Granice kosmosu i kosmologii Michał Heller

Spis treści książki

Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Rozdział 1. ,,Kosmologiczne rozważania..." Einsteina . . . . . . 13 Początki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 13 Warunki brzegowe i stała kosmologiczna . . . . . . . . . . . 15 Statyczny wszechświat Einsteina. . . . . . . . . . . . . . .. 18 Inspiracje . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . 21 Rozdział 2. Dziwny świat Willema de Sittera . . . . . . . . . 24 Puste rozwiązanie równań pola . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Ewolucja pustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Efekt Dopplera. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Świat pełen paradoksów . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 29 Rozdział 3. Era Hubble'a . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 32 Klisza H-335-H . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Początki sporu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Podręcznik astronomii z XIX wieku . . . . . . . . . . . . . . 36 Dwaj przeciwnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 38 Z kancelarii adwokackiej do teleskopu . . . . . . . . . . . . 42 Nowa era kosmologii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 46 List Hubble'a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Rozdział 4. Kosmologia Friedmana . . . . . . . . . . . . .. . 48 Tymczasem w Petersburgu... . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 48 Pierwsza praca Friedmana . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Druga praca Friedmana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Epitafium kosmologa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Rozdział 5. Kosmologia i polityka . . . . . . . . . . . . . . 55 Samowar pełen wody i funt soli . . . . . . . . . . . . . . . 55 Najwyższa cena . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 56 Wszechświat i Metagalaktyka . . . . . . . . . . . . . . ... . 58 Rozdział 6. Od obserwacji do teorii . . . . . . . . . . . . . 60 Chemia gwiazd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... 60 Ucieczka galaktyk . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . 61 Hubble raz jeszcze mierzy odległość do galaktyk . . . . . . . 63 Ucieczka - odległość galaktyk . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Rozdział 7. Od teorii do obserwacji . . . . . . . . . . . . . 67 Bilans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Praca Lemaître'a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 67 Spuścizna Lemaître'a. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Rozdział 8. Obserwacyjna kosmologia Hubble'a . . . . . . . .. 73 Prawo Hubble'a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 Próbka Wszechświata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Na miarę Kopernika. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Rozdział 9. Początek i koniec Wszechświata . . . . . . . . .. 78 Eddington i Lemaître . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 ,,Koniec świata z punktu widzenia fizyki matematycznej" . . . .80 Początek świata z punktu widzenia teorii kwantów . . . . . .. 83 Rozdział 10. Dyskusja o ewolucji Wszechświata. . . . . . . .. 86 Teoria i praktyka nauki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Sir James Jeans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Georges Lemaître. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Willem de Sitter . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 89 Sir Arthur Eddington . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 90 Millikan i Milne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Inni mówcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 91 Hipoteza Fizycznego Wszechświata . . . . . . . . . . . . . . 93 Pytania dla wyroczni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 94 Rozdział 11. Kosmologia Milne'a . . . . . . . . . . . . . . . 95 Przywilej opozycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Równouprawnienie obserwatorów - zasada kosmologiczna. . . ....97 Pomiary czasu i przestrzeni . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 Dwa opisy Wszechświata . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 99 Epilog. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Rozdział 12. Kosmologia neonewtonowska . . . . . . . . . . . 102 Kłopoty z Wszechświatem newtonowskim . . . . . . . . . . . . 102 Metoda i wyniki kosmologii neonewtonowskiej. . . . . . . . . 104 Tytułem komentarza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Rozdział 13. Geometria i termodynamika Wszechświata . . ... . 108 Kierunki badań. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 Robertson i Walker; symetrie Wszechświata. . . . . . . . . . 109 Tolman; termodynamika kosmosu. . . . . . . . . . . . . . . .. 111 Dwie monografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 Rozdział 14. Hipoteza Pierwotnego Atomu . . . . . . . . . . . 116 Początkowa osobliwość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Wielki Wybuch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 Kosmologia kwantowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Promieniowanie resztkowe . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 120 Ewolucja świata według Lemaître'a . . . . . . . . . . . . . . 122 Nieznany komentarz Lemaître'a . . . . . . . . . . . . . . . . 125 Rozdział 15. Kosmologia stanu stacjonarnego . . . . . . . . . 127 Radar i kosmologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 Kosmologia Bondiego-Golda . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 Kosmologia Hoyle'a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 133 Spory o stwarzanie materii . . . . . . . . . . . . . . . . .. 135 Rozdział 16. Kosmiczna nukleosynteza . . . . . . . . . . . .. 136 Wojna i kosmogonia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 Teoria Alfa-Beta-Gamma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 Pierwotny Atom czy ylem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 Przewidywania Gamowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 Kłopoty teorii Gamowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 Czy pierwiastki powstają w gwiazdach? . . . . . . . . . . . . 144 Nucleogenesis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 Rozdział 17. Lata kryzysu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 Przez witrynę księgarni do kosmologii . . . . . . . . . . . . 148 Einstein i kosmologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Rozwiązanie paradoksu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Kongres Solvaya w Brukseli . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 U progu nowej dekady. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158 Rozdział 18. Kosmologia i kwazary . . . . . . . . . . . . . . 159 Pionierskie początki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 Polowanie na radioźródła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 Odkrycie kwazarów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 Zagadka widm kwazarów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Kosmologia po odkryciu kwazarów . . . . . . . . . . . . . . . 167 Rozdział 19. Promieniowanie tła . . . . . . . . . . . . . . . 169 Preludium wielkiego odkrycia . . . . . . . . . . . . . . . . 169 Grupa z Princeton . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171 Gołębie i radioastronomia . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172 Uwagi na marginesie dwu artykułów . . . . . . . . . . . . . . 174 Dalsze pomiary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 175 Kosmologia po odkryciu promieniowania tła . . . . . . . . ... 178 Rozdział 20. Istnienie osobliwości . . . . . . . . . . . . .. 180 Miejsce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 Ludzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 181 Osobliwości - wielki problem kosmologii . . . . . . . . . . . 184 Twierdzenia o osobliwościach . . . . . . . . . . .. . . . . . 185 Wielkoskalowa struktura czasoprzestrzeni . . . . . . . . .. . 188 Perspektywy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . 190 Rozdział 21. Czy COBE zobaczył początek świata? . . . . . . . 192 Rozczarowanie Burbidge'a . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192 COBE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 Ku początkowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Rozdział 22. Problemy kosmicznego budżetu . . . . . . . . . . 199 Z perspektywy zakończonego stulecia . . . . . . . . . . . . . 199 Od Hubble'a do Hubble'a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 Ciemna materia - kosmiczny deficyt. . . . . . . . . . . . . . 203 Ciemna energia - dziury budżetowej ciąg dalszy . . . . . . .. 206 Bilans . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . 208 Rozdział 23. Wielka inflacja i głowa wezyra . . . . . . . . . 209 Model standardowy i jego kłopoty . . . . . . . . . . . .. . . 209 ,,Coś godnego uwagi" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Ślady inflacji . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . 214 Historia wezyra Sissy Ben Dahira . . . . . . . . . . . . . . 216 Rozdział 24. Granice kosmosu . . . . . . . . . . . . . . . .. 217 Długa droga kosmologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 Rekonstrukcja historii Wszechświata . . . . . . . . . . . . . 218 Granica historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 221 Superstruny i teoria M . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 222 Rozdział 25. Granice kosmologii . . . . . . . . . . . . . . . 225 Nowa nauka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 Na granicy metody. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226 Już poza granicami. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 Kosmologia ponowożytna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231 Rozdział 26. Mapa Wszechświata. . . . . . . . . . . . . . . . 233 Bibliografia do poszczególnych rozdziałów . . . . . . . . ... 241 Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje