intertemporalna zdarzeń prawnych z zakresu prawa cywilnego - założenia konstrukcyjne 207 Rozdział piąty Wpływ orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego na stosunek cywilnoprawny 211 1. Istota problemu 211 2. Pojęcie stosunku cywilnoprawnego i jego struktura 212 3. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego na tle katalogu zdarzeń cywilnoprawnych 221 4. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jako czynnik współkształtujący treść stosunku prawnego (art. 56 k.c.) 227 5. Wpływ negatoryjnego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego na powstanie, ustanie i zmianę stosunków cywilnoprawnych oraz praw podmiotowych w świetle praktyki orzeczniczej 230 5.1. Powstanie stosunku cywilnoprawnego (nabycie prawa podmiotowego) 231 5.2. Problem ,,odżycia" prawa podmiotowego (stosunku cywilnoprawnego) wygaszonego na podstawie niekonstytucyjnej normy prawnej 241 5.2.1. Koncepcja ,,odżycia" prawa podmiotowego wygaszonego bezpośrednio przez niekonstytucyjną normę (ex lege) w świetle orzecznictwa 241 5.2.2. Koncepcja ,,odżycia" prawa podmiotowego wygaszonego w drodze czynności konwencjonalnej w świetle orzecznictwa 247 5.2.3. Ocena stanowiska judykatury 249 5.3. Ustanie stosunku cywilnoprawnego (wygaśnięcie prawa podmiotowego) 251 5.4. Zmiana stosunku cywilnoprawnego lub prawa podmiotowego 258 5.4.1. Zmiana podmiotu stosunku cywilnoprawnego lub prawa podmiotowego 258 5.4.2. Zmiana przedmiotu stosunku cywilnoprawnego 259 5.4.3. Zmiana treści stosunku cywilnoprawnego lub prawa podmiotowego 269 6. Status prawny podmiotów prawa cywilnego 276 6.1. Osoby fizyczne 277 6.2. Osoby prawne i inne jednostki 279 7. Terminy ustawowe 286 Rozdział szósty Wadliwość czynności prawnych jako skutek niekonstytucyjności prawa 297 1. Istota problemu 297 2. Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego i sądów 298 3. Charakterystyka konsekwencji wadliwych czynności prawnych - zarys problemu 306 4. Problem skutków niekonstytucyjności norm regulujących dokonywanie czynności prawnych i składanie oświadczeń woli 309 5. Kwestia wadliwości czynności prawnych o treści odpowiadającej niekonstytucyjnym przepisom 312 6. Odpadnięcie podstawy prawnej czynności rozporządzającej 319 7. Wpływ utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnej normy prawnej na czynności prawne naruszające tę normę 322 8. Dopuszczalność powołania się na błąd co do treści czynności prawnej jako skutek niekonstytucyjności prawa 328 Rozdział siódmy Restytucja konstytucyjności w stosunkach cywilnoprawnych po stwierdzeniu niekonstytucyjności prawa 335 1. Istota problemu 335 2. Likwidacja skutków obowiązywania niekonstytucyjnego aktu normatywnego - założenia systemowe i ich aksjologiczne uzasadnienie 336 3. Problem stosowalności art. 190 ust. 4 Konstytucji do likwidacji następstw niekonstytucyjności norm regulujących stosunki cywilnoprawne. Ustawowe procedury restytucyjne 340 4. Inne środki restytucji konstytucyjności w stosunkach cywilnoprawnych o charakterze majątkowym - zagadnienia wybrane 350 4.1. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej niekonstytucyjnym aktem normatywnym 351 4.2. Roszczenie o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia (nienależnego świadczenia) 359 4.2.1. Założenia koncepcyjne 359 4.2.2. Świadczenia wynikające bezpośrednio z niekonstytucyjnej normy prawnej 363 4.2.3. Świadczenia wynikające z czynności prawnych i aktów stosowania prawa opartych na niekonstytucyjnej normie prawnej 368 4.2.4. Ograniczenia odnoszące się do zwrotu wzbogacenia (nienależnego świadczenia) i korekty wzajemnych rozliczeń - założenia konstrukcyjne 370 4.3. Powództwo o ustalenie stosunku prawnego lub prawa (art. 189 k.p.c.) 373 4.4. Roszczenia z tytułu ochrony własności 375 4.4.1. Roszczenie windykacyjne 375 4.4.2. Roszczenie negatoryjne 384 4.4.3. Roszczenie o uzgodnienie księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym 386 4.4.4. Roszczenia uzupełniające i o rozliczenie nakładów 389 4.5. Uprawnienie do żądania zmiany zobowiązania lub rozwiązania umowy (rebus sic stantibus) 390 5. Środki ochrony trwałości stosunków cywilnoprawnych ukształtowanych na podstawie niekonstytucyjnych aktów normatywnych - zarys problemu 395 Zakończenie 405 Wykaz orzecznictwa i literatury

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje