Nad Niemnem trafiło do rąk czytelników w przededniu 25. rocznicy powstania styczniowego i w sposób zawoalowany na tyle, na ile pozwalała carska cenzura miało uczcić pamięć bohaterów narodowego zrywu.
Eliza Orzeszkowa w swej epickiej powieści daje obraz polskiego zaścianka na wielobarwnym tle kresowej rzeczywistości, przedstawia ludzi, którzy