Ziemia i skrzydła

Kiedy słyszymy czy czytamy smoki, zazwyczaj mamy wyobrażenie o długowiecznych/nieśmiertelnych jaszczurach, dumnych, okrutnych, gardzących innymi gatunkami, palącymi wioski z powietrza i stuleciami śpiącymi na skarbach w jaskiniach. Przynajmniej tak jest u mnie. Powieść Ziemia i skrzydła Piotra Wałkówskiego przeprowadza prawdziwą rewolucję w tej kwestii, zupełnie jak bohaterowie w historii. Powiem szczerze, że to najoryginalniejsza powieść o smokach, jaką kiedykolwiek czytałam. Czy połączenie tych wielkich gadów z historią o polityce przyszłości może wyjść na dobre? Tak właśnie można bowiem w skrócie opisać fabułę: smoki i polityka. Jest XXIV wiek, świat odrodził się po wojnie nuklearnej, a na Ziemi dominują dwa gatunki inteligentne: smoki oraz ludzie. Głównymi bohaterami są oberbrygadier półsmok Fulgus (człowiek pokryty łuską, z kłami, skrzydłami i ogonem, który powstał jako pokłosie eksperymentów laboratoryjnych) oraz jego smoczy, przybrany ojciec, jednocześnie wierzchowiec Miragomor. Dwójka ta wraca statkiem, w towarzystwie innych smoków i ludzi, z terenów Ameryki i niedaleko wybrzeży Irlandii wszyscy zostają zaatakowani przez bojówki Światowego Państwa Islamskiego. Tymczasem w Cesarstwie Polskim cesarz ucieka, a rządy przejmuje Tymczasowy Dyrektoriat do czasu wyłonienia się rządzących w zbliżających się wyborach. Nie jest to historia o postapokalipsie, bo świat cywilizacyjnie funkcjonuje normalnie, nie ma skażenia, mutantów (pomijając hybrydy tworzone przez naukowców) ani gruzów kojarzonych chociażby z ?Metra?, fabularnie postapo miało miejsce, aby dało się wprowadzić smoki. Jeśli chodzi o geopolitykę w powieści, jest istna miazga. Rzeczywistość wygląda kompletnie inaczej, niż znana nam dzisiaj, w tym została dostosowana do obecności smoków, chociażby przez budowę powietrznych platform czy wielkich namiotów naziemnych. Nazw i skrótowców wszelkich organizacji, bojówek, konfederacji, komórek partyzanckich, partyjnych, religijnych, terrorystycznych, przemytniczych jest mnóstwo, za co ogromny plus dla autora, że włożył sporo pracy w zbudowanie całego świata od podstaw, bo kraje też wyglądają całkowicie inaczej i inaczej się nazywają. Jeśli chodzi o Cesarstwo Polskie, dominują w niej laicyzacja i ultralewicowe, agresywne ugrupowania, plujące na wartości kościelne i tradycyjne, palące na stosach rzeczy z przejętych kościołów, także cenne pamiątki historyczne jak z czasów husarskich, a przykładowo Boże Ciało polega na tym, że leci smok nad miastem i sypane są z jego koszy na grzbiecie sztuczne kwiaty. Miragomor i Fulgus wracają po latach do tego kraju, osiadają w pewnej wsi, z której wygnano księdza, i biorą się za szkolenie bojówek z miejscowej ludności, dodatkowo Miragomor zostaje zgłoszony jako kandydat z listy bezpartyjnej, aby ubiegać się o władzę. Jeśli ktoś się spodziewa smoków niszczących miasta czy pożerających ludzi, to takich rzeczy nie będzie. Smoki, choć niektóre są ogromne, mentalnie niczym nie różnią się od ludzi, posiadają te same prawa, co oni. Bardzo mocno udzielają się politycznie, a najgorsze, co robią, gdy się zezłoszczą, to unoszą człowieka łapą i przemawiają mu do rozsądku. Pracują w tych samych zawodach co ludzie. Smoki ogólnie są dodatkiem w powieści. Gdyby zamienić je na ludzi, a loty odbywałyby się jakimiś samolotami, nie byłoby fabularnie żadnej różnicy, bo fabuła dotyczy kształtowania nowej władzy w Cesarstwie Polskim. Te wielkie gady podzielone są na różne rasy, niektóre mają pióra i futro, inne sumiaste wąsy i plują kwasem. Ich wielkość była podawana jako wysokość w kłębie, co trochę mi przeszkadzało w wyobrażeniu sobie rozmiarów stworzenia ? preferowałabym długość albo kompletną wysokość. Szkoda, że nie pojawił się na końcu książki słownik z opisem ras, bo tego jest naprawdę sporo. Podobało mi się, że smoki z punktu widzenia biologicznego zostały przedstawione w miarę sensownie. Przykładowo jako giganty dożywające 200 lat, co pod względem wydatku energetycznego, potrzebnego do rozwoju tak wielkiego ciała, jest bardzo sensowne. Fulgusa niestety nie polubiłam z charakteru, chociaż geneza jego powstania i wygląd są ciekawe. Sam półsmok jest impulsywny, wulgarny, zrzędliwy, łatwo wpada w gniew i daje się prowokować. Równoważy go Miragomor, ktoś w rodzaju spokojnego negocjatora i mentora, chociaż w niektórych scenach, gdy źle się działo, mógł zareagować, a on wtedy zachowywał bierność. Ogólnie bohaterowie powiązani z powyższą parą mają w większości ultralewicowe poglądy i przedstawieni są bardzo negatywnie, jako pełni agresji, preferujący mowę nienawiści. Wyrażają się pejoratywnie o każdej wierze, szczególnie chrześcijańskiej. Padają z ich ust takie określenia jak ?paskudztwo? na Kościół, ?szkaradztwo?, ?okropieństwo?, a wyznawców określają zacofanymi, katolami czy ciemnotą. Nie trafiają do nich żadne argumenty, a na próby rozmów czy negocjacji odpowiadają przemocą, terrorem i agresją. Osoby powiązane z prawicą, z punktu widzenia tych bohaterów, też są źle przedstawieni, dokładnie w ten sam sposób, co oni sami reprezentują. Poruszony został też problem nietolerancji w stosunku do Fulgusa, jako plugawego mieszańca, choć on sam się tym nie przejmuje, jedynie sporadycznie się wkurzy i atakuje osobę, która go obraża. Fabułę można podzielić technicznie na dwie części: albo są to dialogi, albo długie opisy narracyjne, dotyczących funkcjonowania świata czy regionu. Dynamicznej akcji w powieści nie ma, a jeśli zdarzają się już walki czy pacyfikowanie zgromadzeń, odbywa się to statycznie, bo przetkane jest opisami. Książkę uważam za dość ciężką, w sensie wymagającą, skierowaną raczej do cierpliwych czytelników, którzy nie będą się bali zagłębić w świat bogatej polityki przyszłości. Jej najmocniejszym atutem jest oryginalność. Nigdy nie czytałam podobnej historii.