Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny w obszarze polityki wyznaniowej oraz polityki narodowościowej Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej Stefan Dudra

Dostępność produktu

Produkt nie został jeszcze oceniony pod kątem ułatwień dostępu lub nie podano żadnych informacji o ułatwieniach dostępu lub są one niewystarczające. Prawdopodobnie Wydawca/Dostawca jeszcze nie umożliwił dokonania walidacji produktu lub nie przekazał odpowiednich informacji na temat jego dostępności.

Spis treści książki

Spis treści Wykaz skrótów 11 Wstęp 13 CZĘŚĆ I TEORIA-SYSTEM-PRAWO Rozdział 1. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny w obrębie polityk wyznaniowej i narodowościowej państwa. Konceptualizacja pojęć 51 1.1. Ogólne założenia polityki wyznaniowej państwa 51 1.1.1. Podstawy ideologiczne oraz kierunki i uwarunkowania polityki wyznaniowej w Polsce Ludowej 51 1.1.2. Periodyzacja i główne determinanty polityki wyznaniowej wobec PAKP 60 1.1.3. Wykorzystywanie PAKP do walki z Kościołem rzymskokatolickim 66 1.1.4. Polityka wyznaniowa po 1989 r. 77 1.2. Państwowa administracja wyznaniowa 82 1.2.1. Struktury partyjne odpowiedzialne za walkę z religią 83 1.2.2. Struktury administracyjne odpowiedzialne za walkę z religią 84 1.2.3. Struktury aparatu bezpieczeństwa odpowiedzialne za walkę z religią 89 1.2.4. Administracja wyznaniowa po 1989 r. 92 1.3. Polityka wyznaniowa a polityka narodowościowa 95 1.4. Podstawy ustrojowe Kościoła prawosławnego 117 1.4.1. Autokefalia i autonomia 117 1.4.2. Istota prawosławnej soborowości 124 1.4.3. Zasada synergii 126 1.5. Podmioty decyzyjne Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego 130 Rozdział 2. Pozycja PAKP w systemie polityczno-prawnym państwa 137 2.1. Relacje prawne w okresie Polski Ludowej 140 2.2. Konstytuowanie się stosunków prawnych w okresie demokratyzacji państwa 152 2.3. PAKP wobec konkordatu oraz konstytucyjnego modelu stosunków państwo-Kościół 155 2.4. Kształtowanie prawa wewnętrznego Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego 164 Rozdział 3. Stan materialny i finansowanie PAKP. Regulacja spraw majątkowych 168 3.1. Liczba wiernych a możliwości finansowe PAKP 169 3.2. Finansowanie działalności PAKP 174 3.2.1. Fundusz Kościelny 175 3.2.2. Darowizny 184 3.2.3. Finansowanie przez podmioty samorządowe 185 3.3. Polityka podatkowa 188 3.4. Regulacja spraw majątkowych PAKP 192 3.4.1. Stan majątkowy i regulacja kwestii majątkowych w Polsce Ludowej 192 3.4.2. Stan majątkowy na Ziemiach Odzyskanych 199 3.4.3. Regulacja spraw majątkowych po 1989 r. 203 CZĘŚĆ II 4.1. Kościół i władze państwowe wobec przesiedleń ludności prawosławnej do USRR i BSRR oraz Akcji ,,Wisła" 215 4.1.1. Akcja wysiedleńcza do USRR i BSRR 215 4.1.1.1. Wysiedlenia Ukraińców i Łemków z Polski południowo-wschodniej 217 4.1.1.2. Przesiedlenia Białorusinów do BSRR 225 4.1.2. Kościół prawosławny wobec Akcji ,,Wisła" 229 4.1.3. Duchowieństwo i wierni prawosławni w Centralnym Obozie Pracy w Jaworznie 237 4.2. Sprawa jurysdykcji nad parafiami w województwie białostockim 241 4.3. Odsunięcie metropolity Dionizego od zarządzania Cerkwią . Powołanie i działalność Tymczasowego Kolegium Rządzącego PAKP 249 4.4. Autokefalia w polityce władz państwowych 256 4.5. Sprawa wyboru nowego metropolity 1948-1951 262 Rozdział 5. Polityka państwa wobec hierarchii i duchowieństwa prawosławnego 269 5.1. Polityka państwa wobec wyborów i działalności zwierzchników PAKP 269 5.2. Hierarchia prawosławna w polityce władz 290 5.3. Duchowieństwo prawosławne po drugiej wojnie światowej 295 5.3.1. Duchowieństwo w placówkach diasporalnych 301 5.3.2. Polityka kadrowa i ingerencje władz w ruch personalny kleru 310 5.3.3. Konflikty parafialne jako element polityki wyznaniowej i narodowościowej państwa wobec duchowieństwa 314 5.3.4. Wykształcenie duchowieństwa 318 Rozdział 6. Duszpasterstwo wojskowe i specjalne 322 6.1. Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego 322 6.2. Duszpasterstwo specjalne 333 6.2.1. Duszpasterstwo w państwowych zakładach penitencjarnych 333 6.2.2. Duszpasterstwo w zakładach opieki zdrowotnej i społecznej 339 6.2.3. Duszpasterstwo stanowo-zawodowe 341 6.2.3.1. Prawosławne duszpasterstwo akademickie 341 6.2.3.2. Duszpasterstwo służb mundurowych 342 CZĘŚĆ III ETNOS-ADMINISTRACJA-KONTROLA Rozdział 7. Kwestia narodowościowa w Koś ciele prawosławnym 347 7.1. Zagadnienia narodowościowe w działalności PAKP (1918-1945) 348 7.2. Sprawy narodowościowe po drugiej wojnie światowej 352 7.2.1. Białorusini 353 7.2.2. Ukraińcy 360 7.2.3. Polacy 365 7.2.4. Łemkowie 372 7.2.5. Rosjanie 376 7.2.6. Inne grupy narodowościowe 378 7.3. Kwestia narodowościowa wśród duchowieństwa 380 Rozdział 8. Polityka władz państwowych wobec tworzenia i rozwoju prawosławnej struktury administracyjno-kościelnej 385 8.1. Struktura diecezjalna i dekanalna 385 8.1.1. Koś cielne jednostki zagraniczne w jurysdykcji PAKP 394 8.2. Struktura parafialna 397 8.2.1. Sieć parafialna diecezji warszawsko-bielskiej 398 8.2.2. Sieć parafialna diecezji białostocko-gdańskiej 399 8.2.3. Sieć parafialna diecezji łódzko-poznańskiej 405 8.3. Budowa sieci parafialnej na Ziemiach Zachodnich 407 8.4. Odbudowa życia religijnego w Polsce południowo-wschodniej 412 8.4.1. Odbudowa sieci parafialnej na Lubelszczyźnie 414 8.4.2. Odbudowa sieci parafialnej na Podkarpaciu 418 8.5. Nieudane próby erygowania parafii. Placówki zamknięte 423 8.6. Życie monastyczne 429 8.6.1. Monaster św. Onufrego w Jabłecznej 431 8.6.2. Monaster św. św. Marty i Marii na św. Górze Grabarce 433 8.6.3. Monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy i św. Apostoła Jana Teologa w Supraślu 435 8.6.4. Rozwój życia monastycznego po 1989 r. 437 Rozdział 9. PAKP pod nadzorem bezpieki i aparatu partyjno-rządowego 441 9.1. Represje wobec prawosławnego duchowieństwa 441 9.2. Penetracja środowiska kościelnego w Polsce Ludowej 446 9.2.1. Aparat bezpieczeństwa wobec metropolity Dionizego (Waledyński) 447 9.2.2. PAKP w działalności aparatu partyjno-rządowego i bezpieczeństwa 449 9.2.3. Aparat państwowy wobec stosunków PAKP z Kościołem rzymskokatolickim 470 9.2.4. Aspekt międzynarodowy w działalności aparatu bezpieczeństwa wobec PAKP 473 9.3. Sieć agenturalna 477 9.3.1. Zadania i uwarunkowania współpracy 477 9.3.2. Sieć tajnych współpracowników 480 CZĘŚĆ IV IRENOLOGIA-EKUMENIA-DIALOG Rozdział 10. Stanowisko Kościoła wobec przemian społeczno-politycznych 489 10.1. PAKP wobec zachodzących zmian politycznych 490 10.2. Kościół prawosławny wobec Ziem Odzyskanych 515 10.3. Kościół jako element propagandy państwowej w walce o pokój 520 10.4. PAKP wobec zagadnień społecznych 523 Rozdział 11. PAKP w działalności ekumenicznej i stosunkach międzywyznaniowych 538 11.1. Działalność ekumeniczna Kościoła prawosławnego 538 11.1.1. Działalność w ramach Polskiej Rady Ekumenicznej 538 11.1.1.1. Dialog katolicko-prawosławny w ramach Polskiej Rady Ekumenicznej 547 11.2. Stosunki międzywyznaniowe i międzyreligijne 557 11.2.1. Stosunki prawosławno-rzymskokatolickie 558 11.2.1.1. Konflikty majątkowe 562 11.2.1.2. Antagonizmy na cmentarzach 567 11.2.1.3. Kwestia małżeństw mieszanych we wzajemnych relacjach 569 11.2.1.4. Zjawiska pozytywne w relacjach prawosławno-katolickich 571 11.2.2. Relacje z Kościołem katolickim obrządku bizantyjsko-słowiańskiego 575 11.2.3. Relacje PAKP z Kościołami nierzymskokatolickimi 577 11.2.4. Stosunki z innymi religiami 580 11.3. Kościół prawosławny w polityce państwa wobec grekokatolików 581 11.3.1. Akcja misyjna PAKP wśród grekokatolików 586 Rozdział 12. Działalność międzynarodowa PAKP 611 12.1. Uwarunkowania działalności międzynarodowej PAKP i kontakty z innymi Kościołami prawosławnymi 611 12.2. Kościół wobec wybranych zagadnień międzynarodowych 622 12.3. Działalność w światowym ruchu ekumenicznym 640 12.3.1. Światowa Rada Kościołów 642 12.3.2. Konferencja Kościołów Europejskich 648 12.3.3. PAKP w międzynarodowych dialogach bilateralnych 651 12.3.3.1. Dialog prawosławno-rzymskokatolicki 651 12.3.3.2. Kwestia uniatyzmu w dialogu katolicko-prawosławnym 657 12.3.4. Dialog ekumeniczny z innymi Kościołami i religiami 659 12.4. Sobór Ogólnoprawosławny w kontaktach międzynarodowych PAKP 669 CZĘŚĆ V TRADYCJA-LAIKAT-KULTURA Rozdział 13. Dziedzictwo i tradycja cerkiewna w polityce historycznej państwa 679 13.1. Zagadnienie świątyń i mienia cerkiewnego w okresie akcji wysiedleńczych 681 13.2. Prawosławne dziedzictwo historyczne po Akcji ,,Wisła" 688 13.2.1. Losy obiektów sakralnych 688 13.2.2. Akty wandalizmu wobec prawosławnych obiektów sakralnych 696 13.2.3. Prawosławne nekropolie 700 13.3. Władze państwowe wobec kościelnych inicjatyw budowlanych 705 13.3.1. Uwarunkowania prawno-polityczne dotyczące budownictwa kościelnego 705 13.3.2. Prawosławne budownictwo sakralne 708 13.3. Zagadnienie świątyń na Ziemiach Odzyskanych i w Polsce południowo-wschodniej 716 13.4. Utensylia i wyposażenie świątyń 720 13.5. Ochrona materialnego dziedzictwa historycznego i tradycji cerkiewnej 724 13.5.1. Działania państwa 724 13.5.2. Działania Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego 727 13.5.3. Działania organizacji społecznych 731 Rozdział 14. Ewolucja podmiotowości prawosławnego laikatu 735 14.1. Działalność edukacyjna PAKP 735 14.1.1. Szkolnictwo i działalność oświatowo-wychowawcza Kościoła prawosławnego 735 14.1.1.1. Działania na rzecz reaktywowania Studium Teologii Prawosławnej 737 14.1.1.2. Prawosławne Seminarium Duchowne 739 14.1.1.3. Sekcja Prawosławna Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej 746 14.1.1.4. Inne inicjatywy edukacyjne 751 14.2. Nauczanie religii prawosławnej 754 14.2.1. Nauczanie religii w okresie Polski Ludowej 755 14.2.2. Specyfika nauczania religii na Ziemiach Odzyskanych 763 14.2.3. Religia w systemie oświatowym po 1989 r. 767 14.3. Działalność wydawnicza Kościoła prawosławnego 777 14.4. Bractwa i organizacje cerkiewne 788 14.4.1. Bractwo Młodzieży Prawosławnej 790 14.4.2. Bractwa prawosławne dorosłych 796 14.4.3. Inne organizacje i instytucje cerkiewne 799 14.4.4. Laikat prawosławny wobec ruchu pątniczego 801 14.5. Rola PAKP w realizacji zadań związanych z pomocą społeczną 804 14.6. Działalność kulturalna Kościoła prawosławnego 816 14.6.1. Muzyka cerkiewna jako składnik prawosławnej kultury 817 14.6.2. Centra kultury prawosławnej 821 14.6.3. Stowarzyszenia i fundacje prawosławne 826 14.6.4. Środki masowego przekazu w działalności Kościoła prawosławnego 827 Zakończenie 835 Bibliografia 846 Indeks

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje