Inwazyjne gatunki z rodzaju rdestowiec Reynoutria spp. w Polsce - biologia, ekologia i metody zwalczania

Spis treści ebooka

Spis treści

 

Wykaz skrótów / 9

Akty prawne / 9

Instytucje / 9

Inne / 9

 

1. Wprowadzenie / 11

1.1. Cel i zakres opracowania / 11

1.2. Uwagi metodyczne / 12

2. Charakterystyka inwazyjnych taksonów z rodzaju rdestowiec Reynoutria spp. (= Fallopia spp.) występujących w Polsce / 15

2.1. Przynależność systematyczna / 15

2.2. Uwagi taksonomiczne / 16

2.3. Nazewnictwo / 17

2.4. Morfologia / 21

2.5. Problemy w identyfikacji / 33

2.6. Biologia i ekologia / 33

2.6.1. Zróżnicowanie genetyczne i ploidalność / 33

2.6.2. Sposoby rozmnażania i rozprzestrzeniania się / 34

2.6.3. Naturalny zasięg i zajmowane siedliska / 41

2.6.4. Zasięg wtórny i zajmowane siedliska / 41

2.7. Historia, stan i prognoza inwazji rdestowców w Polsce / 51

2.7.1. Historia introdukcji rdestowców w Europie / 51

2.7.2. Rekonstrukcja inwazji gatunków z rodzaju rdestowiec w Polsce / 53

2.7.3. Drogi rozprzestrzeniania się i czynniki sprzyjające dyspersji / 56

2.7.3.1. Dyspersja pierwotna – zagęszczanie płatów / 56

2.7.3.2. Dyspersja wtórna – wypełnianie dostępnych siedlisk / 59

2.7.4. Prognoza dalszego rozprzestrzeniania się rdestowców w Polsce / 62

2.8. Siedliska oraz formy użytkowania terenu najczęściej zajmowane przez gatunki z rodzaju rdestowiec w Polsce / 63

2.8.1. Możliwości występowania rdestowców wg klasyfikacji CORINE / 65

2.8.2. Możliwości występowania rdestowców w zbiorowiskach zaliczanych do siedlisk z Załącznika i Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory / 65

2.9. Wpływ rdestowców na środowisko przyrodnicze i gospodarkę / 65

2.9.1. Gatunki chronione i siedliska przyrodnicze / 65

2.9.2. Wpływ na gospodarkę / 66

2.9.3. Wpływ na zdrowie ludzi i zwierząt / 72

2.9.4. Przykłady szacunkowych wielkości szkód gospodarczych powodowanych przez rdestowce / 72

2.9.5. Znaczenie gospodarcze i wykorzystywanie azjatyckich rdestowców / 75

2.10. Podsumowanie i wnioski / 78

3. Rdestowce w regulacjach prawnych / 79

3.1. Analiza obowiązujących przepisów prawnych / 79

3.1.1. Umowy i wytyczne o zasięgu międzynarodowym / 79

3.1.2. Krajowe przepisy prawne  / 81

3.1.2.1. Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 roku / 82

3.1.2.2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 września 2011 roku / 82

3.1.2.3. Akty prawne ustanawiające plany ochrony i plany zadań ochronnych / 82

3.1.2.4. Uchwały Rady Miast i Gmin  / 83

3.2. Proponowane zmiany w polskim prawie / 84

3.3. Podsumowanie i wnioski / 88

4. Metody zapobiegania rozprzestrzenianiu się, zarządzania populacją oraz monitoringu rdestowców / 89

4.1. Działania zapobiegające przedostawaniu się rdestowców do środowiska przyrodniczego / 89

4.2. Metody zwalczania / 90

4.2.1. Metody mechaniczne  / 91

4.2.1.1. Wycinanie pędów / 91

4.2.1.2. Wykopywanie roślin i wymiana gleby / 93

4.2.1.3. Orka / 95

4.2.1.4. Wypalanie / 95

4.2.2. Metody chemiczne / 95

4.2.2.1. Opryski / 98

4.2.2.2. Iniekcje / 99

4.2.3. Metody mieszane / 101

4.2.4. Metody biologiczne / 102

4.2.4.1. Wypas / 104

4.2.4.2. Kontrola biologiczna  / 104

4.3. Sposoby utylizacji materiału roślinnego / 105

4.4. Ocena skuteczności metod zwalczania / 108

4.5. Kierunki renaturyzacji terenów po usunięciu rdestowców / 109

4.6. Koordynacja zarządzania rdestowcami w skali kraju / 110

4.7. Monitoring populacji rdestowców / 114

4.8. Przykładowe działania wykonane lub wykonywane w Polsce polegające na zwalczaniu rdestowców / 117

4.9. Podsumowanie i wnioski / 127

5. Źródła finansowania działań mających na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się i likwidację stanowisk rdestowców / 131

5.1. Potencjalne źródła finansowania / 131

5.1.1. Wprowadzenie / 131

5.1.2. Środki krajowe / 131

5.1.2.1. Miasta i gminy / 131

5.1.2.2. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej / 131

5.1.2.3. Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej / 132

5.1.2.4. Fundusz Leśny / 132

5.1.3. Środki norweskie i z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego / 133

5.1.4. Środki UE / 133

5.1.4.1. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko / 133

5.1.4.2. Regionalne programy operacyjne / 133

5.1.4.3. Program LIFE / 133

5.1.4.4. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich / 134

5.1.4.5. Obszary Natura 2000 w latach 2014–2020 / 134

5.2. Specyfikacja zadań na potrzeby przygotowania dokumentacji przetargowej, dotyczącej planowanych działań eliminacji rdestowców / 136

6. Działania informacyjne, edukacyjne i komunikacyjne, propagujące dobre praktyki w zarządzaniu rdestowcami / 141

 

Piśmiennictwo / 147

Źródła internetowe / 161

Spis ilustracji i tabel / 163

Summary / 175

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje