- Ur.
- 13 lipca 1894 w Odessie
- Zm.
- 27 stycznia 1940 w Moskwie
- Najważniejsze dzieła
- Armia konna, Opowiadania odeskie, Dziennik 1920, Zmierzch, Maria
Rosyjski pisarz, znany szczególnie jako autor opowiadań.
W tekstach autobiograficznych Babel kreował swój wizerunek jako proletariusza, w rzeczywistości pochodził z rodziny dość zamożnej, był wykształcony, biegle władał kilkoma językami i pierwsze swoje utwory pisał po francusku, zafascynowany nowelami Guy de Maupassanta. Studiował w Instytutcie Finansów w Kijowie, ponieważ jako Żyd nie dostał się na studia w Odessie. Wcześniej, w pogromie Żydów w 1905 r. zginął jego dziadek, a on sam, jedenastoletni chłopiec, został uratowany przez chrześcijańską rodzinę.
Cykl Opowiadania odeskie powstał na kanwie wspomnień z dzieciństwa i młodości, opisuje barwnie życie pełnych fantazji mieszkańców niebogatych dzielnic Odessy. W 1926 r. na motywach tych opowiadań nakręcono niemy film Kariera Beni Krika.
Opowiadania z cyklu Armia konna relacjonują wydarzenia wojny polsko-bolszewickiej 1919 r., podczas której autor pełnił służbę oficera politycznego, redagował też gazetę propagandową. Ponieważ utwory opisują brutalność czerwonoarmistów, spotkały się z protestem ze strony marszałka Budionnego, który nazwał Babla degeneratem. Przed interwencją cenzury uchroniła młodego pisarza protekcja Maksyma Gorkiego.
Również w 1919 r. pisarz ożenił się, a w 1923 r. przeprowadził się do Moskwy. Przyjaźnił się z Ilią Erenburgiem.
W połowie lat 20. żona z córeczką wyjechały do Francji, a matka i siostry pisarza - do Belgii. Babel kilkakrotnie odwiedzał rodzinę na Zachodzie. Potem ożenił się po raz drugi. Pracował jako reporter w Kaukazie i na Ukrainie.
W latach 30. korzystał z protekcji żony komisarza ludowego NKWD, i z tego powodu podczas Wielkiej Czystki 1939 r. został aresztowany pod zarzutem szpiegostwa i po kilku miesiącach śledztwa rozstrzelany. Przepadło wtedy wiele rękopisów - w ostatnich latach Babel pisywał "do szuflady", nie mógł lub nie chciał wydawać wielu swoich nowych utworów.
Po śmierci Józefa Stalina Babel został zrehabilitowany, a od 1956 r. jego twórczość zaczęła znów być wydawana i popularna w Związku Radzieckim.
więcej »
