Laokoon

La­oko­onal­bo o gra­ni­cach ma­lar­stwa i po­ezji Przed­mo­wa Ten, kto pierw­szy ma­lar­stwo i po­ezję mię­dzy so­bą po­rów­nał, był czło­wie­kiem o de­li­kat­nych uczu­ciach: czuł, że obie te sztu­ki po­dob­nie na nie­go od­dzia­ły­wa­ją -- mia­no­wi­cie, że obie przed­sta­wia­ją rze­czy nie­obec­ne ja­ko obec­ne, po­zór ja­ko rze­czy­wi­stość, obie łu­dzą, lecz łu­dzą­ce dzia­ła­nie obu po­do­ba się lu­dziom. Ktoś dru­gi zno­wu sta­rał się wnik­nąć w isto­tę te­go po­do­ba­nia się i od­krył, że po­cho­dzi ono u obu z te­go sa­me­go źró­dła. Pięk­no, któ­re­go po­ję­cie ura­bia­my so­bie naj­pierw z ma­te­rial­nych przed­mio­tów, po­sia­da pra­wi­dła ogól­ne, da­ją­ce się za­sto­so­wać do wie­lu jesz­cze rze­czy: do czy­nów, my­śli, ja­ko też i do form. Trze­ci czło­wiek, za­sta­na­wia­ją­cy się nad war­to­ścią i po­dzia­łem tych ogól­nych pra­wi­deł, za­uwa­żył, że nie­któ­re z nich wię­cej obo­wią­zu­ją w ma­lar­stwie, in­ne wię­cej w po­ezji, że prze­to przy tych po­ezja ma­lar­stwu, przy owych ma­lar­stwo po­ezji mo­że być po­moc­nym przez ob­ja­śnie­nia i przy­kła­dy. Pierw­szym był mi­ło­śnik, dru­gim fi­lo­zof, trze­cim kry­tyk sztu­ki. Dwom pierw­szym by­ło ła­twym czy to swe po­czu­cie, czy to swe wnio­ski do­brze za­sto­so­wać, na­to­miast przy uwa­gach kry­ty­ka sztu­ki głów­na rzecz po­le­ga na traf­nym ich za­sto­so­wy­wa­niu w po­szcze­gól­nych przy­pad­kach; sko­ro zaś na jed­ne­go by­stre­go kry­ty­ka przy­pa­da pięć­dzie­się­ciu po­my­sło­wych, by­ło­by dziw­nym, gdy­by za­sto­so­wy­wa­no za­wsze te uwa­gi z wszel­ką ostroż­no­ścią ko­niecz­ną do utrzy­ma­nia rów­no­wa­gi mię­dzy oby­dwie­ma sztu­ka­mi. [...]

Ur. 22 stycznia 1729 w Kamenz w Saksonii Zm. 15 lutego 1781 w Brunszwiku Najważniejsze dzieła: Laocoon (esej o poezji i malarstwie), dramaty: Miss Sara Sampson (1755), Minna von Barnhelm (1763-1767), Emilia Galotti (1772), Natan mędrzec (1779) Dramaturg, krytyk, teoretyk literatury, filozof i teolog, przedstawiciel niemieckiego Oświecenia. Wywarł wielki wpływ na rozwój teatru jako redaktor ?Beitrage zur Historie und Aufnahme des Theatres", pracownik Teatru Narodowego w Hamburgu, autor książki Hamburgische Dramaturgie, wreszcie jako dramaturg. Dość powiedzieć, że jego sztuka Miss Sara Sampson uznawana jest za pierwsze dzieło tzw. dramatu mieszczańskiego, przeciwstawiającego się klasycznym regułom, zaś Natan mędrzec ? za pierwszy niemiecki przykład tzw. dramatu idei. Lessing przyjaźnił się z Mojżeszem Mendelssohnem, inicjatorem Haskali, czyli żydowskiego Oświecenia. Według niektórych na Mendelssohnie wzorowany jest tytułowy bohater sztuki Natan mędrzec. Był zwolennikiem wolności myśli w kwestiach teologicznych i żywił przekonanie o możliwości oparcia religii na racjonalnych podstawach.

Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.