Mechanizm podzielonej płatności w podatku od towarów i usług. Problematyka prawna

Kompleksowe opracowanie zagadnienia mechanizmu podzielonej płatności w podatku od towarów i usług.

Monografia wypełnia istniejącą na rynku lukę, bowiem do tej pory nie było pracowania pomyślanego jako kompendium wiedzy (także o charakterze prawno-porównawczym) na temat mechanizmu podzielonej płatności jako elementu konstrukcji podatku od towarów i usług, na dodatek przy zastosowaniu podejścia systemowego. Głównym celem Autora stało się zatem podjęcie próby oceny funkcjonowania tego mechanizmu i jego wpływu na ograniczenie strat w dochodach budżetowych z tytułu tego podatku oraz analiza bieżącego prawodawstwa zarówno krajowego, jak i unijnego.

Autor dokonał oceny przyjętych regulacji na tle problemów praktycznych, pojawiających się w związku z ich realizacją oraz ukazania skutków społeczno-gospodarczych i politycznych powstających na tym tle. To z kolei spowodowało, że praca podzielona została na piętnaście rozdziałów poprzedzonych wprowadzeniem, w którym zostały zawarte rozważania o charakterze ogólnym, dotyczące w szczególności idei wprowadzenia w normatywnej konstrukcji podatku od towarów i usług tzw. podzielonej płatności, będącej odpowiedzią na jego patologizację w latach 2004-2019.

Rozważania Autora koncentrują się na analizie i ocenie obowiązujących, wielokrotnie zmienianych aktów prawnych, stanowiących podstawę do pobierania dochodów, ale i dokonywania zwrotów podatku. Liczne błędy polskiego ustawodawcy podatkowego, brak obowiązku monitorowania skutków wprowadzanych rozwiązań powodują, że już na etapie tworzenia prawa trudno mówić o racjonalnym ustawodawcy, który kształtuje właściwe postawy wobec opodatkowania. Częste zmiany i nowelizacje przepisów, nawet wielokrotnie w ciągu tego samego roku podatkowego, brak precyzji, a nawet wewnętrzne sprzeczności, powodują, zdaniem Autora, że podatnicy nie mają zaufania do państwa i prawa.

Podkreślić należy, że dotychczas nie opublikowano opracowania monograficznego dotyczącego mechanizmu podzielonej płatności jako instrumentu uszczelniania systemu podatkowego (ściślej podatku od towarów i usług), przy zastosowaniu podejścia systemowego i porównawczego. Na uwagę zasługuje i to, że książka zawiera nie tylko dogmatyczną analizę aktów prawnych, ale jest również studium teoretycznoprawnym, podbudowanym dorobkiem doktryny, a także orzecznictwem sądów krajowych i TSUE oraz organów podatkowych.

Przeprowadzona analiza polskich doświadczenia, a także wiedza i doświadczenie Autora pozwoliły mu przedstawić w końcowej części pracy propozycję racjonalnego modelu podzielonej płatności, dostosowanego do potrzeb obecnej wersji podatku od towarów i usług.

Prezentowana monografia ze względu na dogłębne ujęcie tematu może okazać się przydatna zarówno dla praktyków, jak i wszystkich, którzy są zainteresowani problematyką stanowienia i stosowania prawa podatkowego.