Ludzie Kremla nad Wisłą. Ideowcy czy zdrajcy?

Zbiorowy portret Polaka komunisty odpowiedź na jedno z najtrudniejszych i najbardziej niewygodnych pytań w polskiej historii.

Tysiące Polaków z niezwykłym fanatyzmem wzięło udział w rewolucji bolszewickiej, umacniało z uporem władzę imperium Stalina w Związku Sowieckim i władzę ludową w Polsce. Kim byli ci szeregowi komuniści i ich przywódcy? Co wciągnęło ich w wir budowy tej nowej formy totalitaryzmu? Czym różnili się od bolszewików sowieckich? Czy mieli swoje dylematy? I czy wszyscy słusznie zasłużyli na miano zdrajców i lokajów Moskwy?

Profesor Nikołaj Iwanow wybitny znawca problematyki, odkrywca nieznanego w Polsce ludobójstwa Polaków w ZSRS, tak zwanej operacji polskiej przeprowadzonej przez NKWD w latach 19371938; w latach 19811989 jedyny obywatel sowiecki aktywnie działający w podziemnej Solidarności; były pracownik Radia Wolna Europa zestawia ze sobą życiorysy, wybory i dramaty polskich komunistów. Pisze między innymi o takich postaciach jak: Feliks Dzierżyński ojciec czerwonego terroru, Julian Marchlewski symbol polskiej autonomii komunistycznej, Józef Unszlicht bolszewicki bohater rosyjskiej wojny domowej, Stanisław Kosior kat Ukrainy, Konstanty Rokossowski pierwszy Polak Stalina. Nie pomija też skromnego dyktatora Bieruta i Władysława Gomułki.

Autor przedstawia przeróżne koleje życia i charaktery Polaków komunistów, czyny budzące u wielu dziś nienawiść (swego czasu uwielbienie), dokonane lub popełnione pod czerwoną gwiazdą. Co ich łączyło? Co przyciągnęło do komunistycznej ideologii? Jaką rolę spełnili Polacy podczas Rewolucji Październikowej i jak to możliwe, że wspólnie z Łotyszami byli i nadal są uznawani przez historyków za swoistą gwardię Lenina w pierwszych latach porewolucyjnych? Jaki utrwalił się obraz Polaka i polskości zarówno w oczach komunisty sowieckiego, jak i zwykłych Rosjan? Czy PRL naprawdę był najweselszym barakiem w obozie socjalistycznym?

Przede wszystkim jednak książka jest próbą odpowiedzi na zasadnicze pytanie: dlaczego reprezentanci narodu którego nigdy nie udało się sowietyzować i zdecydowanie odrzucał komunizm odegrali tak znaczącą rolę w stworzeniu i umocnieniu sowieckiego systemu totalitarnego?