Jak się zorganizować i skutecznie walczyć o swoje. Poradnik dla mieszkańców osiedli peryferyjnych

Kraków – miasto królów polskich, wysokiej kultury i jeszcze wyższego bogactwa, które jednak nie jest dostępne wszystkim. Miasto znane w całej Europie, szanowane i cenione, drugie największe miasto w Polsce, jedna z najważniejszych metropolii Europy Środkowej, z siedmiomiliardowym budżetem, którego inne samorządy mogłyby tylko pozazdrościć. Równocześnie w tym bogatym i kulturalnym Krakowie są osiedla takie jak Węgrzynowice, Kościelniki czy Chałupki, w których mieszkańcy od lat nie mogą się doprosić chodnika, placu zabaw czy nawet kanalizacji. Tuż obok przebiega linia kolejowa, na której jednak dopiero niedawno, dzięki podpisywanym przez Mieszkańców petycjom, udało się wywalczyć budowę zaledwie dwóch przystanków kolejowych (w Luboczy i Wadowie), a o kolejne wciąż trzeba zabiegać, podobnie jak o przebudowę kłopotliwego przejazdu w Luboczy na dwupoziomowy czy o sensowny rozkład jazdy pociągów.

Osiedla peryferyjne nie mają łatwego życia. Bogate królewskie miasto o nich zapomniało i nie przejmuje się zbytnio problemami tutejszych mieszkańców, przypominając sobie o nich jedynie przed wyborami. A także wtedy, gdy trzeba sztucznie poprawić statystyki zieleni lub na siłę wepchnąć na peryferia niechciany, lecz potrzebny w skali Krakowa obiekt – spalarnię odpadów, oczyszczalnię ścieków lub tor samochodowy, stwarzający sąsiadom niesamowity hałas.

Mieszkańcy osiedli peryferyjnych słusznie czują się pomijani i próbują zrozumieć przyczyny tego, że ich osiedla są aż tak bardzo zaniedbane i pozbawione podstawowej infrastruktury takiej jak chodniki i kanalizacja. „Radni – bezradni” – komentują to niektórzy, upatrując przyczynę w pracy ich sąsiadów, członków rad dzielnic, którym niesłusznie przypisuje się większą moc sprawczą, niż ją mają w rzeczywistości. Inni szukają pomocy u radnych miejskich, próbują wpłynąć na otoczenie poprzez petycje, protesty, budżet obywatelski. Znakomita większość jednak rozkłada bezradnie ręce, zakładając, że nie ma szans na poprawę ich losu, że tak już musi być, tak zawsze było i nic się w tym temacie nie zmieni.

Jak się zorganizować i skutecznie zawalczyć o lokalne sprawy, takie jak chodniki, kanalizacja, remont wałów nadrzecznych lub budowę placu zabaw? Jak nie dać się urzędnikom i politykom, gdy nie uda się drzwiami, to wejść oknem? Który urząd za co odpowiada i co jest w danym przypadku realne i można o to zawalczyć, a w którym przypadku niestety szanse na sukces są minimalne? Postanowiłem napisać ten podręcznik, by pomóc mieszkańcom osiedli peryferyjnych Krakowa, w tym zwłaszcza dzielnic nowohuckich, w skutecznym zawalczeniu o własne prawa. Zachęcam do lektury i wytrwałości, przyda się w waszych lokalnych działaniach na rzecz poprawy warunków życia w Państwa najbliższym otoczeniu.