Czesław Momatiuk (1936-1972) - jeden z najwybitniejszych polskich wspinaczy lat 50. i 60. XX wieku, o legendarnej wręcz sprawności w skale, zarówno we wspinaczce klasycznej, jak i w technice sztucznych ułatwień. Autor bardzo trudnych dróg w Tatrach. Do jego najwybitniejszych osiągnięć tatrzańskich należą pierwsze przejście lewej części północno-wschodniej ściany Kazalnicy Mięguszowieckiej (z Janem Długoszem) oraz nowa droga na Kazalnicy Mięguszowieckiej (w pięcioosobowym zespole), zwana później „Momatiukówką”.
Z wieloletnim partnerem na linie, Janem Długoszem, wprowadzał do wspinaczki w Tatrach nowe techniki, uznawane w tamtych czasach za kontrowersyjne. Jako pierwsi osadzili w ścianie Mnicha i Kazalnicy tzw. nity. Jako pierwszy, w lipcu 1955 roku, zastosował na Wariancie R słynne haki specjalne tzw. jedynki.
Wspinał się także w Alpach i Kalifornii. Przełomem dla polskiego taternictwa było pierwsze polskie przejście zachodniej ściany Petit Dru (z Janem Długoszem i Stanisławem Bielem, 1957). W 1960 roku powtórzył z Długoszem wschodnią ścianę Grand Capucin drogą Bonattiego.
Opublikował szereg artykułów, notatek i wspomnień w prasie fachowej. Był autorem trzech książek oraz współautorem tekstów w publikacjach zbiorowych, np. Burzy nad Alpami (1958). Znany był także jako fotograf, współpracował z autorami filmów dokumentalnych o Tatrach, m.in. kierował ekipą wspomagającą twórców Wariantu R (1961) i Zamarłej Turni (1962), obu w reżyserii Sergiusza Sprudina.
W 1969 roku nakładem Wiedzy Powszechnej wydał pod pseudonimem (jako emigrant i „wróg ludu”) 500 zagadek o Tatrach, przepiękną książkę, wznowioną w 1995 roku przez wydawnictwo Ati, którą w nowej, uzupełnionej wersji oddajemy właśnie do rąk Czytelników.
