Stanisław Przybyszewski

Książka przynosi interesującą interpretację dzieł pisarza, który był jedną z najważniejszych postaci wczesnej nowoczesności. Teksty Przybyszewskiego znakomicie bowiem oddają centralne modernistyczne problématiques, takie jak kryzys podmiotu i rozpad spójnej wizji świata oraz ich egzystencjalne i estetyczne konsekwencje (np. ekstatyczność, histeryczność, nihilizm). Re-lektura dzieł autora Confiteor nie tylko ujawnia oryginalną (choć nie wybitną) dykcję pisarską, ale także obnaża rewersy epoki: jej fobie, lęki i obsesje. Polski modernista pokazuje, że nerwice i psychozy stanowią najbardziej wyraziste ekspresje ukrytych szyfrów kultury i poddaje analizie podmiot "erotyczny" i "chory". Utwory Przybyszewskiego dokumentują wielopoziomowy kryzys, który przyniosła ze sobą nowoczesność, a zwłaszcza są znakomitym materiałem dla obserwacji kryzysu męskości, jaki zapoczątkowany został pod koniec XIX w., i reprezentują styl pisania, który krytyka feministyczna określa jako "kobiecy". Książka łączy model "tradycyjnej" monografii (z jej diachroniczną, linearną narracją, prowadzoną tu trzema pasmami) z nowymi stylami czytania, wprowadzającymi teksty autora w nowoczesne i ponowoczesne konteksty.

Gabriela Matuszek, dr hab., profesor na Wydziale Polonistyki UJ. Twórczości Przybyszewskiego poświęciła wiele rozpraw i publikacji książkowych, m.in. " Der geniale Pole"? Niemcy o St. Przybyszewskim ( 1993, 1996), " Der geniale Pole"? Stanisław Przybyszewski in Deutschland ( 1996). W jej opracowaniu edytorskim znalazły się Dzieci Szatana (1993), dwujęzyczne wydanie Poematów prozą (2003) oraz tom "Synagoga Szatana" i inne eseje (1995), w którym udostępniła we własnym przekładzie nieznane teksty Przybyszewskiego. Jest autorka monografii Naturalistyczne dramaty (2001, 2008), pod jej redakcją ukazało się 12 książek, poświęconych literaturze przełomu XIX/XX w. oraz współczesności.