Soroczka

Recenzje ebooka: Soroczka (1) Poniższe recenzje mogły powstać po przekazaniu recenzentowi darmowego egzemplarza poszczególnych utworów bądź innej zachęty do jej napisania np. zapłaty.

1. Recenzja: trzeci tom

   Recenzja dotyczy produktu: ksiązka drukowana

   Czy recenzja była pomocna:

    TAK  (0)  NIE  (0)

   „Soroczka” opowiada o doświadczeniach, których nie można, wydawałoby się, przećwiczyć i emocjach na które nie sposób się przygotować oraz o tym, czego zmarli mogą oczekiwać od żywych. Poszczególnym rozdziałom tej książki towarzyszą kolejne zwrotki pieśni pustonocnej i lektura „Soroczki” przynosi pustkę – wiemy , że już nazajutrz, czegoś zabraknie, coś bezpowrotnie zniknie i odejdzie. „Śmierć nie jest już tym, czym była. Ludzie psują dziś nawet umieranie. Udają, że śmierci nie ma. Że nigdy się z nią nie spotkali” – mówi pierwsza z rozmówczyń Angeliki Kuźniak. „Soroczka” to opowieści o umieraniu właśnie. Pusta noc w tradycji ludowej była ostatnią nocą przed pogrzebem, kiedy to wokół ciała zmarłej osoby gromadzili się najbliżsi modląc się i śpiewając żałobne pieśni. Bohaterowie „Soroczki” opowiadają Angelice Kuźniak o tym, jak wyobrażają swoją własną „pustą noc”, ceremonię pogrzebową, strój, w którym zostaną pochowani (a który nieraz od lat wisi przygotowany w szafie), trumnę, żałobny kondukt, pomnik. O śmierci opowiadają z powagą, lecz zazwyczaj bez lęku. Oswoili ją swoim długim życiem. Widzieli ją od najmłodszych lat, bo noszą w sobie wspomnienia przesiedleń i wojennej autentycznej trwogi, kiedy to „żywi zazdrościli umarłym” a „świat bez śmierci nie istniał”. Są pogodzeni ze śmiercią, po wielokroć obserwowali ją z bliska a niejednokrotnie przeżyli swoich najbliższych – męża, siostrę, syna („nie muszę znów tak długo żyć. Wystarczy mi tego. Widziałem śmierć ojca. Żony, syna. I matki Byłem przy każdej z nich”). Ich umieranie zaczęło się niejednokrotnie wiele lat wcześniej i są już zmęczeni długim oczekiwaniem, wyczerpani trwaniem, odarci ze złudzeń, bo owocem cierpienia – doświadczanego lub obserwowanego – nie zawsze było dobro. Pogrążeni w samotności niczego już nie planują, dawno temu zatrzymali swój egzystencjalny zegar. Ostatni etap życia pokonują drobnymi krokami w rytmie wdechów i wydechów („Moje dni już policzone. Niedługo mi już”). Czują ogromne zmęczenie, rozmawiają z bliskimi zmarłymi lecz o swoim życiu chcieliby zapomnieć, bo „starość to okropna rzecz”, „boli i uwiera”. Nie wyzbyli się przy tym swojej pamięci, są jej strażnikami, lecz dawne „winy” nie mącą ich odchodzenia, żałują utraconych uczuć i zmarnowanego czasu, ale rozumieją proces przemijania. Nie zawsze też potrafią odpowiedzieć sobie na pytanie do jakiej rzeczywistości się zbliżają? Boją się, bo wiedzą, „że człowiek ze śmiercią jest i tak zawsze sam”. Angelika Kuźniak utrwala opowieści swoich rozmówców niczym etnograf świadomy tego, że jest ostatnim świadkiem wykonania ginących już pieśni i ludowych tradycji. Rejestruje je i wie, że po pustej nocy nikt więcej już ich nie powtórzy. Dlatego ich nie ocenia, nie porównuje bólu ani sumy doświadczeń. Nie ingeruje w historie, cierpliwie i z niebywałą czułością słucha a dotykając spraw najbardziej intymnych zachowuje jednocześnie konfesyjny dystans. „Soroczka” to wzruszająca funeralna proza – jednocześnie kameralna i otwierająca eschatologiczną perspektywę. Choć opisuje doświadczenia powtarzalne i zrytualizowane to niczego nie łagodzi ani nie wyjaśnia, nie przynosi wytchnienia, nie jest „magiczna”, ale stawia pytania o najważniejsze moralne obowiązki, pamięć i przemijanie. Ale pytania te – i płynąca z nich nauka – są ważniejsze niż odpowiedzi, bo „przyjdzie taki czas, że żywi będą płakać, że nie mogą być przy umierających”. „Soroczka” – jak pisze Autorka – „powstała z ciekawości” a zbieranie do niej materiału zabrało Dominice Kuźniak niemal piętnaście lat. Pieśń rozpoczynającą się od słów „Żegnam cię, mój świecie wesoły…” kilka lat temu wykorzystała również Weronika Gogola w książce „Po trochu” (Książkowe Klimaty 2017).