Przedstawione przez wszystkich autorów fakty i ich interpretacje zdają się upoważniać do stwierdzenia, że PRL miała różne oblicza, zarówno w kolejnych dekadach swojego istnienia, jak i w różnych aspektach swej rzeczywistości. Politycznie podległa ZSRR, w sprawach lokalnych, w tym w życiu naukowym i kulturalnym, w pewnym stopniu niezależna i dość li