Dźwięk i jego percepcja Edward Ozimek

Spis treści książki

Przedmowa do drugiego wydania 13 Wstęp 15 Wprowadzenie 17 Wykaz symboli 21 Część pierwsza 27 FIZYCZNE PODSTAWY DŹWIĘKU 27 1. Ogólna charakterystyka dźwięku 29 1.1. Mechanizm powstawania dźwięku 30 1.2. Równanie fali akustycznej 32 1.3. Fala sinusoidalna 38 1.4. Natężenie fali akustycznej 43 1.5. Decybele, dodawanie sygnałów i ich poziomów 47 Literatura 55 2. Rozchodzenie się fali akustycznej 57 2.1. Impedancja 57 2.2. Odbicie, pochłanianie i ugięcie fal akustycznych 62 2.3. Drgania układu oraz zjawisko rezonansu 67 2.4. Rozchodzenie się fali akustycznej w rurze 70 2.5. Dudnienia 73 2.6. Modulacja amplitudy 79 2.7. Modulacja częstotliwości 84 2.7.1. Modulacja wąskopasmowa 86 2.7.2. Modulacja szerokopasmowa 87 2.8. Modulacja mieszana 90 2.9. Zniekształcenia nieliniowe 92 2.9.1. Zniekształcenia harmoniczne 92 2.9.2. Zniekształcenia intermodulacyjne 96 Literatura 98 3. Analiza widmowa dźwięku 99 3.1. Analiza widmowa sygnałów okresowych 100 3.1.1. Szereg Fouriera 100 3.1.2. Dyskretna postać szeregu Fouriera 103 3.1.3. Widmo amplitudy i mocy przebiegu okresowego 103 3.2. Analiza widmowa przebiegów nieokresowych 105 3.2.1. Przekształcenie (całka) Fouriera 105 3.2.2. Dyskretna postać przekształcenia Fouriera 107 3.2.3. Widmo gęstości amplitudy, energii i mocy przebiegu nieokresowego 108 3.3. Całka Fouriera w odniesieniu do sygnałów realnie istniejących 110 3.3.1. Widmo ewolucyjne, chwilowe i średnie 112 3.4. Stacjonarność i ergodyczność sygnału w sensie widmowym 115 3.5. Zasada nieoznaczoności 117 3.6. Szybkie przekształcenie Fouriera (metoda FFT) 119 3.7. Parametryczna analiza widmowa 123 Literatura 126 4. Filtrowanie i przetwarzanie sygnałów 129 4.1. Określenie częstotliwości dźwięku 129 4.2. Filtrowanie sygnału 133 4.2.1. Rodzaje filtrów elektrycznych i ich właściwości 134 4.2.2. Filtry pierwszego rzędu 136 4.2.3. Odpowiedź impulsowa filtru 138 4.2.4. Filtracja cyfrowa 141 4.3. Zasady przetwarzania cyfrowego sygnałów 145 4.3.1. Próbkowanie sygnału 149 4.3.2. Kwantowanie sygnału 154 Literatura 160 Część druga 163 PERCEPCJA DŹWIĘKU 163 5. Budowa i funkcjonowanie układu słuchowego 169 5.1. Ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne 170 5.1.1. Budowa i funkcja ucha zewnętrznego 171 5.1.2. Budowa i funkcja ucha środkowego 174 5.1.3. Budowa i funkcja ucha wewnętrznego 182 5.1.4. Drgania błony podstawnej 189 5.2. Układ nerwowy narządu słuchu 195 5.2.1. Komórka nerwowa i jej funkcja 195 5.2.2. Komórki słuchowe, ich połączenia i funkcje 210 5.2.3. Wyładowania neuronu w funkcji poziomu ciśnienia akustycznego 214 5.2.4. Synchroniczność fazowa 215 5.2.5. Supresja dwutonowa 217 5.3. Centralny słuchowy układ nerwowy 218 5.3.1. Drogi nerwowe wyższych pięter układu słuchowego 219 5.3.2. Czynność neuronów w polu słuchowym kory mózgu 225 5.3.3. Słuchowe potencjały wywołane 228 5.4. Poglądy dotyczące procesów słyszenia i kodowania dźwięku 233 5.5. Zniekształcenia nieliniowe układu słuchowego 237 5.6. Emisja otoakustyczna 242 5.6.1. Emisja otoakustyczna spontaniczna (SOAE) 243 5.6.2. Emisje otoakustyczne wywołane (EOAE) 247 5.6.3. Ślimakowe pochodzenie emisji otoakustycznej 254 5.6.4. Czynniki determinujące rejestrację emisji otoakustycznej 256 Literatura 260 6. Percepcja dźwięku w dziedzinie amplitudy 273 6.1. Próg słyszalności 273 6.2. Głośność dźwięku 278 6.2.1. Krzywe równej głośności 278 6.2.2. Skalowanie głośności 280 6.2.3. Wpływ parametrów widmowych i czasowych dźwięku na głośność 286 6.3. Dyskryminacja zmian natężenia dźwięku 289 6.3.1. Prawo Webera 289 6.3.2. Progi dyskryminacji zmian natężenia dźwięku 290 6.3.3. Dyskryminacja obwiedni widma 296 6.4. Maskowanie dźwięku 297 6.4.1. Rodzaje maskowania 297 6.4.2. Maskowanie równoczesne i nierównoczesne 301 6.4.3. Maskowanie dźwięku o zmiennej obwiedni 308 6.5. Pasmo krytyczne 313 6.6. Filtry słuchowe 317 6.6.1. Filtry słuchowe wyznaczane metodą Pattersona 319 6.6.2. Psychofizyczne krzywe strojenia 325 Literatura 326 7. Percepcja dźwięku w dziedzinie częstotliwości 335 7.1. Percepcja wysokości tonu 335 7.1.1. Wysokość tonu 335 7.1.2. Dyskryminacja częstotliwości tonów 340 7.1.3. Teorie percepcji wysokości tonów 344 7.2. Percepcja wysokości dźwięków złożonych 345 7.2.1. Wysokość rezydualna 346 7.2.2. Zależność wysokości rezydualnej od struktury widmowo-czasowej sygnału 349 7.2.3. Percepcja wysokości w przypadku dudnień 353 7.2.4. Modele percepcji wysokości rezydualnej 355 7.3. Percepcja wysokości dźwięków muzycznych 356 7.3.1. Wysokość, interwały oraz skale muzyczne 356 7.3.2. Słuch absolutny i relatywny 361 7.4. Percepcja barwy dźwięku 363 7.4.1. Czym jest barwa dźwięku? 363 7.4.2. Metody oceny barwy dźwięku 365 7.4.3. Inne cechy wrażenia słuchowego związane z barwą 367 Literatura 368 8. Percepcja dźwięku w dziedzinie czasu 375 8.1. Rozdzielczość czasowa układu słuchowego 375 8.1.1. Detekcja przerwy czasowej 376 8.1.2. Dyskryminacja kolejności czasowej sygnałów 380 8.1.3. Dyskryminacja czasu trwania sygnału 381 8.1.4. Detekcja asynchroniczności czasowej składowych spektralnych 383 8.1.5. Funkcja czasowa przeniesienia modulacji 383 8.1.6. Modele rozdzielczości czasowej 385 8.2. Sumowanie czasowe 387 8.2.1. Detekcja i dyskryminacja w aspekcie sumowania czasowego 388 8.2.2. Modele sumowania czasowego 390 Literatura 391 9. Percepcja binauralna (dwuuszna) 395 9.1. Lokalizacja źródła dźwięku 396 9.1.1. Lokalizacja w płaszczyźnie horyzontalnej (poziomej) 396 9.1.2. Lokalizacja w płaszczyźnie środkowej (pionowej) 402 9.1.3. Ocena słuchowa odległości od źródła 403 9.1.4. Lokalizacja źródła w przestrzeni zamkniętej 405 9.1.5. Percepcja ruchu źródła dźwięku 406 9.2. Lateralizacja dźwięku 409 9.2.1. Lateralizacja w zależności od międzyusznej różnicy czasu i natężenia dźwięku 409 9.2.2. Progi międzyusznej różnicy czasu i natężenia dźwięku 411 9.2.3. Fuzja i dudnienia binauralne 413 9.2.4. Adaptacja binauralna i rozmycie obrazu dźwiękowego 414 9.3. Binauralna różnica poziomu maskowania 416 9.4. Binauralna percepcja dźwięków zmodulowanych 420 9.4.1. Binauralna percepcja dźwięków AM 420 9.4.2. Binauralna percepcja dźwięków FM 422 9.5. Modele percepcji binauralnej 424 9.5.1. Modele związane z detekcją binauralną 425 9.5.2. Modele oparte na mechanizmie kroskorelacji 427 Literatura 431 10. Percepcja dźwięków mowy 439 10.1. Wytwarzanie dźwięków mowy i ich struktura widmowa 441 10.2. Specyfika percepcji dźwięków mowy 444 10.3. Znaczenie zmian częstotliwości i amplitudy 447 10.4. Percepcja kategorialna 448 10.5. Dychotyczna prezentacja i percepcja dźwięków mowy 449 10.6. Zagadnienie wyrazistości i zrozumiałości mowy 452 10.7. Modele percepcji dźwięków mowy 458 Literatura 460 11. Percepcja obiektów słuchowych 465 11.1. Identyfikacja i segregacja obiektów słuchowych 466 11.2. Percepcja sekwencji czasowej dźwięków 470 11.3. Zasady organizacji percepcji słuchowej 471 11.4. Interakcje zmysłu słuchu z innymi modalnościami sensorycznymi 473 Literatura 477 12. Percepcja dźwięku w przypadku zaburzeń słuchu 481 12.1. Zaburzenia słuchu związane z wpływem niektórych czynników 483 12.1.1. Patologiczne narastanie głośności 483 12.1.2. Rozdzielczość częstotliwościowa 484 12.1.3. Zaburzenia słuchu związane z działaniem hałasu 486 12.1.4. Zaburzenia słuchu związane z wiekiem 492 12.1.5. Zaburzenia słuchu spowodowane lekami 493 12.1.6. Martwe obszary ślimaka 495 12.1.7. Neuropatia słuchowa 495 12.1.8. Zaburzenia procesów przetwarzania słuchowego (APD) 497 12.1.9. Inne postacie zaburzeń słuchu 501 12.2. Szumy uszne 504 12.3. Metody badań zaburzeń słuchu 510 12.3.1. Wstępne metody badań 510 12.3.2. Metody audiometryczne 512 12.3.3. Metody obiektywne badania słuchu 531 12.3.4. Badania przesiewowe słuchu 540 12.4. Percepcja dźwięku wspomagana aparatem słuchowym 542 12.4.1. Budowa i rodzaje aparatów słuchowych 543 12.4.2. Miernictwo aparatów słuchowych 548 12.4.3. Stosowanie i dopasowanie aparatów słuchowych 549 12.5. Rola implantów słuchowych w percepcji dźwięku 554 12.5.1. Implanty ślimakowe 554 12.5.2. Implanty kostne i implanty ucha środkowego 559 Literatura 561 13. Metody badań psychoakustycznych 577 13.1. Próg percepcji 577 13.2. Metody klasyczne 578 13.2.1. Metoda stałych bodźców 579 13.2.2. Metoda granic 582 13.2.3. Metoda dostrajania 583 13.3. Teoria detekcji sygnału 584 13.4. Metody oparte na teorii detekcji sygnału 591 13.4.1. Metoda tak - nie 591 13.4.2. Metoda alternatywnego wymuszonego wyboru 592 13.5. Procedury adaptacyjne 593 13.6. Metody skalowania 599 13.7. Sygnały w eksperymentach psychoakustycznych 601 13.8. Błędy i niepewności pomiarowe 605 Literatura 615 14. Psychoakustyka w zastosowaniach 617 14.1. Psychoakustyka i audiologia 617 14.2. Psychoakustyka i elektroakustyka 620 14.3. Psychoakustyka i akustyka pomieszczeń 623 14.4. Psychoakustyka i przetwarzanie cyfrowe dźwięku 626 14.5. Psychoakustyka i akustyka muzyczna oraz mowy 629 14.6. Psychoakustyka i terapia dźwiękowa 631 14.7. Psychoakustyka, akustyka środowiska i ekologia 635 14.8. Inne zastosowania psychoakustyki 637 Literatura 642 Indeks rzeczowy 647 Summary (streszczenie w języku angielskim) 655 Contents (spis treści w języku angielskim)

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje