Innowacje w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej - wyzwania, praktyka, trudności Jolanta Karbowniczek, Marta Markiewicz, Ewa Smołka

Innowacje edukacyjne stanowią nieodzowny element postępu pedagogicznego, a w wielu dziedzinach teorii i praktyki społecznej są nadrzędną wartością. Projektowane przez nauczycieli stają się ważnym wyzwaniem i oczekiwaniem wobec współczesnych placówek przedszkolnych i szkolnych. Wprowadzenie nowych, ulepszonych i nietradycyjnych rozwiązań ma na celu podniesienie jakości i efektywności pracy wychowawczo-dydaktycznej w przedszkolach i dydaktyczno-wychowawczej szkołach. W całej złożoności i wielowymiarowości edukacyjnej istnieją duże możliwości, aby zabawę, naukę i pracę zorientować w tych instytucjach na innowacyjną działalność w zakresie wychowania, dydaktyki i organizacji pracy. Współczesne przedszkole i szkoła otwarte ma zmiany, oryginalne i elastyczne nowatorskie propozycje, aktywizujące i rozwijające dziecięce zainteresowania powinny stać się doskonałym stymulatorem rozwijania samodzielnego myślenia i działania. Włączenie tematyki innowacji do debaty w obszarze różnych dyscyplin i subdyscyplin ma głęboki sens. Pozwoli nie tylko zrozumieć na czym polega i w czym się przejawia uczestnictwo najmłodszych dzieci i uczniów w świecie ,,innowacji", w życiu społeczno-kulturowym, ale umożliwi weryfikację konwencjonalnych celów, treści, metod, form pracy oraz zastosowanie nowoczesnych środków dydaktycznych. Dzięki innowacjom przyjrzymy się dziecięcemu światu doświadczeń poprzez pryzmat indywidualnych trajektorii biograficznych, skupiając się na obszarach ich działania jako podmiotów sprawczych.

Każda placówka przedszkolna i szkolna poprzez wdrażanie innowacyjnych rozwiązań powinna zapewnić wysoką jakość edukacji, stanowić przestrzeń do realizacji przez nauczycieli nietradycyjnych przedsięwzięć, niekonwencjonalnych działań, sprostających dynamicznym zmianom i oczekiwaniom społecznym, prowadzących ku wielointeligentnemu rozwojowi różnych grup wiekowych oraz uczniów klas I-III szkoły podstawowej. Dzięki potrzebie nowatorstwa praca pedagoga przedszkolnego i wczesnoszkolnego staje się twórcza, stanowi ,,sztukę", nabiera blasku, traci znamiona rutyny, szablonowości i powielania, wyprzedza swój czas. Współcześnie innowacyjność polega nie tylko na odkrywaniu nowych metod, form, środków dydaktycznych, lecz na poszukiwaniu ,,śladów - tropów" nowych połączeń, nowych znaczeń w tym, co zastane i bliskie dwóm podmiotom uczestniczącym w procesie opiekuńczym wychowawczo-dydaktycznym i dydaktyczno-wychowawczym.

Publikacja naukowa pt. Innowacje w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej - wyzwania, praktyka, trudności pod redakcją Jolanty Karbowniczek, Marty Markiewicz i Ewy Smołki ma charakter interdyscyplinarny o wymiarze międzynarodowym, teoretyczno-praktyczno-empirycznym, a także opisowo-analityczno-interpretacyjnym. Składa się z pięciu rozdziałów dotyczących nowoczesnych podejść w teorii i praktyce nauczycielskiej. Autorzy próbują wypracować model pedagoga przedszkolnego i wczesnoszkolnego, jako innowatora codzienności, prezentując najnowsze badania empiryczne, bardzo ciekawe rozwiązania oraz zasady wdrażania innowacji w przedszkolu i szkole; sztuki innowacyjności - ukazania dwóch podmiotów procesu edukacyjnego: nauczycieli i uczniów jako pionierów zmian i ich działalności w różnych placówkach edukacyjnych; kompetencji kluczowych i strategii wspierania całościowego rozwoju dziecka; nowatorskich form współpracy z rodzicami; edukacji wrażliwej, inkluzyjnej, informatycznej. Przedstawiona problematyka otwiera przestrzeń do szerokiej debaty naukowej, prezentacji tego, co unikatowe, inne niż tradycyjne, nieznane. Wszystkie teksty - polskie i anglojęzyczne, przygotowane przez znakomitych naukowców wprowadzają w tajniki innowacyjności, jej wartości, praktycznych ujęć oraz podejmują problematykę trudności, oporu i przeszkód, jakie napotykają bądź stwarzają sobie sami nauczyciele edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej.

Monografia naukowa przeznaczona jest dla studentów kierunku Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, nauczycieli praktyków, pedagogów, psychologów dziecięcych oraz wszystkich innych osób zainteresowanych prezentowaną tematyką. Prezentowana książka stanie się dla czytelnika z pewnością uzupełnieniem dotychczasowych opracowań z zakresu omawianego tematu, dostępnych na polskim i zagranicznym rynku księgarskim.

Składamy podziękowania naszym Recenzentkom: Pani Profesor Urszuli Szuścik z Uniwersytetu Śląskiego oraz Pani Profesor Uczelni Annie Klim-Klimaszewskiej z Uniwersytetu w Siedlcach za rzetelne, merytorycznie i metodycznie wartościowe uwagi, które pozwoliły nam na przygotowanie tej publikacji.

Jolanta Karbowniczek
Marta Markiewicz
Ewa Smołka