Użycie sił zbrojnych RFN w świetle Ustawy Zasadniczej z 1949 r

Siły zbrojne stosunkowo rzadko są przedmiotem badań nauk ustrojowoprawnych. Dobrze zorganizowane i sprawnie działające siły zbrojne stanowią niezbędną gwarancję każdej organizacji państwowej, będąc narzędziem służącym utrzymaniu jej bezpieczeństwa. W przypadku państwa demokratycznego pozycja ustrojowa sił zbrojnych jest dość szczególna z racji na potencjalny zakres możliwości siłowego oddziaływania na stosunki zewnętrzne i wewnętrzne. Stąd zrodziła się koncepcja cywilnej i demokratycznej kontroli nad siłami zbrojnymi, której realizacja zapewnia oddzielenie sfery polityki od sfery wojskowości. Autorka dokonuje analizy konstytucyjnej możliwości użycia niemieckich sił zbrojnych w głównej mierze w celu obrony państwa. Przedmiotem zainteresowania autorki są w pierwszej kolejności dwa lapidarne przepisy Ustawy Zasadniczej: art. 87a ust. 1 i art. 87a ust. 2. Na ich tle omawia ustalenia niemieckiej doktryny i orzecznictwa w przedmiocie rozumienia zasadniczych celów użycia sił zbrojnych. Autorka prezentuje istotę bezpieczeństwa państwa i funkcji obronnej państwa oraz sił zbrojnych, ukazuje genezę aktualnej regulacji konstytucyjnej. Prezentuje konstytucyjne zadania sił zbrojnych, przeprowadza analizę problematyki cywilnej i demokratycznej kontroli nad siłami zbrojnymi oraz występującego w Niemczech powszechnego obowiązku obrony. Dalej, przedstawia możliwe, niekiedy rozbieżne, sposoby rozumienia pojęcia obrona w niemieckiej doktrynie oraz przeprowadza rozróżnienie między obroną a przypadkiem obrony, który stanowi w niemieckiej konstytucji kategorię stanu nadzwyczajnego. Przedmiotem analizy jest następnie możliwość użycia sił zbrojnych do samoobrony indywidualnej lub zbiorowej w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego. Dużo miejsca poświęcono również roli egzekutywy w podjęciu decyzji o użyciu sił zbrojnych i ważnemu aspektowi proceduralnemu, jakim jest wyrażenie zgody przez Bundestag. Autorka omawia również możliwości użycia sił zbrojnych w celu zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego.