Bioetyka, t. 2

Spis treści ebooka

I. Moralna strona racjonowania świadczeń zdrowotnych    11
    A. Cele dydaktyczne    13
    B. Część teoretyczna    13
        1. Definicja racjonowania świadczeń zdrowotnych    13
        2. Formy racjonowania    15
            2.1. Racjonowanie jawne    15
            2.2. Racjonowanie niejawne    16
            2.3. Racjonowanie ekonomiczne    17
            2.4. Racjonowanie nieekonomiczne    18
        3. Poziomy racjonowania    19
            3.1. Poziom makro    19
            3.2. Poziom mezo    20
            3.3. Poziom mikro    20
        4. Podstawowe zasady racjonowania    21
            4.1. Grupa zasad etycznych    21
            4.2. Grupa reguł wyboru między jednostkami    22
            4.3. Grupa zasad skutku    24
            4.4. Grupa zasad proceduralnych    26
        5. Etapy ewolucji poglądów dotyczących sposobów racjonowania opieki zdrowotnej    28
            5.1. Etap teoretyczny    28
            5.2. Etap systemowy    29
                5.2.1. Plan usług zdrowotnych stanu Oregon    29
                5.2.2. Wybory w opiece zdrowotnej (Raport Dunninga)    31
            5.3. Etap procesualny    34
                5.3.1. Ustalanie priorytetów w opiece zdrowotnej – raport    34
                5.3.2. Strategia zmian w systemie opieki zdrowotnej    35
    C. Część analityczna    36
        1. Etyczny aspekt kolejek do świadczeń zdrowotnych    36
        2. Moralna problematyka współpłacenia przez pacjentów za świadczenia zdrowotne    41
        3. Racjonowanie ekonomiczne i nieekonomiczne    44
            3.1. Racjonowanie ekonomiczne    44
            3.2. Racjonowanie nieekonomiczne    47
    D. Pytania kontrolne    50
    E. Literatura uzupełniająca    51
II. Etyka badań naukowych w medycynie    53
    A. Cele dydaktyczne    55
    B. Część teoretyczna    55
        1. Dokumenty etyczne i regulacje prawne dotyczące badań naukowych w medycynie    57
            1.1. Podstawowe źródła regulacji badań naukowych z użyciem ludzi i zwierząt kręgowych    58
            1.2. Ważniejsze regulacje badań z użyciem probantów    61
            1.3. Ważniejsze regulacje badań z użyciem kręgowców    65
        2. Problemy definicyjne. Zróżnicowanie typów i metod badań naukowych    66
            2.1. Innowacyjne interwencje medyczne i medyczne badania naukowe    67
            2.2. Proces badania produktu leczniczego i jego etapy    68
                2.2.1. Badania podstawowe i przedkliniczne    68
                2.2.2. Badania kliniczne    69
            2.3. Badania genetyczne    71
            2.4. Badania epidemiologiczne    72
            2.5. Badania świadczeń medycznych    73
            2.6. Zróżnicowanie metodologiczne badań    74
            2.7. Uwagi terminologiczne    76
        3. Etyczna strona doświadczeń z użyciem zwierząt    77
            3.1. Stanowiska dotyczące wykorzystywania w badaniach zwierząt doświadczalnych    78
                3.1.1. Stanowisko dominacji człowieka    78
                3.1.2. Stanowisko praw zwierząt    78
                3.1.3. Stanowisko priorytetu interesów ludzi    79
                3.1.4. Stanowisko ważenia interesów zwierząt i człowieka    80
                3.1.5. Stanowisko równego respektowania interesów zwierząt i człowieka    80
            3.2. Komisje etyczne do spraw doświadczeń na zwierzętach    82
            3.3. Skala inwazyjności badań na żywych kręgowcach    83
        4. Etyczne wymogi prowadzenia badań z użyciem ludzi    84
            4.1. Wartość naukowa lub społeczna badania    84
            4.2. Wiarygodność naukowa badania    85
                4.2.1. Medycyna wiarygodna    85
            4.3. Sprawiedliwy dobór probantów    87
            4.4. Akceptowalny stosunek ryzyka do korzyści    90
                4.4.1. Próby badawcze i terapeutyczne    91
                4.4.2. Placebo w badaniach naukowych    92
            4.5. Niezależna kontrola    95
                4.5.1. Zadania komisji etycznych    95
                4.5.2. Modele komisji    96
                4.5.3. Odwoławcza Komisja Bioetyczna i komisje bioetyczne    98
            4.6. Zgoda uczestnika badania    100
                4.6.1. Dopuszczalność badań bez uprzedniej zgody probanta    102
                4.6.2. Zgoda w naukowych badaniach genetycznych    104
                4.6.3. Zgoda w nieinterwencyjnych studiach epidemiologicznych    105
            4.7. Szacunek dla potencjalnych i zakwalifi kowanych probantów    106
    C. Część analityczna    107
        1. Konflikt interesów w badaniach naukowych    107
            1.1. Konflikt między instytucjami naukowymi a sponsorami – komercjalizacja uniwersyteckich badań naukowych    115
        2. Próby kliniczne fazy I w onkologii    120
    D. Pytania kontrolne    126
    E. Literatura uzupełniająca    127
III. Etyka transplantacji    129
    A. Cele dydaktyczne    131
    B. Część teoretyczna    131
        1. Zagadnienia definicyjne i niezbędne wyjaśnienia medyczne    132
        2. Definiowanie śmierci    136
            2.1. Kryteria śmierci    136
                2.1.1. Kryterium krążeniowe    136
                2.1.2. Kryterium śmierci mózgu    137
            2.2. Definiowanie śmierci jako dyskurs społeczny    138
                2.2.1. Wyznaczniki społecznego definiowania śmierci    139
            2.3. Reguła martwego dawcy    145
            2.4. Dawcy z nie bijącym sercem    145
            2.5. Klauzula sumienia w wyborze definicji śmierci    147
            2.6. Diagnostyka śmierci – stan prawny w Polsce    147
        3. Modele pozyskiwania narządów    150
            3.1. Model rutynowego pozyskiwania    150
                3.1.1. Model pozyskiwania narządów bez konieczności pytania źródeł o zgodę    151
                3.1.2. Model zgody domniemanej    152
            3.2. Model dawstwa    156
                3.2.1. Dawcy martwi    156
                3.2.2. Dawcy żywi    156
            3.3. Model rynkowy    160
            3.4. Model dawstwa wynagradzanego    170
        4. Moralne problemy dystrybucji narządów do przeszczepów    171
            4.1. Alokacja narządów ze zwłok    171
                4.1.1. Kryteria alokacji narządów    172
                4.1.2. Zasada sprawiedliwości w systemie alokacji narządów    174
                4.1.3. Warunki proceduralne rozdzielnictwa narządów    176
            4.2. Dystrybucja tkanek i komórek od niespokrewnionych dawców żywych    177
    C. Część analityczna    177
        1. Moralne aspekty przeszczepów wielonarządowych    177
        2. Moralna problematyka ksenotransplantacji    177
        3. Moralnie kontrowersyjne strategie zmniejszania strukturalnego niedoboru narządów    191
    D. Pytania kontrolne    195
    E. Literatura uzupełniająca    196
IV. Moralno-prawne aspekty błędów medycznych    197
    A. Cele dydaktyczne    199
    B. Część teoretyczna    199
        1. Problematyka błędów medycznych    200
            1.1. Problemy definicyjnie    201
                1.1.1. Jatrogeneza    201
                1.1.2. Zdarzenia niepożądane    202
                1.1.3. Błędy medyczne    203
                1.1.4. Potencjalne zdarzenia niepożądane    204
            1.2. Klasyfikacja błędów medycznych    205
                1.2.1. Klasyfikacja błędów pomocna w budowaniu bezpiecznego systemu opieki zdrowotnej    205
                1.2.2. Klasyfikacja błędów przydatna w realizacji nakazu sprawiedliwości    208
            1.3. Czynniki wpływające na wzrost zainteresowania błędami medycznymi    209
        2. Bezpieczeństwo pacjentów    210
            2.1. Dwa podejścia do błędów medycznych    211
                2.1.1. Podejście indywidualistyczne    211
                2.1.2. Podejście systemowe    212
            2.2. Systemy powiadamiania o błędach medycznych    213
                2.2.1. Systemy odpowiedzialności    214
                2.2.2. Systemy edukacyjne    215
        3. Realizacja nakazu sprawiedliwości    216
            3.1. Dwa ujęcia odpowiedzialności    216
            3.2. Przesłanki odpowiedzialności prawnej lekarzy    217
                3.2.1. Bezprawność postępowania    217
                3.2.2. Szkoda/krzywda    219
                3.2.3. Skutek    219
                3.2.4. Należyta staranność/ostrożność postępowania    220
                3.2.5. Wina sensu stricto (zawinienie)    222
                3.2.6. Związek przyczynowy między zachowaniem sprawcy a szkodą/skutkiem    223
            3.3. Odpowiedzialność cywilna, karna i zawodowa lekarzy    224
                3.3.1. Odpowiedzialność cywilna    224
                3.3.2. Odpowiedzialność karna    225
                3.3.3. Odpowiedzialność zawodowa    228
            3.4. Obowiązek informowania o błędach w świetle przepisów Kodeksu etyki lekarskiej    230
            3.5. Błąd medyczny jako kategoria prawna i pojęcie odpowiedzialności zawodowej    235
            3.6. Krytyka prawnego ujęcia błędu    240
    C. Część analityczna    241
        1. Jatrogenny aspekt profilaktyki i edukacji zdrowotnej    241
        2. Etyczna problematyka informowania pacjentów o błędach popełnionych przez lekarzy    249
        3. Błąd i finanse    255
    D. Pytania kontrolne    259
    E. Literatura uzupełniająca    260
Spis przykładów    261
Literatura cytowana    262
Indeks nazwisk    282
Indeks instytucji, organizacji i dokumentów    289
Indeks rzeczowy    293

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje