Od Wajdy do Komasy

1. Opinia: Wiki Opinia dodana: 2019-11-09 Ocena: 6   

   Opinia niepotwierdzona zakupem

   Opinia dotyczy produktu: ebook

   Czy opinia była pomocna:

    TAK  (0)  NIE  (0)

   Książka skupia się na sylwetkach najwybitniejszych i najbardziej charakterystycznych reżyserów polskich. Np. na Władysławie Pasikowskim - jeden z najlepszych scenarzystów i reżyserów polskiego kina komercyjnego, którego nadchodzący projekt wzbudza kontrowersje w rodzimej branży. Podczas studiów filmowych zarzucano mu, że jego pomysły są za mało artystyczne, ale to właśnie spodobało się widzom, którzy pokochali jego kinowe produkcje "Psy", "Psy 2", "Kroll". Pasikowski jeszcze na studiach zdradzał zainteresowanie kinem akcji, co nie przysparzało mu sympatii profesorów artystycznej uczelni. Twardzi faceci, sprzedajne kobiety, szybkostrzelne pistolety, wulgarny język, a także dynamiczna akcja, szybki montaż, sprawna narracja ? to cechy główne kina Pasikowskiego. Choć wielokrotnie porównywano Pasikowskiego z Quentinem Tarantino ze względu na krwawe sceny rozgrywające się w środowisku gangsterskim i wisielczy humor, on sam jako swoich mistrzów wymienia Sama Peckinpaha, Martina Scorsese i Pierre'a Melville'a, mistrza francuskiego filmu policyjnego nawiązującego do hollywoodzkich filmów noir z lat 40. i 50. Pasikowski przejdzie do historii kina polskiego jako twórca jednej z najbardziej znanych postaci polskiej kultury masowej, czyli Franza Maurera (Bogusław Linda), głównego bohatera Psów. Psy w reżyserii Władysława Pasikowskiego to jeden z najbardziej kasowych polskich filmów lat dziewięćdziesiątych i jeden z ważniejszych polskich filmów lat 90., wybiegający daleko poza rzemiosło filmów gangsterskich, wprowadzający do polskiej kinematografii nową estetykę, nowy typ bohatera. Jaki to był szok! Po raz pierwszy ktoś w kinie nie rozdrapywał bogoojczyźnianych ran, tylko pokazał rzeczywistość, która nas otaczała, taką jaka była. Sprawnie zrealizowany, wierny amerykańskim wzorcom kina kryminalnego, był także świetnie zagrany i miał doskonale rozpisane dialogi. Ale swoje powodzenie film w dużej mierze zawdzięczał także ogromnym kontrowersjom, które wzbudzał: chodziło nie tylko o przemoc i wulgarny język, ale również przesłanie i wizję świata, którą proponował: pokazując dobrych ubeków i złych ?solidaruchów?, wywracał do góry nogami obowiązujący od lat sposób przeżywania przez Polaków ich zbiorowej tożsamości. Oczywiście następne filmy Pasikowskiego to już tylko filmy akcji, które można było zrobić lub nie. Ale 'Psy' stawiam na równi z filmami kina moralnego niepokoju. Celowo o tym piszę, bo Linda był mocno utożsamiany z tym nurtem, tzn. kinem moralnego niepokoju. Do tej pory jest to najlepszy film w dorobku reżysera. Dzięki niemu Władysław Pasikowski zyskał opinię nie tylko specjalisty od męskiego kina, jaką cieszył się już po debiutanckim Krollu, ale także prowokatora. Uczynienie w 1992 roku - tuż po przemianie ustrojowej - pozytywnym bohaterem policjanta, byłego funkcjonariusza UB było ryzykownym posunięciem, ale - ku zaskoczeniu wielu - trafionym w dziesiątkę. Siła Krolla i Psów polegała jednak na tym, że wcale nie były one wyssaną z palca opowiastką dla dużych dzieci i sensacją w czystej postaci; oba trafnie punktowały ciemne obszary polskiej rzeczywistości. Pierwszy - zjawisko przemocy w wojsku, drugi m.in. słabość państwa wobec zorganizowanej przemocy. Pracujące na pełnych obrotach wytwórnie amfetaminy, krwawe porachunki gangsterskie, mafia wodząca za nos policję. Bogusław Linda przyznał, że jego rola w Psach wzięła się z nienawiści i pogardy do tego, co działo się w kraju. Kłótnie wewnątrz solidarnościowego obozu, politykierstwo, nierozliczenie z przeszłości funkcjonariuszy aparatu partyjnego - klimat tamtych lat czuć w Psach niemal tak dokładnie jak swąd teczek palonych w jednej ze scen przez ubeków. Ta wybuchowa mieszanka dosadności, brutalności i agresji połączona ze światem wartości, jaki reprezentował Franz - dystansujący się od polityki i religii cynik, a jednocześnie idealista, dla którego honor i przyjaźń to sprawy święte - była nowością w polskim kinie. Psy wzbudzały skrajne emocje, nie pozostawiając nikogo obojętnym. Niestety, z dalszą karierą filmową Władysława Pasikowskiego było odwrotnie niż z napięciem w filmach Alfreda Hitchcocka - zamiast rosnąć, zaczęło powoli opadać. Wolę więc spuścić kurtynę milczenia nad tymi filmami. Dopiero "Jack Strong" z 2014 r. przywrócił mi wiarę w możliwości tego świetnego reżysera. Opowieść Pasikowskiego o pułkowniku Kuklińskim trzyma w napięciu, choć nie jest pozbawiona wad. Mimo, że "Jack Strong" nie jest filmem bezbłędnym, pokazuje, że Pasikowski jest świetnym specjalistą od kina gatunków. Ryszard Kukliński jest niejednoznacznie oceniany przez historyków, jednak Pasikowski stwierdził, że "był to człowiek prawy". Z pewnością jednak historia życia polskiego pułkownika ? szpiega jest fantastycznym materiałem na film sensacyjny. W filmie "Jack Strong" pułkownik jest człowiekiem "honornym, moralnie czystym i bezinteresownym", czyli że budzi same pozytywne uczucia, w tym podziw i zachwyt. Pasikowski odpowiada na to, że podziw jest kategorią zarezerwowaną dla Gandhiego, Mandeli, Malcolma X czy Martina L. Kinga. Pasikowski przyznał również przy okazji, że dla niego kategorie takie jak "Bóg, honor i ojczyzna" są święte. "A nieposzanowanie świętości to bluźnierstwo". ? Nigdy nie trafiłem na lepszą definicję niż ta, że "ojczyzna to wielki, zbiorowy obowiązek". Obecnie naszym największym zadaniem patriotycznym jest wydobycie narodu polskiego z odmętów mentalności komunistycznej i włączenie nas w europejski poziom świadomości ? powiedział Pasikowski. "Trzeba wytępić w narodzie tę pieprzoną sowiecką mentalność" - dodał. Święte słowa! ;) Jest to jeden z niewielu reżyserów, który chce tworzyć bajki dla dorosłych, które mają bawić. Ktoś taki jest potrzebny, by zmienić obecne rodzime kino. Inny to Wojciech Smarzowski, ponieważ tworzy kino mówiące o Polakach w sposób otwarty, bez wybielania czy ukrywania wad, ma spostrzegawcze i inteligentne obserwacje wobec narodu polskiego, okazuje widzowi szacunek przejawiający się w pieczołowitej realizacji filmu, angażuje w swoje filmy najlepszych twórców (niezawodna grupa aktorów i zespół techniczny), jest konsekwentny w swojej twórczości ? wypracował swój styl, który można kochać lub nienawidzić. Ja kocham! :D W swoich filmach porusza kontrowersyjne tematy, które zmuszają do refleksji. Nie ma chyba w historii polskiego kina twórcy, którego filmy przyciągałyby do kina za każdym razem tłumy osób, zachowując jednocześnie wysoki poziom artystyczny. A Smarzowski w ciągu ostatniej dekady wyrósł na czołowego polskiego komentatora rzeczywistości. Uwielbia pławić się w brudzie, patologii, podlewa swoje historie litrami wódki i petuje na nich miliony papierosów, ze swoją stałą aktorską trupą chwyta się za tematy chodliwe, budzące mieszane uczucia i za każdym razem odnosi spodziewany skutek. Kino Smarzowskiego czasami ? to fakt - generalizuje, upraszcza i często ociera się o banał, jednak jego niesamowite wyczucie dramaturgii, umiejętność tworzenia napięcia i wyciskania ze swoich aktorów maksimum możliwości sprawiają, że każdy jego nowy film to gwarancja kinowych emocji na wysokim poziomie. I chwała mu za to! Lećmy dalej. Witold Leszczyński. Geniusz, wizjoner. Jakoś nieszczególnie mnie dziwi, że nakręcił stosunkowo niewiele filmów. Ale za to jakich! pracował niezwykle starannie, bez pośpiechu. Każdy element - kadr, jego symetria, muzyka - były dla niego równie ważne. Witold Leszczyński mieszkał z dala od miejskiego zgiełku - w Borowcu nad rzeką Czarną. "Wolę, by moje życie toczyło się tutaj niż gdzieś w Łodzi czy Nowym Jorku" - powiedział kiedyś. To był niezwykle sympatyczny facet. Wesoły, dowcipny, posiadał poczucie humoru chociaż jego życie, tak jak dzisiejsza aura, było mgliste... Łączył sprzeczności: prowadził życie playboya, a zarazem robił filmy o samotnikach outsiderach. Był typem intuicjonisty, ale jego filmy mają czystą, symetryczną formę, są "jak wykreślone linijką i cyrklem". Jeden z najciekawszych polskich twórców filmowych mimo zrealizowania w ciągu całej kariery tylko ośmiu filmów fabularnych. Ale gdyby zrealizował tylko debiutancki ?Żywot Mateusza? i tak miałby honorowe miejsce w historii kinematografii. Leszczyński w odróżnieniu od większości kolegów z branży, startujących w drugiej połowie lat 60., nie miał zamiaru opowiadać na ekranie o sobie i swej generacji, czyli o pokoleniu młodszych braci Kolumbów. On szukał inspiracji w literaturze i to - co wówczas graniczyło z ekstrawagancją - bynajmniej nie krajowej. Leszczyński był jednym z najoryginalniejszych polskich reżyserów. Jego kino kojarzy się z niezwykle wrażliwym spojrzeniem na ludzi żyjących w głębokiej harmonii z naturą. Jego filmy mają zazwyczaj staranną kompozycję obrazów, uporządkowanych, oczyszczonych ze zbędnych detali. Ogromną wagę przywiązywał do muzyki, która stawała się motywem przewodnim filmu. Leszczyński był jednym z niewielu, którym się udaje osiągnąć uniwersalizm w formach bezpośrednich, czystych i niezwykle prostych a zarazem wysmakowanych. Oswoił we współczesnej estetyce filmowej patos, ocalił wzniosłość. Zadebiutował spektakularnie filmem fabularnym. Jak sam wyznał: "Interesuje mnie kino osobiste. Chcę robić tylko takie filmy, które mnie żywo obchodzą - zarówno jeśli chodzi o treść, jak i o formę." Interesuje go też bohater wolny, który nie nosi kagańca cywilizacyjnych obróbek i nie podporządkowuje się żadnym normom, nawet prawnym, jeśli naruszają jego moralne zasady, dekalog, który ma się od natury raz na zawsze Żywot Mateusza (1967) według powieści Norwega Tarjei Vesaasa, z niezapomnianą rolą tytułową Franciszka Pieczki. Nieczęsto zdarza się w kinie tak dojrzały debiut. Ten czterdziestoletni mężczyzna, uznawany w okolicy za nienormalnego, jest psychicznie wciąż jeszcze dzieckiem i szczerze, bezkompromisowo reaguje na otoczenie. Głównymi elementami jego świata są: ukochane drzewo, wielki ptak i najbliższa mu z ludzi - siostra. Gdy piorun niszczy drzewo, myśliwy zabija ptaka, a obcy drwal zabiera mu siostrę, życie Mateusza traci sens. Tragiczny finał rozgrywa się pośród wspaniałej przyrody, podobnie jak cały ten poetycki film. Reżyser chciał, aby film kończyły ujęcia pod wodą, w których bohater widzi otaczające go rośliny i zwierzęta. W ten sposób pragnął podkreślić zespolenie bohatera z przyrodą. Niestety brak odpowiedniego sprzętu i środków finansowych uniemożliwiło zrealizowanie tego planu. Znakomicie zakomponowana historia nadwrażliwego mężczyzny, uznawanego przez otoczenie za opóźnionego w rozwoju, miała niezwykłą siłę oddziaływania poprzez swoją prostotę. Już w swoim pierwszym filmie pokazał, że oprawa wizualna jest dla niego rzeczą niezwykle istotną. Film otrzymał wiele nagród, m.in. Grand Prix na festiwalu w Colombo, w Valladolid oraz na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Młodzieżowych w Cannes. Każdy kadr został doskonale skomponowany, z inżynierską precyzją, ale jednocześnie z poetycką wrażliwością. Ta maniakalna wręcz dbałość o formę stanie się cechą twórczości Leszczyńskiego. Nie kręcił często, znikał na długo, zresztą w tzw. środowisku nie był nigdy widziany - nie tylko dlatego, że zamieszkał na wsi - ale kiedy wracał na plan, można było oczekiwać dzieła wyjątkowego. Takiego jak Siekierezada według Edwarda Stachury czy Konopielka według Edwarda Redlińskiego. Drugim doskonale przyjętym i wielokrotnie nagradzanym filmem (m.in. Nagroda Główna Jury na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku oraz Vevey i Havgesund) była Konopielka (1981) według prozy Edwarda Redlińskiego, ukazująca tradycyjne życie na wsi skonfrontowane z pierwszymi zwiastunami nowoczesności. Zbiorowym bohaterem filmu jest cała społeczność taplarska, zaś tematem reakcja tej społeczności na przybycie nauczycielki, które stanowi zarazem szansę i pokusę: szansę rozwoju i pokusę demoralizacji. Zrealizowany miejscami na granicy parodii, okraszony rubasznym humorem, jeden z najciekawszych filmów o kulturowym rozdarciu polskiej wsi. Rolę prostego chłopa Kaziuka znakomicie zagrał Krzysztof Majchrzak. Aby uniknąć wrażenia wiejskiej sielanki, reżyser zdecydował się na czarno-białe zdjęcia. opowieść o życiu mieszkańców zacofanej wsi Taplary, w której postęp cywilizacyjny prowadzi do tragicznego finału przyniosła Leszczyńskiemu Nagrodę Główną Jury, na FPFF w Gdyni. Również kolejny film, Siekierezada (1985), liryczna przypowieść o poszukiwaniu swojego miejsca w życiu i odkrywaniu magicznej rzeczywistości w surowym świecie leśnych ludzi i zarazem poetycka adaptacja prozy Edwarda Stachury, przyniosła wybitną rolę Edwarda Żentary oraz Grand Prix na FPFF w Gdańsku. Leszczyński kazał mu nie grać, tylko po prostu być. Jego Janek Pradera, wrażliwy i nieprzystosowany do świata poeta, po rozstaniu z ukochaną, nazywaną przez niego "Gałązką Jabłoni", zaszywa się w głębokiej puszczy, żeby, jak to mówi: "trochę odtajać". Cały jego dobytek stanowi zawartość worka, z którym wszędzie jeździ. Podejmuje pracę przy wyrębie lasu. Pradera zaprzyjaźnia się z robotnikami z wyrębu: z Peresadą, Wasylukiem, młodym Batiukiem. Ludzie ci są otwarci, przyjacielscy i szczerzy. Do domu, gdzie mieszka Pradera zostaje zakwaterowany Michał Kątny, podobny do niego obieżyświat. Pradera i Kątny są postaciami wyrażającymi wewnętrzne rozdarcie Stachury: jedna strona osobowości ciągnie ku życiu, druga zmierza ku śmierci. W pewnym momencie Janek nie wytrzymuje tęsknoty za Gałązką Jabłoni i postanawia wrócić do niej, jednak po drodze, gdy przechodzi przez tory kolejowe, wybiera śmierć pod rozpędzoną białą lokomotywą... Leszczyński nie jest filmowym rzemieślnikiem, który każdy surowiec, czy półprodukt przerobi na solidny film. Filmy Leszczyńskiego ukazując piękno przyrody (która jest u niego nośnikiem symboli i tajemniczych znaczeń), są wciąż niezwykle aktualne również w naszych czasach, gdy cały świat próbuje walczyć z postępującą degradacją fauny i flory. W 'Żywocie Mateusza' śmierć drzewa noszącego imię głównego bohatera, odczuwana jest przez Matisa jak własna. Kamera z uwagą przygląda się drzewu, które krwawi. W 'Konopielce' Kaziuk (...) opowiada, że drzewa były niegdyś ludźmi i że drzewa to nasi bracia i siostry." tworzył bardzo specyficzne filmy, które każdy kinomaniak ceniący w kinie więcej niż popcorn, powinien poznać. Leszczyńskiego pamiętem przede wszystkim z tych dobrych filmów i dlatego cenię szczególnie, jak każdego tówrcę "kina osobnego" w Polsce. "Stary człowiek i pies" to ostatnia produkcja według pomysłu i częściowo w reżyserii jednego z najoryginalniejszych twórców polskiej kinematografii WITOLDA LESZCZYŃSKIEGO. Twórca niezapomnianego "Żywota Mateusza", "Konopielki" i "Siekierezady" zmarł w trakcie pracy nad filmem, który ukończył wieloletni przyjaciel Leszczyńskiego, ANDRZEJ KOSTENKO, pozostając wiernym w dużej mierze autobiograficznemu scenariuszowi autora. Powstała pełna cytatów z wcześniejszej filmów, autotematyczna opowieść o podstarzałym artyście, samotniku i dotykającej go niemocy twórczej. Leszczyński chciał, by jedną z głównych ról w filmie zagrał jego ulubiony aktor Franciszek Pieczka, którego obsadzał w niemal każdym swoim filmie. Z braku odpowiedniej roli dla weterana polskiej kinematografii i sceny, musiał zrezygnować z tego pomysłu. Tytułowego psa reżyser, podobnie jak filmowy bohater, znalazł w przydrożnym rowie i wziął pod opiekę. Ekipa, która dokończyła film w imieniu reżysera, otrzymała Nagrodę Specjalną na festiwalu we Wrześni za "podtrzymanie pamięci o Witoldzie Leszczyńskim, wielkim artyście i outsiderze polskiego kina". biję pokłony przed Mistrzem! Z kolei Sylwester Chęciński. Może nie ma w dorobku zbyt wielu filmów. Ale jakie to filmy! Chęciński należy do starej generacji, dla której kino było magią. "Samych swoich" uznano przecież za komedię stulecia. Nie sztuka zrobić setki filmów, o których nikt nie mówi, nikt ich nie pamięta. Sztuką jest zrobić jeden film, który zapada w pamięć wielu pokoleniom. Wielki twórca nie rozmienia się na drobne. Ma w swojej filmografii komedie, ale też obrazy sensacyjne, obyczajowe, dramat wojenny. Zawsze szedł własną drogą. Gdy polskie kino hołubiło głównie rozliczenia z historią i dramaty pełne aluzji do politycznej sytuacji, on nie stronił od obrazów gatunkowych. Gdy inni ze szczyptą pogardy wypowiadali się o ?komercji", zawsze podkreślał, że zależy mu na tym, by wartości artystyczne filmów połączyć z popularnością. trylogia, którą zrobił, weszła do kanonu filmów kultowych i zna ją kilka pokoleń Polaków. Z kolei Sylwester Chęciński kina nigdy nie traktował jak trampoliny do sławy i światowej kariery. Komedia, która rozrosła się do trylogii, powstała dla ludzi, którzy mieszkają w tym kraju, znają obyczaj i mentalność jego mieszkańców, przez co w lot chwytają subtelności humoru. Bariera języka okazała się jednak niezwykle istotna. Nieprzetłumaczalność hermetycznego dialektu sprawiła, że nie był ulubieńcem festiwali, zwłaszcza międzynarodowych, na które jego filmów w ogóle nie wysyłano. Stało się to po prostu jego pasją, której podporządkował życie. Nie robił wielu filmów, ponieważ nie chciał schodzić poniżej pewnego poziomu. Nie chciał zawieść oczekiwań widzów! Komedia tak naprawdę powstaje na planie filmowym. Podczas prób, powtarzanych scen, dubli. Wtedy dopracowuje się dialogi, gesty, miny, spojrzenia. Wystarczy, że aktor będzie patrzył chwilę dłużej niż potrzeba, wypowie kwestię zbyt głośno lub za cicho, i już można stracić oczekiwany efekt komediowy. Wszystko musi do siebie pasować ? role, charaktery bohaterów, sytuacje. Od tego wszystkiego zależy w końcu jakość filmu. zawsze żył trochę na uboczu: z dala od ośrodków władzy, układów, blichtru. Bardzo go za to szanuję. Ma we Wrocławiu przyjaciół, tak samo jak on nieprzepadających za blichtrem. Dla wielu z nich jest mistrzem. Cenią jego staromodną, rzadko dziś spotykaną przyzwoitość, specyficzne, niewymuszone poczucie humoru. Co do trylogii o Pawlakach i Kargulach, to podobno reżyser bał się wiejskiego tematu, a przede wszystkim inaczej widział powojenne migracje. Nosił w sobie koszmar podróży wagonem towarowym, rozpad rodziny, trudny okres dostosowywania się do nowego życia. Nie dość, że wszyscy odradzali mu kręcenie filmu o niezbyt dobrze widzianej wtedy tematyce wiejskiej, co już było powodem niemałego stresu, to jeszcze okazało się, że odtwórcy dwóch głównych ról ? Wacław Kowalski i Władysław Hańcza ? mają tak różne aktorskie charaktery, że zgrać ich jest bardzo trudno. Kowalski do każdej sceny ?dojrzewał? bardzo szybko, był niezwykle spontaniczny. Hańcza odwrotnie ? nim ?dojrzał?, Kowalski już zdążył opaść z emocji. Chęciński wiec wybrał jedyny sposób, w jaki mogł zrobić ten film: postawił na absolutny realizm, na wiarygodność sytuacji, postaci, dialogu. Tak stworzył klimat i prawdę tej sagi. Poprawiał scenariusz, zaangażował konsultanta do spraw językowych, dopisywał rozmowy, czasem śmiech przełamywał wzruszeniem. Był na planie wymagający, zdarzało się, że powtarzał ujęcie kilkanaście razy. I wygrał! Kłócący się o miedzę Kargule i Pawlaki podbiły publiczność. Wybitny już w tamtych latach aktor teatralny Władysław Hańcza, który zagrał u mnie Kargula, od początku miał kłopoty z przyswojeniem dialektu. Kompletnie sobie z tym nie radził, nie potrafił mówić po kresowemu. I otwierał usta ze zdumienia, słysząc jak bez problemu radzi sobie z tym mało wówczas znany, ale rewelacyjny Wacław Kowalski. Kolejną komedię, bardzo ważną w jego filmografii, nakręcił w 1991 roku. Dziesięć lat po ogłoszeniu stanu wojennego pokazał tamten czas w krzywym zwierciadle. Chęciński spojrzał na tamten okres z innej perspektywy. W ?Rozmowach kontrolowanych" połączył elementy ?Misia" Stanisława Barei z klimatem kina Munka. Z ?Misia" pochodził prezes klubu sportowego ?Tęcza" Ochódzki, grany jak u Barei przez Stanisława Tyma, zresztą scenarzysty filmu. Z Munka ? oportunizm i koncepcja bohatera mimo woli. Bo Ochódzki, który na zlecenie UB ma przeniknąć do struktur Solidarności, przez przypadek zostaje zatrzymany przez patrol milicyjny, w nie swoim samochodzie pełnym ulotek. Ucieka i chcąc nie chcąc staje się herosem podziemia. W ?Rozmowach..." Chęciński pokazywał śmieszność obu stron. Nie chciał zrobić filmu martyrologicznego. Czasem trzeba naruszyć ?świętości", żeby można było spokojnie rozmawiać. Tego wymaga sztuka. Zacietrzewienie do niczego nie prowadzi. Sylwester Chęciński próbował też swoich sił w kryminale, w czasie komunizmu w polskim kinie zaniedbywanym. Ćwiczył rękę już pod koniec lat 60., robiąc szpiegowski dramat ?Tylko umarły odpowie", ale na wyżyny gatunku wspiął się w ?Wielkim Szu". Były w tym filmie nowoczesność, niejednoznaczność, całkowity brak moralizatorstwa. A przede wszystkim fascynujący bohater, który zdobył wiele, ale wie, że coś ważnego przegrał. starzejący się szuler wychodzi z więzienia po pięciu latach. Opuszczony przez żonę, prowadzi niebezpieczną grę, w której stawką są nie tylko duże pieniądze, ale i jego życie. Jest samotny, uzależniony od adrenaliny i hazardu, nie ma poczucia, że dobrze w życiu obstawił. I może dlatego młodego chłopaka, w którym widzi siebie sprzed lat, chce uchronić przed podobnym błędem? Ale czy jest w stanie? Każda z postaci pojawia się przed kamerą po to, by odegrać swoją dobrze zaplanowaną i umotywowaną rolę. Nie za długą. Ale na tyle wyraźną, by przełamać obojętność widza i wciągnąć w kolejny epizod akcji. Polscy kinomani chyba nie wyobrażają sobie ważniejszych świąt bez jakiegoś filmu tego reżysera w telewizji. Nieważne, czy są to ?Sami swoi?, ?Nie ma mocnych?, ?Kochaj albo rzuć?, ?Rozmowy kontrolowane? ? zawsze mają bardzo dużą oglądalność. Ryszard Ber natomiast to reżyser niezbyt znany młodszym widzom. Albo może nawet w ogóle nie znany. Zdecydowanie niedoceniony gość. Może dlatego, że często wkładał kij w mrowisko i był na cenzurowanym przez to. Największe sukcesy przyniosły mu realizacje telewizyjne: ?Przez dziewięć mostów? ? ekranizacja powieści ?Nagi sad? Wiesława Myśliwskiego, ?Chłopcy? ? filmowa adaptacja słynnego dramatu Stanisława Grochowiaka,  ?Katastrofa? i ?Karuzela? oraz seriale ? ?Lalka? wg Bolesława Prusa i ?Kanclerz?. Po prozę Wiesława Myśliwskiego sięgnął jeszcze w niezwykle udanej telewizyjnej ?Drodze? oraz w swym ostatnim filmie ? ?Kamień na kamieniu?. Rozgłos przyniosła mu ? jako pierwszy polski film erotyczny ? ?Thais? , ekranizacja powieści Anatole?a France?a, uznanie - ?Cudzoziemka? - efektowna adaptacja prozy Marii Kuncewiczowej, ze wspaniałą Ewą Wiśniewską w roli tytułowej. Na mnie osobiście największe wrażenie wywarł serial ?Popielec?. Wstrząsający, mocny. Tak mocny, że choć widziałem go wiele lat temu, to wrył mi się w pamięć po dziś dzień! To też zasługa Myśliwskiego, bo napisał scenariusz na kanwie powieści Włodzimierza Kłaczyńskiego. Poprzez losy głównego bohatera Józka Garstki ukazano polską wieś podczas okupacji hitlerowskiej oraz w początkach władzy komunistycznej (1940?1945 i 1956) w sposób odbiegający od dotychczas obowiązującej narracji. Próbując przetrwać trudny czas, zagubieni w nowej rzeczywistości ludzie zachowują się nierzadko w sposób daleki od kultywowanych we wcześniejszej polskiej kinematografii propagandowych stereotypów o wojennym bohaterstwie, poświęceniu i ofierze. W istocie jest to pokoleniowa saga wsi polskiej, charakterem nawiązująca do serialu J. Rybkowskiego Chłopi, ale rozgrywająca się w szczególnie trudnym okresie XX wieku. Ja bym to nazwał chłopskimi Kolumbami. Napisał kiedyś Henryk Bereza w ?Twórczości?, iż wobec Józusia Garstki, Maciek Chełmicki z ?Popiołu i diamentu? Andrzejewskiego jest zaledwie ?skrzywdzoną przez życie dzieciną?... Utrafił tym zdaniem w sedno. Film odbrązowuje legendę o ludowym patriotyzmie. Odrzuca polskie stereotypy o wojennym bohaterstwie, poświęceniu i ofierze. Jest zapisem stanu świadomości porażonej wojną, dramatem ludzi zagubionych, którzy pogrążają się w coraz większej degrengoladzie. Milczenie do dzisiaj, zwłaszcza dzisiaj! Dlatego, że o takich nas nie chcielibyśmy wiedzieć. A niektóre sceny tak wstrząsające, że nie da się ich wymazać z pamięci. Najciekawszą rzeczą jest to, że każdy odcinek kończy scena czyjejś śmierci. Ostatnie 10 minut i jakby już wiadomo, że ktoś zginie, bo zwykłej śmierci tam nie ma. Świetny, realistyczny serial o partyzantce. O niebo lepszy od tych obecnych infantylnych bajeczek, w rodzaju Czasu honoru itp. No ale kontrowersyjny, więc się go rzadko ludziom pokazuje. Lepiej powtórzyć po raz setny Klossa i pancernych? Nie tylko o partyzantce. Głównie o stosunkach międzyludzkich i o tym, ze historia jest znacznie bardziej skomplikowana, niż się to niektórym wydaje. Ten film pokazuje właśnie to, że każdy z nas ma swoje za uszami, pokazuje też zmieniające się okoliczności oraz to jak się na tej podstawie próbujemy wybić i jakie konsekwencje z tego wynikają. Z kolejnymi odcinkami serial ewoluował i pokazał różne barwy tak okupacji jak i początku ?tworzenia i umacniania socjalizmu?. Płacąc, władza nie spodziewała się na co wydaje pieniądze. Na temat serialu i książki, po jego emisji wybuchła polemika w prasie. zanim doszło do emisji, serial był dwa lata ?półkownikiem?. Dopiero nagroda w Chianciano Terme zmusiła władze telewizji do jednorazowej emisji. Już po emisji pierwszych odcinków w prasie branżowej i nie tylko rozpętała się burza. Twórcom serialu zarzucono szokowanie brutalnością i erotyzmem. Do rozmaitych redakcji nadchodziły dziesiątki listów od czytelników oburzonych tak negatywnym potraktowaniem chłopów, odmawianiem im patriotycznych uczuć i wierności jakimkolwiek ideałom. Były wszakże i głosy broniące ?Popielca?. I zaraz ?Złoty Ekran?, i nagroda prezesa TV. A po tym milczenie do dzisiaj. Co tkwi w treści książki, co przeniosło się na ekran i co porusza negatywne uczucia każdej władzy, jaką by nie była? Droga Jerzego Kawalerowicza ku filmowej wirtuozerii prowadziła przez zaskakujący formą narracji filmowej Cień i dramat psychologiczny Prawdziwy koniec wielkiej wojny, podnoszący problem moralnych skutków wojny. Uznanie światowe przyniosły Kawalerowiczowi filmy sytuujące się w nurcie Polskiej Szkoły Filmowej. Perfekcyjny pod względem realizacyjnym, genialny ?Pociąg? przynosił nasycony akcentami egzystencjalnymi portret polskiego społeczeństwa końca lat 50. Srebrną Palmą w Cannes została nagrodzona ascetyczna, zdumiewająca wyrafinowaną kompozycją plastyczną ?Matka Joanna od Aniołów?, opowiadająca o zmaganiach toczących się w sferze duchowości człowieka. Nominowany do Oscara ?Faraon? był superprodukcją zachwycającą pieczołowitością w odtworzeniu realiów starożytnego Egiptu i bardzo wysokim poziomem artystycznym. Kolejne próby rekonstrukcji światów już nieistniejących podjął reżyser w ?Austerii? i ?Quo vadis?. Z wielką pieczołowitością został też zrealizowany film ?Śmierć prezydenta?, odtwarzający wydarzenia związane z zabójstwem prezydenta Gabriela Narutowicza. Charakterystycznej dla kina Kawalerowicza pogłębionej refleksji i jego uważnym analizom psychologicznym, obserwacji wewnętrznych zmagań i przemian filmowych bohaterów towarzyszy wysoka estetyka, do której prowadzi obrazowa wrażliwość, jego kunszt perfekcja realizacyjna. Kawalerowicz to twórca kina epickiego, a jednocześnie ? poetyckiego, wrażliwego. Jego ?Faraona? bez cienia wątpliwości można stawiać na jednej półce z największymi hollywoodzkimi epopejami filmowymi. ?Pociąg? ? pokazywać jako wzór kina psychologicznego, na pierwszym miejscu stawiającego postacie, charaktery i emocje. ?Matkę Joannę od Aniołów? ? przywoływać w kontekście rozmowy o filmach traktujących o delikatnych kwestiach religijnych. ?Śmierć prezydenta? to zapowiedź polskiego thrillera politycznego korzystającego z dobrych wzorów europejskich i amerykańskich, a ?Quo Vadis?? cóż, ?Quo Vadis...? skomentuję wymownym brakiem komentarza... :D Pozostaje pewne, że Kawalerowicz jest jednym z najważniejszych i najbardziej wszechstronnych polskich twórców, a jego filmy ocierały się o wybitność, często tę wybitność osiągając. Jan Jakub Kolski, którego celowo zostawiłam sobie na deser, tworzy świat filmowy (wręcz baśniowy), historie opowiada w sposób lekki, ale nie bez morału czy ogólnego przesłania, zauważa pozytywne strony życia a nie tylko nihilizm jak wielu polskich reżyserów-smutasów. ;) Szczególnie wyczulony jest na doskonałe dialogi. W 1990 roku nakręcił pierwszy pełnometrażowy film kinowy ? ?Pogrzeb kartofla?, przejmującą opowieść o mężczyźnie powracającym po wojnie z obozu koncentracyjnego, któremu podczas nieobecności rozkradziono cały dobytek, a dwa lata później pierwszą fabułę telewizyjną ? ?Pograbek?, historię wieśniaka trudniącego się uśmiercaniem starych koni, starającego się odzyskać względy swej żony. Dużą popularność oraz uznanie krytyki przyniósł mu ?Jańcio Wodnik? ? moja ulubiona, przepiękna przypowieść o tym wszystkim, co najważniejsze. Tytułowy bohater posiada cudowną moc uzdrawiania za pomocą wody. Zostawia żonę i wyrusza w świat, by nieść ludziom ulgę w cierpieniach. Szybko jednak przychodzi pycha, kuszą miraże łatwego, pełnego uciech życia. Wtedy się okazuje, że moc zniknęła bez śladu? Już tymi pierwszymi filmami wypracował sobie Kolski własny, natychmiast rozpoznawalny styl, przepełniony magią i poezją, w którym to, co najcenniejsze w tzw. chłopskim nurcie naszej literatury, miesza się z charakterystycznym realizmem magicznym, a wszystko zostaje przefiltrowane przez bogatą wyobraźnię reżysera, zarówno wizualną, jak i werbalną. Pamiętajmy, że Kolski jest również pisarzem. Ukoronowaniem tej stylistyki jest ?Historia kina w Popielawach? - wielkie wyznanie miłości do kina i wiary w jego ogromne możliwości, w której przytacza dzieje Józefa Andryszka, wynalazcy ? na długo przed braćmi Lumiere ? tzw. kinematografu, czyli urządzenia do wyświetlania ręcznie malowanych obrazów. Bliższe związki z wypracowanym wcześniej charakterem filmowego pisma można dostrzec w ?Jasminum? z genialnym Januszem Gajosem, opowieści tajemniczej i magicznej, pełnej zmysłowych zapachów, wypełnionej szczególnym światłem, jakie roztacza wokół siebie miłość. To tak tytułem zachęty do tej wspaniałej lektury. ;) #8UrodzinyEbookpointKonkurs

   Rozwiń »
2. Opinia: Artur Opinia dodana: 2017-09-12 Ocena: 6   

   Opinia niepotwierdzona zakupem

   Opinia dotyczy produktu: ebook

   Czy opinia była pomocna:

    TAK  (0)  NIE  (0)

   Dobrze napisana książka. Polecam ją , bo warto kupić :)

więcej opinii

ukryj opinie