Art Inquiry. Recherches sur les arts t. XII (XXI)

ARTISTIC ALLERGIES
In its literal application, the term allergy, connoting a reaction
different from the customary from the Greek allos (different)
and ergos (reaction) is used in the field of medicine. However,
in the cultural domain, and particularly in the realm of art, one may
discern some reactions analogous to the pathological behavior of
a tissue when confronted with an allergen. Such behavior manifests
itself in the form of negative sensitivity, lacking normal justification,
which leads to a subconscious or semi-conscious avoidance of
certain notions or works of art, or even to their active negation and
rejection. Such reactions may be individual in nature or may be
manifested by smaller or larger groups of people. The causes of such
allergies or hypersensitivity may be genetic or environmental. They
may be sought in the original circumstances or in some activities of
the organism; one can try to established them by focusing on the
incidence of the infection.
Artistic allergies understood in this way have occurred frequently in
the history of various arts, also manifesting themselves in the fields
of art theory and aesthetics. The present issue of Art Inquiry sets out
to describe some of their varieties and to examine the mechanisms
governing their appearance and their subsequent course.
Grzegorz Sztabiński
Translated by Krzysztof Majer


ALERGIE ARTYSTYCZNE
Słowo alergia oznaczające odmienną reakcję (gr. allos inny + ergosreakcja)
stosowane jest w znaczeniu dosłownym w medycynie.
W dziedzinie kultury, a chyba szczególnie w sztuce, zauważyć można
jednak sposoby reagowania zachodzące analogicznie do patologicznej
reakcji tkanek na alergen. Przejawiają się one jako pozbawione
normalnego uzasadnienia negatywne uwrażliwienie, prowadzące
do nieuświadomionego lub częściowo tylko świadomego pomijania,
odrzucania pewnych idei lub dzieł, a także ich zwalczania
lub negowania. Reakcje takie mogą mieć charakter indywidualny lub
dotyczyć mniejszych lub większych grup ludzi. Ich uwarunkowania
mogą być genetyczne albo środowiskowe. Przyczyn uczuleń lub
nadwrażliwości poszukiwać można w warunkach początkowych czy
sytuacjach rozwojowych, albo koncentrując się na występowaniu
infekcji, zarażania się.
Alergie artystyczne miały miejsce wielokrotnie w dziejach różnych
dziedzin sztuki, a także w teoriach artystycznych i w estetyce. Opisaniu
niektórych ich odmian, a także próbom prześledzenia zasad ich
pojawiania się i przebiegu poświęcony jest niniejszy tom Art
Inquiry.
Grzegorz Sztabiński