Rachunkowość w oświacie wydanie 3

Spis treści książki

Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Rozdział I. Regulacje prawne – status i zasady gospodarki finansowej
jednostek oświatowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1. Forma organizacyjno-prawna jednostek oświatowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2. Podstawa gospodarki finansowej jednostek oświatowych – plany finansowe . . . . . . 13
3. Sposób prowadzenia gospodarki finansowej państwowych jednostek
oświatowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
4. Sposób prowadzenia gospodarki finansowej samorządowych jednostek
oświatowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
5. Odpowiedzialność za gospodarkę finansową w jednostkach oświatowych . . . . . . . . 24
Rozdział II. Zasady rachunkowości obowiązujące w jednostkach oświatowych . . .     29
1. Zasady ogólne rachunkowości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
2. Szczególne zasady rachunkowości jednostek oświatowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
3. Plany kont dla jednostek oświatowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Rozdział III. Organizacja rachunkowości w jednostkach oświatowych . . . . . . . . . . . . 43
1. Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych w jednostkach oświatowych . . . . . . . . . .     43
2. Wydzielony rachunek w jednostkach oświatowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Rozdział IV. Ewidencja księgowa typowych operacji gospodarczych . . . . . . . . . . . . . . 55
1. Zasady ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
2. Ewidencja księgowa kont Zespołu 0 „Aktywa trwałe” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
2.1. Konto 011 „Środki trwałe” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
2.2. Konto 013 „Pozostałe środki trwałe” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
2.3. Konto 014 „Zbiory biblioteczne” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
2.4. Konto 020 „Wartości niematerialne i prawne” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
2.5. Konto 071 „Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych
i prawnych” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
2.6. Konto 072 „Umorzenie pozostałych środków trwałych, wartości
niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
2.7. Konto 080 „Środki trwałe w budowie (inwestycje)” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
3. Ewidencja księgowa na kontach Zespołu 1 „Środki pieniężne i rachunki
bankowe” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
4
Rachunkowość w oświacie
3.1. Konto 101 „Kasa” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
3.2. Konto 130 „Rachunek bieżący jednostki” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
3.3. Konto 132 „Rachunek dochodów jednostek budżetowych” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
3.4. Konto 135 „Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia” . . . . . . . 92
3.5. Konto 139 „Inne rachunki bankowe” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
3.6. Konto 140 „Krótkoterminowe aktywa finansowe” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
3.7. Konto 141 „Środki pieniężne w drodze” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
4. Ewidencja księgowa na kontach Zespołu 2 „Rozrachunki i rozliczenia” . . . . . . . . . . . . 98
4.1. Konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
4.2. Konto 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
4.3. Konto 222 „Rozliczenie dochodów budżetowych” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
4.4. Konto 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
4.5. Konto 225 „Rozrachunki z budżetami” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
4.6. Konto 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
4.7. Konto 231 „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
4.8. Konto 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
4.9. Konto 240 „Pozostałe rozrachunki” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
4.10. Konto 290 „Odpisy aktualizujące należności” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
5. Ewidencja księgowa na kontach Zespołu 3 „Materiały i towary” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
5.1. Konto 310 „Materiały” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
6. Ewidencja księgowa na kontach Zespołu 4 „Koszty według rodzajów
i ich rozliczenie” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
6.1. Konto 400 „Amortyzacja” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
6.2. Konto 401 „Zużycie materiałów i energii” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
6.3. Konto 403 „Podatki i opłaty” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
6.4. Konto 404 „Wynagrodzenia” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
6.5. Konto 405 „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
6.6. Konto 409 „Pozostałe koszty rodzajowe” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
6.7. Konto 490 „Rozliczenie kosztów” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
7. Ewidencja księgowa na kontach Zespołu 5 „Koszty według typów działalności
i ich rozliczenie” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
7.1. Konto 500 „Koszty działalności podstawowej” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
7.2. Konto 530 „Koszty działalności pomocniczej” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
7.3. Konto 550 „Koszty zarządu” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
8. Ewidencja księgowa na kontach Zespołu 6 „Produkty” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
8.1. Konto 600 „Produkty gotowe i półfabrykaty” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
8.2. Konto 640 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
9. Ewidencja księgowa na kontach Zespołu 7 „Przychody, dochody i koszty” . . . . . . . . . 148
9.1. Konto 700 „Sprzedaż produktów i koszt ich wytworzenia” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
9.2. Konto 720 „Przychody z tytułu dochodów budżetowych” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
9.3. Konto 740 „Dotacje i środki na inwestycje” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
9.4. Konto 750 „Przychody finansowe” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
9.5. Konto 751 „Koszty finansowe” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
9.6. Konto 760 „Pozostałe przychody operacyjne” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
9.7. Konto 761 „Pozostałe koszty operacyjne” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
5
Spis treści
10. Ewidencja księgowa na kontach Zespołu 8 „Fundusze, rezerwy i wynik
finansowy” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
10.1. Konto 800 „Fundusz jednostki” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
10.2. Konto 810 „Dotacje budżetowe, płatności z budżetu środków
europejskich oraz środki z budżetu na inwestycje” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
10.3. Konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
10.4. Konto 851 „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
10.5. Konto 860 „Wynik finansowy” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
11. Ewidencja księgowa – konta pozabilansowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
11.1. Konto 976 „Wzajemne rozliczenia między jednostkami” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
11.2. Konto 980 „Plan finansowy jednostek budżetowych” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
11.3. Konto 981 „Plan finansowy niewygasających wydatków” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
11.4. Konto 998 „Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego” . . . . . . 185
11.5. Konto 999 „Zaangażowanie wydatków budżetowych przyszłych lat” . . . . . . . . 186
Rozdział V. Sprawozdanie finansowe w jednostkach oświatowych . . . . . . . . . . . . . . . . 187
1. Korygowanie sprawozdań finansowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
2. Etapy sporządzania sprawozdania finansowego przez szkołę lub placówkę
oświatową . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
Rozdział VI. Najem i udostępnianie pomieszczeń szkolnych jako dodatkowe
źródło dochodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
1. Faktury za wynajem powierzchni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
2. Opodatkowanie VAT usługi wynajmu powierzchni przez szkołę . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
2.1. Pomieszczenia inne niż sportowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
2.2. Pomieszczenia sportowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
3. Ewidencja księgowa umów najmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
Rozdział VII. Posiłek w szkole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
1. Obowiązki dyrektorów szkół w zakresie posiłków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
2. Wsad do kotła i koszty przygotowania posiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
3. Ewidencja księgowa opłat za posiłki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
4. Zakup posiłków od firmy cateringowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
5. Opodatkowanie VAT posiłków sprzedawanych nauczycielom i pracownikom
niepedagogicznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
Rozdział VIII. Informacja o wynikach kontroli przeznaczenia dochodów
z tytułu opłat za wyżywienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
1.1. Cel kontroli i główne zagadnienia poddane kontroli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
1.2. Analiza stanu prawnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
2. Wyniki kontroli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
2.1. Ogólne dane dotyczące skontrolowanych jednostek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
2.2. Synteza wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
2.3. Szczegółowe ustalenia kontroli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
2.3.1. Prawidłowość wprowadzenia opłat za żywienie i finansowania
żywienia przez jednostkę oświatową . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
6
2.3.2. Ocena prawidłowości przeznaczenia środków pobieranych
za żywienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
2.3.3. Inne nieprawidłowości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
3. Postępowanie pokontrolne i rezultaty finansowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
4. Uwagi końcowe i wnioski de lege ferenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
Rozdział IX. Interpretacja ogólna Ministerstwa Finansów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
1. Opis zagadnienia, w związku z którym jest dokonywana interpretacja
przepisów prawa podatkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
2. Wyjaśnienie zakresu oraz sposobu stosowania interpretowanych przepisów
prawa podatkowego do opisanego zagadnienia wraz z uzasadnieniem prawnym . . .     266
2.1. Czynności wykonywane przez jednostki samorządu terytorialnego
w świetle zasad opodatkowania podatkiem od towarów i usług . . . . . . . . . . . . . 267
2.2. Czynności z zakresu edukacji publicznej i pomocy społecznej
wykonywane przez jednostki samorządu terytorialnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
Rozdział X . Podróże z klasą – nowe przedsięwzięcie dla szkół . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Wykaz wzorów
Wzór 1. Przykład planu finansowego po stronie dochodowej szkoły, placówki
oświatowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Wzór 2. Przykład planu finansowego po stronie wydatkowej szkoły, placówki
oświatowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Wzór 3. Uchwała w sprawie utworzenia wydzielonego rachunku dochodów
i wydatków nimi finansowanych dla jednostki budżetowej . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Wzór 4. Zasady ewidencji księgowej w zakresie VAT w jednostkach budżetowych . . . .     108
Wzór 5. Zestawienie obrotów i sald sporządzone na 31 grudnia roku budżetowego
przed zamknięciem roku budżetowego (przykładowe) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
Wzór 6. Przeksięgowanie przychodów i kosztów na 31 grudnia danego roku
w księgach rachunkowych szkoły lub placówki oświatowej . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Wzór 7. Powiązanie pozycji rachunku zysków i strat z kontami ewidencji
księgowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
Wzór 8. Powiązanie kont kosztowych z paragrafami klasyfikacji budżetowej
dla szkoły lub placówki oświatowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Wzór 9. Powiązanie niektórych pozycji zestawienia zmian w funduszu szkoły
lub placówki oświatowej z kontami księgowymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Wzór 10. Powiązanie poszczególnych pozycji bilansu szkoły lub placówki
oświatowej z saldami kont księgowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Wzór 11. Uchwała w sprawie upoważnienia Dyrektora Zespołu Szkół …
do wystawiania faktur VAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Wzór 12. Karta zgłoszenia dziecka na obiady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
Wzór 13. Regulamin korzystania ze stołówki szkolnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje