Achilles

Achil­les W tej strasz­nej sa­mot­no­ści mo­jej,  gdy przy mej du­szy nikt nie stoi,  kie­dy ostat­nie rę­ką ży­wą  mło­do­ści ze­rwał czas ogni­wo:  czyż dziw, że du­sza mo­ja ma­rzy,  mło­do­ści chwi­le ma­rzy moc­ne,  na­dzie­je swo­je bez­owoc­ne,  i śni, cze­go jej los nie zda­rzy...    Lecz w sa­mot­no­ści po­sąg sta­wa  przed mo­im wzro­kiem, peł­nym mgła­wic:  ol­brzy­mia dum­na mę­ża zja­wa  ode­szła skądś od grec­kich na­wic --  to Myr­mi­do­nów król strasz­li­wy,  z heł­mu wie­ją­cy pą­sem grzy­wy,  ale umar­ły jest -- czy ży­wy.    Achil­les -- bó­stwo lat szes­na­stu,  gość daw­no, daw­no nie­wi­dzia­ny --  ja­kie­muż zno­wu gro­zi mia­stu  i ja­kież wro­gów gna tu­ma­ny?  Po co przy­cho­dzi w pust­kę mo­ją  i zło­tą grzmi na­de mną zbro­ją?  Oh! jak da­le­ka mo­ja do­la  od tro­jań­skie­go je­go po­la!...    Ah, wiem! Ro­zu­miem! Nie speł­ni­łem!  Nie do­ko­na­łem nic i ży­łem!  Peł­za­łem w ni­skim ży­cia le­sie,  bro­dzi­łem w ba­gnach dni po­wsze­dnich,  ły­ka­łem kurz, co ży­cie nie­sie,  słu­cha­łem bi­cia go­dzin śred­nich,  da­łem się to­pić nę­dzy ży­cia  i wszyst­kim je­go pod­łym wstrę­tom;  wdy­cha­łem zbój­czy odór gni­cia,  dep­tać się da­łem pod­łym pię­tom,  za nędz­ne pra­wo do ży­wo­ta  z po­gar­dą da­ny ku­bek bło­ta  pi­łem -- -- peł­za­łem w nę­dzy le­sie,  ażeś ty przy­szedł, Achil­le­sie! [...]

Ur. 12 lutego 1865 w Ludźmierzu Zm. 18 stycznia 1940 w Warszawie Najważniejsze dzieła: Na Skalnym Podhalu (1910), Legenda Tatr (1912); wiersze: Eviva l'arte; Hymn do Nirwany; Koniec wieku XIX; Prometeusz; Lubię, kiedy kobieta; Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej; Pieśń o Jaśku zbójniku; List Hanusi. Poeta, jeden z czołowych przedstawicieli polskiego modernizmu (Młodej Polski); spośród jego obfitej twórczości poetyckiej najistotniejsze dla historii literatury pozostają wiersze z drugiej (1894), trzeciej (1898) i czwartej (1900) serii Poezji, oddające ducha dziewiętnastowiecznego dekadentyzmu, pesymizmu egzystencjalnego, a także fascynacji myślą Schopenhauera i Nietzschego oraz mitologią i filozofią indyjską, które właściwe było pokoleniu Tetmajera, szczególnie młodopolskiej bohemie. Tetmajer zasłynął ponadto jako autor śmiałych erotyków, a także piewca górskiej przyrody Tatr i popularyzator folkloru podhalańskiego; pisał również dramaty (Zawisza Czarny, Rewolucja, Judasz), nowele i powieści (Ksiądz Piotr; Na Skalnym Podhalu; Legenda Tatr; Z wielkiego domu; Panna Mery). Był przyrodnim bratem Włodzimierza Tetmajera, stanowił prototyp postaci Poety z Wesela Wyspiańskiego. Jego ojciec, Adolf Tetmajer, brał udział w powstaniu listopadowym i styczniowym; matka, Julia Grabowska, należała do tzw. koła entuzjastek, literatek skupionych wokół Narcyzy Żmichowskiej. Podczas studiów na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (1884-1886) zaprzyjaźnił się z Lucjanem Rydlem, Stanisławem Estreicherem i Ferdynandem Hoesickiem. Zajmował się twórczością poetycką i pracą dziennikarską w "Kurierze Polskim" (współredaktor 1989--93), "Tygodniku Ilustrowanym", "Kurierze Warszawskim" i krakowskim "Czasie". Przez wiele lat pełnił funkcję sekretarza Adama Krasińskiego (wnuka Zygmunta, zajmującego się wydawaniem spuścizny autora Nie-Boskiej komedii) i w tej roli przebywał w Heidelbergu (1895). W czasie I wojny światowej był związany z legionami Piłsudskiego (redagował pismo "Praca Narodowa"); po wojnie wdał się w spór polsko-czechosłowacki o linię graniczną w Tatrach, był organizatorem Komitetu Obrony Spisza, Orawy i Podhala oraz prezesem Komitetu Obrony Kresów Południowych. W 1921 został prezesem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich, a w 1934 członkiem honorowym Polskiej Akademii Literatury. Drugą połowę życia poety naznaczyła choroba. Powikłania wywołane kiłą doprowadziły najpierw do zaburzeń psychicznych (które ujawniły się już podczas obchodów 25-lecia jego twórczości w 1912 r.), a w późniejszym czasie do utraty wzroku. Pod koniec życia Tetmajer egzystował dzięki ofiarności społecznej, umożliwiono mu mieszkanie w Hotelu Europejskim w Warszawie, skąd został eksmitowany w styczniu 1940 r. przez okupacyjne władze niemieckie. Zmarł w Szpitalu Dzieciątka Jezus z powodu nowotworu przysadki mózgowej oraz niewydolności krążenia. Jest pochowany na Cmentarzu Zasłużonych w Zakopanem; na warszawskich Powązkach znajduje się jego symboliczny grób. Przeczytaj artykuł o autorze w Wikipedii

Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.