Ustalanie cen odsprzedaży towarów w prawie europejskim i amerykańskim. Studium prawnoporównawcze

Spis treści ebooka

Wprowadzenie 17

1. Porozumienia pionowe w centrum europejskiej debaty    17

2. Cel badań, hipoteza i pytania badawcze  20

1. Uwagi metodologiczne               22
   1. Założenia metody funcjonalno-kontekstowej Ernsta Rabla         22
   2. Proces komparatystyczny (metoda funkcjonalno-kontekstowa)               24
   3. Niedostatki i ograniczenia metody funkcjonalno-kontekstowej 27
   4. Zastosowanie metody funkcjonalno-kontekstowej do prowadzonych badań         29
      1. Uwagi ogólne             29
      2. Zarysowanie pola badawczego               31
      3. Właściwe porównanie (proper comparison)        34
      4. Analiza kontekstowa 36
      5. Ewaluacja badanych rozwiązań prawnych i konstrukcja modelowego systemu    37

 

Rozdział 1. Zakaz porozumień ograniczających konkurencję w prawie UE          39

1. 1. Treść i konstrukcja przepisu art. 101 ust. 1 TFUE               39
   2. Zgodność woli uczestników porozumienia          41
      1. Formy uzgodnień dokonywanych między przedsiębiorstwami            41
      2. Porozumienia a jednostronne praktyki ograniczające konkurencję   45
   3. Przedsiębiorstwo w rozumieniu reguł konkurencji UE     51
      1. Pojęcie przedsiębiorstwa i działalności gospodarczej            51
      2. Koncepcja pojedynczej jednostki gospodarczej      54
      3. Zastosowanie koncepcji pojedynczej jednostki gospodarczej do umów agencyjnych    55
   4. Wpływ porozumienia na handel między państwami członkowskimi UE        59
   5. Wnioski końcowe     65

 

Rozdział 2. Wpływ porozumienia na konkurencję jako przesłanka stosowania art. 101 ust. 1 TFUE            67

1. 1. Wprowadzenie          67
   2. Cel lub skutek w postaci zapobieżenia, ograniczenia lub zakłócenia konkurencji      67
      1. Antykonkurencyjny charakter porozumienia          67
      2. Znaczenie alternatywy „cel lub skutek” na gruncie wczesnego orzecznictwa  68
      3. Zaburzenie dystynkcji pomiędzy kategoriami porozumień zakazanych ze względu na cel i o antykonkurencyjnym skutku   71
      4. Wyrok w sprawie CB – w kierunku tradycyjnej wykładni art. 101 ust. 1 TFUE  74
      5. Porozumienia zakazane ze względu na cel w świetle aktualnego orzecznictwa               81
      6. Porozumienia o antykonkurencyjnym skutku w świetle aktualnego orzecznictwa          83
   3. Teoria ograniczeń akcesoryjnych          86
   4. Wyłączenie indywidualne od zakazu porozumień ograniczających konkurencję       88
      1. Treść i zakres stosowania art. 101 ust. 3 TFUE         88
      2. Sposób stosowania art. 101 ust. 3 TFUE    89
      3. Kryteria wyłączenia indywidualnego         91
      4. Praktyka stosowania wyłączenia indywidualnego po 2004 r.               97
   5. Wyłączenia blokowe od zakazu porozumień ograniczających konkurencję                103
   6. Wnioski końcowe     104

 

Rozdział 3. Ustalanie cen odsprzedaży towarów w unijnym prawie konkurencji              109

1. 1. Wprowadzenie          109
   2. Rozwój systemu wyłączeń blokowych a pionowe porozumienia cenowe    109
      1. RPM a wyłączenia blokowe pierwszej i drugiej generacji     109
      2. Reforma systemu wyłączeń blokowych w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych XX w.   111
      3. Debata w przededniu wydania rozporządzenia nr 330/2010              116
      4. Obowiązujący system wyłączeń blokowych a pionowe porozumienia cenowe               118
   3. Stosowanie art. 101 TFUE względem RPM           123
      1. Pierwsze lata rozwoju orzecznictwa – RPM w kontekście integracji europejskiej           123
   4. Okres krystalizacji zrębów polityki względem RPM           128
      1. Rozszerzenie zakresu stosowania zakazu porozumień ograniczających konkurencję na systemy dystrybucji o krajowym zasięgu         128
      2. Percepcja wpływu RPM na konkurencję  132
   5. RPM w dobie reformy podejścia do porozumień wertykalnych     138
      1. Decyzje w sprawach Novalliance/Systemform i Nathan/Bricolux        138
      2. Decyzje dotyczące porozumień na rynkach dystrybucji pojazdów samochodowych      140
      3. Decyzja w sprawie Yamaha          144
      4. Decyzja i wyrok w sprawie JCB    147
      5. Decyzje w sprawie elektroniki użytkowej 149
      6. Decyzja w sprawie Guess             153
   6. Orzecznictwo w sprawach rekomendacji cenowych i ustalania maksymalnych cen odsprzedaży          154
   7. Europejskie reguły konkurencji a klauzule najwyższego uprzywilejowania  159
   8. Wnioski końcowe     162

 

Rozdział 4. Egzekwowanie zakazu porozumień ograniczających konkurencję w prawie unijnym  169

1. 1. Wprowadzenie          169
   2. Dominacja publicznoprawnego egzekwowania reguł konkurencji UE           169
   3. Właściwość Komisji, a właściwość narodowych organów konkurencji i sądów krajowych       171
   4. Postępowanie przed Komisją Europejską            175
      1. Rola Komisji Europejskiej             175
      2. Wszczęcie postępowania             177
      3. Przebieg postępowania przed Komisją      179
      4. Zakończenie postępowania         181
   5. Sądowa kontrola decyzji KE    187
   6. Wdrażanie europejskich reguł konkurencji przez NCA    190
   7. Sankcje za naruszenie zakazów praktyk ograniczających konkurencję         194
   8. Prywatnoprawne egzekwowanie reguł konkurencji UE   196
   9. Wnioski końcowe     201

 

Rozdział 5. Zakaz porozumień ograniczających konkurencję w prawie amerykańskim     203

1. 1. Wprowadzenie          203
   2. System źródeł materialnego amerykańskiego prawa antytrustowego          204
   3. Zakaz porozumień ograniczających konkurencję w ustawie Shermana        207
      1. Konstrukcja § 1 ustawy Shermana             207
      2. Warunek uzgodnienia   208
      3. Warunek ograniczenia handlu – reguła per se a reguła rozsądku       211
         1. Wprowadzenie 211
         2. Reguła per se     214
         3. Reguła rozsądku               216
         4. Ocena „rzutem oka”        222
      4. Wpływ porozumienia na handel międzystanowy lub zagraniczny       225
         1. Elementy konstrukcyjne warunku wpływu na handel międzystanowy i zagraniczny            225
         2. Wpływ uzgodnienia na handel międzystanowy         227
         3. Wpływ uzgodnienia na handel zagraniczny                230
   4. Zakaz porozumień antykonkurencyjnych w stanowych systemach prawa antytrustowego                232
   5. Wnioski końcowe     240

 

Rozdział 6. Ustalanie cen odsprzedaży towarów – ewolucja rozwiązań prawnych w amerykańskim prawie antytrustowym               241

1. 1. Wprowadzenie          241
   2. Wczesne orzecznictwo – ustalanie cen odsprzedaży towarów zakazane per se         242
      1. Wyrok w sprawie Dr. Miles          242
      2. Wyrok w sprawie Kiefer-Stewart Co. v. Joseph E. Seagram & Sons     244
      3. Wyrok w sprawie Lester J. Albrecht v. The Herald Company              245
   3. Rozwój doktryny Colgate         248
      1. Wyrok w sprawie United States v. Colgate & Co.    248
      2. United States v. A. Schrader’s Son, Inc.     249
      3. Wyrok w sprawie Federal Trade Commission v. Beech-Nut Packing Co.           250
      4. Orzeczenie w sprawie United States v. Bausch & Lomb Optical Co. et al., Soft-Lite Lens Co. et al.   251
      5. Wyrok w sprawie United States v. Parke Davis and Company              253
   4. Specjalne programy promocyjne a RPM             256
   5. Umowy agencyjne a RPM        257
      1. Wyrok w sprawie Stany Zjednoczone v. General Electric Co. et al.     257
      2. Wyrok w sprawie Simpson v. Union Oil of California Co.       259
      3. Zastosowanie ustawy Shermana względem umów agencyjnych po wyroku w sprawie Simpson       261
   6. Ustawodawstwo uczciwego handlu       264
   7. Wnioski końcowe – RPM w okresie przed liberalizacją    268

 

Rozdział 7. Dopuszczalność pionowych porozumień cenowych w prawie USA  273

7.1. Wprowadzenie          273

1. 1. Zróżnicowanie sposobu oceny cenowych i pozacenowych porozumień pionowych                273
      1. Wyrok w sprawie Continental T.V., Inc. przeciwko GTE Sylvania Inc.  273
      2. Wyrok w sprawie Monsanto Co. v. Spray-Rite Service Corp.               276
      3. Wyrok w sprawie Business Electronics Corp. v. Sharp Electronics Corp.           279
   2. Liberalizacja podejścia względem ustalania maksymalnych cen odsprzedaży towarów 282
      1. Próby zakwestionowania reguły Albrecht                282
      2. Wyrok w sprawie Atlantic Richfield Co. v. USA Petroleum (ARCO) – w kierunku liberalizacji podejścia    286
      3. Wyrok w sprawie State Oil v. Khan            289
   3. Liberalizacja podejścia względem ustalania minimalnych cen odsprzedaży towarów – wyrok w sprawie Leegin         295

7.4.1. U progu zmian        295

7.4.2. Stan faktyczny w sprawie Leegin        297

7.4.3. Rozstrzygnięcie w sprawie Leegin     298

7.4.4. Zdanie odrębne w sprawie Leegin    304

7.5. Reakcja na wyrok w sprawie Leegin     306

7.5.1. Poglądy doktryny i reakcja opinii publicznej   306

7.5.2. Reakcja stanów na zmianę podejścia względem RPM    308

7.5.2.1. Kwestia związania stanów federalnym prawem antytrustowym              308

7.5.2.2. Pierwsze reakcje stanów na wyrok w sprawie Leegin               310

7.5.2.3. Polityka Stanów Nowy Jork i Kalifornia względem RPM             313

7.5.2.4. Podsumowanie   318

7.5.3. Reakcja federalnych organów konkurencji USA na wyrok w sprawie Leegin          319

7.6. Reguła Leegin na gruncie prawa federalnego    321

7.6.1. Wyroki w sprawach Spahr v. Leegin i McDonaugh v. Toys „R” Us.              321

7.6.2. Sprawa Tempur-Pedic – zastosowanie reguły Leegin w odniesieniu do podwójnej dystrybucji          323

1. 1. 1. Wyrok w sprawie Valuepest.com – zastosowanie reguły Leegin do umów agencyjnych              324
      2. Sprawa Apple – zastosowanie reguły Leegin do porozumień typu hub & spoke            325
      3. Sprawa State of Ohio v. American Express              330
   2. Zastosowanie ustawy Shermana do klauzul najwyższego uprzywilejowania               331
   3. Wnioski końcowe    333

 

Rozdział 8. Egzekwowanie zakazu porozumień antykonkurencyjnych w prawie amerykańskim  337

1. 1. Wprowadzenie         337
   2. Publicznoprawne stosowanie prawa antytrustowego      338
      1. Stosowanie prawa antytrustowego przez Departament Sprawiedliwości USA                338
         1. Organizacja i zadania Wydziału Antytrustowego Departamentu Sprawiedliwości USA    338
         2. Prawnokarne stosowanie prawa antytrustowego    340
         3. Stosowanie prawa antytrustowego w postępowaniu cywilnym            342
      2. Stosowanie prawa antytrustowego przez Federalną Komisję Handlu               346
         1. Ustrój FTC          346
         2. Właściwość Federalnej Komisji Handlu      347
         3. Postępowania administracyjne przed FTC  351
      3. Uprawnienia Stanowych Prokuratorów Generalnych           355
   3. Prywatnoprawne stosowania amerykańskiego prawa antytrustowego        357
      1. Wprowadzenie              357
      2. § 4 ustawy Claytona jako podstawa prawna postępowań odszkodowawczych                359
      3. Wszczęcie i faza przedprocesowa postępowania sądowego               365
      4. Wyrok skrócony (summary judgment)     368
      5. Postępowanie przed sądem przysięgłych 371
      6. Zarys środków dowodowych w postępowaniu przed sądami federalnymi        372
      7. Uprawnienia przysługujące na podstawie przepisu § 16 ustawy Claytona        378
      8. Powództwa grupowe     378
      9. Postępowanie apelacyjne            382
   4. Wnioski końcowe     383

 

Rozdział 9. Właściwe porównanie                389

1. 1. Wprowadzenie          389
   2. Problemy (zagadnienia) prawne objęte badaniem            391
      1. Ujęcie abstrakcyjne – ustalenie „sytuacji życiowych”            391
      2. Porozumienia objęte porównaniem w rozumieniu reguł konkurencji UE         392
      3. Porozumienia objęte porównaniem w rozumieniu amerykańskiego prawa antytrustowego        397
   3. Rezultat zastosowania badanych systemów prawnych względem porozumień o ustalaniu minimalnych lub sztywnych cen odsprzedaży towarów     403
      1. Reguły konkurencji UE  403
      2. Amerykańskie prawo antytrustowe           404
   4. Rezultat zastosowania badanych systemów prawnych względem porozumień o ustalaniu maksymalnych cen odsprzedaży towarów             407
      1. Reguły konkurencji UE  407
      2. Amerykańskie prawo antytrustowe           408
   5. Rezultat zastosowania badanych systemów prawnych względem rekomendowania cen odsprzedaży towarów          409
      1. Reguły konkurencji UE  409
      2. Amerykańskie prawo antytrustowe           409
   6. Rezultat zastosowania badanych systemów prawa do ustalania cen odsprzedaży towarów w ramach umów agencyjnych              410
      1. Reguły konkurencji UE  410
      2. Amerykańskie prawo antytrustowe           410
   7. Rezultat zastosowania badanych systemów prawa do ustalania cen odsprzedaży towarów w ramach porozumień typu hub & spoke      410
      1. Reguły konkurencji UE  410
      2. Amerykańskie prawo antytrustowe           411
   8. Rezultat zastosowania badanych systemów prawa do klauzul najwyższego uprzywilejowania 412
      1. Reguły konkurencji UE  412
      2. Amerykańskie prawo antytrustowe           412
   9. Wnioski końcowe     413

 

Rozdział 10. Aksjologiczne podstawy badanych systemów prawa konkurencji  419

1. 1. Wprowadzenie       419
   2. Aksjologiczne podstawy amerykańskiego prawa antytrustowego              420
      1. Wprowadzenie           420
      2. Korzenie amerykańskiego prawa antytrustowego              422
      3. Zmiana paradygmatów amerykańskiego prawa antytrustowego     427
      4. Cele współczesnego amerykańskiego prawa antytrustowego         432
   3. Aksjologiczne podstawy europejskiego prawa konkurencji          436
      1. Ordoliberalne korzenie reguł konkurencji UE     436
         1. Rola konkurencji w doktrynie ordoliberalnej      436
         2. Wpływ szkoły fryburskiej na kształt traktatowych reguł konkurencji             441
         3. Stosowanie wspólnotowych reguł konkurencji w pierwszych jego dekadach              444
      2. Modernizacja wspólnotowych reguł konkurencji               448
         1. Geneza reform           448
         2. Reformy prawa konkurencji – w kierunku bardziej ekonomicznego podejścia           452
      3. Aktualne cele reguł konkurencji UE      458
      4. Aksjologia reguł konkurencji UE – między retoryką a rzeczywistością           462

 

Rozdział 11. Ekonomiczne skutki ustalania cen odsprzedaży towarów                467

1. 1. Wprowadzenie       467
   2. Wpływ RPM na konkurencję – badania empiryczne      468
      1. Badania dotyczące skutków wprowadzenia i uchylenia ustawodawstwa uczciwego handlu     468
      2. Współczesne badania empiryczne         473
   3. Pionowe porozumienia cenowe w rozumieniu teorii ekonomicznych       475
      1. RPM w ujęciu ekonomii neoklasycznej 475
         1. RPM a teoria cen       475
         2. RPM jako następstwo posiadania siły rynkowej   476
         3. RPM jako odpowiedź na efekty zewnętrzne        479
            1. Teoria usług dodatkowych (specjalnych)           479
            2. Teoria sygnalizowania jakości               481
            3. Teoria stabilizacji popytu       482
            4. RPM jako czynnik ułatwiający wejście na rynek               482
            5. Teoria zwiększonej dostępności punktów sprzedaży      483
            6. Teoria wspierania konkurencji pozacenowej   484
            7. Teorie odnoszące się do efektów zewnętrznych dotyczących ceny           485
            8. RPM uzasadnione efektami zewnętrznymi prowadzące do skutków antykonkurencyjnych              485
      2. RPM w rozumieniu teorii organizacji     487
         1. Uwagi wstępne           487
         2. RPM w rozumieniu teorii kosztów transakcyjnych              487
         3. RPM z punktu widzenia teorii mocodawca–agent (PAT)    490
         4. RPM w rozumieniu ekonomii praw własności      491
      3. RPM z punktu widzenia ekonomii behawioralnej               492
      4. Wpływ RPM na konkurencję a nowe formy dystrybucji    497
   4. RPM według szkoły chicagowskiej i według jej oponentów           503
      1. Uwagi wstępne           503
      2. RPM według klasyków szkoły chicagowskiej        504
      3. Krytyka stanowiska szkoły chicagowskiej i propozycje alternatywne             506
   5. Opinia ekonomistów w sprawie Leegin             511
   6. Wnioski końcowe   513

 

Rozdział 12. Podsumowanie – ewaluacja i konstrukcja wzorcowego rozwiązania prawnego         517

1. 1. Wprowadzenie        517
   2. Ewaluacja unijnych ram prawnych dotyczących dopuszczalności RPM       518
   3. Ewaluacja sposobu stosowania amerykańskiego prawa antytrustowego względem RPM       523
   4. Współczesna debata na temat podejścia unijnego prawa konkurencji względem RPM      525
   5. Współczesna amerykańska debata na temat dopuszczalności RPM            535
   6. Modelowe rozwiązanie prawne          554
      1. Cechy modelowego rozwiązania prawnego in abstracto   554
      2. „Lustrzane” błędy i „lustrzane” rozwiązania         556
      3. Propozycje de lege ferenda w odniesieniu do systemu prawa amerykańskiego   558
      4. Propozycje de lege ferenda w odniesieniu do systemu prawa UE   560

 

Wykaz skrótów  563

 

Bibliografia         565

Spis orzeczeń i decyzji     589

Wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej         589

Opinie Rzeczników Generalnych             592

Wyroki Sądu Unii Europejskiej 593

Decyzje Komisji Europejskiej    594

Wyroki Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych              597

Opinie Amicorum Curiae w postępowaniach przed Sądem Najwyższym USA             600

Wyroki federalnych sądów apelacyjnych      601

1. Obwodu       601
2. Obwodu       601
3. Obwodu             601
4. Obwodu             602
5. Obwodu             602
6. Obwodu             602
7. Obwodu             603
8. Obwodu             603
9. Obwodu             603
10. Obwodu             604
11. Obwodu             604

Wyroki federalnych sądów dystryktowych 604

Wyroki sądów stanowych               606

Kalifornii  606

Stanu Nowy Jork    606

Pozostałych stanów               606

Decyzje i nakazy FTC        607

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje