Procedury tworzenia aktów prawnych

W dniu  1.1.2014 r. wejdzie w życie nowy Regulamin pracy Rady Ministrów. Wprowadza on nową systematykę porządkująca treść przepisów dotyczących działania Rady Ministrów. Jasno opisuje poszczególne procedury. Włącza do regulacji Regulaminu etap prac w ramach stałego Komitetu Rady Ministrów. Reguluje procedury uzgodnień w kierunku ich usprawnienia, ze szczególnym uwzględnieniem uzgodnień z partnerami społecznymi

Regulamin ten ma zatem ogromy wpływ w zakresie tworzenia prawa w Polsce.

W związku z tym Wydawnictwo C.H.Beck przygotowało wraz wiceprezesem Rządowego Centrum Legislacji książkę: Procedury tworzenia aktów prawnych

Książka "Procedury tworzenia aktów prawnych" jest pierwszą na rynku wydawniczym publikacją, która wszechstronnie i kompleksowo przedstawia szeroko rozumianą procedurę tworzenia oraz ustanawiania prawa w Polsce. Obejmuje ona procedury tworzenia i ustanawiania prawa zarówno na szczeblu centralnym, jak i lokalnym, w szczególności procedury tworzenia i uchwalania ustaw, rozporządzeń i aktów prawa wewnętrznego (uchwał i zarządzeń) oraz aktów prawa miejscowego (uchwał, zarządzeń i rozporządzeń wojewody), a także umów międzynarodowych.

W ramach prezentowanej publikacji omówione zostały także zasady ogłaszania aktów prawnych, tworzenia tekstów jednolitych, jak i kwestie dotyczące konsultacji społecznych i lobbingu, immanentnie związane z procesem stanowienia prawa.

Nie ulega wątpliwości, że pozycja ta powinna znaleźć się w bibliotece każdego prawnika, a prawnika - legislatora w szczególności. To również cenna pozycja dla wszystkich merytorycznych pracowników urzędów administracji rządowej oraz samorządowej - zarówno tych, którzy opracowują projekty aktów, jak i uczestniczących w procesie ich uzgadniania i zatwierdzania.

Książka ta jest szczególnie ważna dla jednostek samorządu terytorialnego. Publikacja ta dla tej grupy odbiorców odpowiada na następujące pytania:

• Jaki jest prawidłowy tryb podejmowania przez organ stanowiący JST uchwał zawierających przepisy prawa miejscowego?
• Jakie uchwały należy uznać za akty prawa miejscowego? - przedstawiamy zestawienie podstaw prawnych, które nie są kwestionowane przez organy nadzoru.
• Jak działają systemy informatyczne do tworzenia i zarządzania aktami prawnymi?
• Jakie są zasady ogłaszania aktów normatywnych oraz wydawania dzienników urzędowych w postaci elektronicznej?
• W jaki sposób należy prowadzić i udostępniać zbiory aktów prawa miejscowego stanowionych przez JST?
• Jak powinna być zbudowana elektroniczna metryka aktu prawnego?
• Jakie dokumenty, oprócz aktów prawa miejscowego, należy zamieścić w elektronicznym zbiorze aktów prawa miejscowego?
• Jakie są zasady ogłaszania i publikacji tekstów jednolitych aktów prawa miejscowego JST? - uwagi praktyczne.
• Jakie są zasady tworzenia aktów zmieniających, z wykorzystaniem aktów w postaci strukturalnej w XML oraz "bazy aktów własnych" jako "bezpiecznego repozytorium dokumentów"?

W zakresie Ministerstw i urzędów centralnych ta książka pokazuje:

• Jaka jest modelowa procedura stanowienia aktów prawnych?
• Jaka są podmioty uprawnione do wydawania aktów prawa wewnętrznego?
• Jak przebiega proces stanowienia aktów wewnętrznych?
• Jak przebiega procedura w zakresie konsultowania aktów prawnych z organizacji pozarządowymi?

Książkę tą można również potraktować narzędziowo. Przedstawiamy w niej:

1. Zestawienie podstaw prawnych do wydawania aktów prawa miejscowego w zakresie: prawa podatkowego; zachowania porządku i czystości, w tym gospodarowania odpadami; gospodarowania majątkiem; oświaty, sportu i ochrony środowiska; prowadzenia gospodarki finansowej i przestrzennej; dróg publicznych; wychowania w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi; ochrony przeciwpożarowej; ochrony i gospodarowania wodami; gospodarki komunalnej; ochrony przyrody; ochrony zabytków;
2. Schemat powiązań elektronicznego zbioru aktów prawa miejscowego z BIP oraz wojewódzkim dziennikiem urzędowym
3. Schemat tworzenia aktów zmieniających
4. Schemat procesu legislacyjnego
5. Schemat rządowego procesu legislacyjnego projektu ustawy
6. Uchwałę w sprawie ogłaszania jednolitego tekstu uchwały

Waga procedur tworzenia aktów prawnych była wielokrotnie przedmiotem wypowiedzi Trybunału Konstytucyjnego, który stwierdzał m.in.:

1. zarzuty proceduralne badane są przez TK w pierwszej kolejności. Jeśli doprowadzą one do wniosku, że przepis został uchwalony z naruszeniem trybu określonego w Konstytucji i ustawach, staje się to wystarczającą przesłanką do uznania jego niekonstytucyjności i nie ma podstaw, by orzekać o merytorycznych treściach w nim zawartych;
2. we wszystkich wypadkach, gdy prawo wymaga zasięgnięcia opinii podmiotów zewnętrznych, brak takiej opinii można uważać za poważne naruszenie trybu postępowania.