Odpowiedzialność stron umowy na gruncie Konwencji Wiedeńskiej o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów

Od ponad stu lat prowadzone są prace nad stworzeniem zbioru jednolitych regulacji mających rangę ponadnarodowych, pozwalających stosować przepisy do umów sprzedaży w neutralnym stosunku do wszystkich podmiotów będących stroną tej umowy. Przedmiotem niniejszego opracowania jest przedstawienie problemu odpowiedzialności poszczególnych stron umowy, zawartej na gruncie przepisów międzynarodowego aktu prawnego, będącego jednym z najważniejszych aktów kształtujących prawo międzynarodowe. Konwencja Narodów Zjednoczonych zawarta 11 kwietnia 1980 roku we Wiedniu, przyczyniła się w ogromnym stopniu do ujednolicenia przepisów w zakresie międzynarodowego handlu. Podmiot będący stroną umowy i korzystający z praw zagwarantowanych w konwencji może korzystać z ochrony instytucji wspólnych dla wszystkich Państw, które ratyfikowały ten międzynarodowy akt prawny do swojego systemu prawnego, a spójność zagwarantowana przez normy międzynarodowe pozwala na skorzystanie z tych przepisów nawet w momencie, gdy strona nie ma siedziby w Państwie nie będącym stroną Konwencji. Przepisy te pomogły stworzyć kompromis, pomiędzy stronami z państw niekoniecznie równych ekonomicznie, dzięki czemu strony stosunków handlowych mogły skupić się na kwestiach będących sednem prowadzonej sprzedaży.

W pierwszym rozdziale przedstawiono tematykę wprowadzającą. Rozdział zawiera zagadnienia wstępnie nakreślające funkcję jaką konwencja pełni w międzynarodowym handlu. Wyjaśnione zostały zarówno ogólne zasady związane z wykonywaniem umów oraz ogólna charakterystyka norm zawartych w konwencji. W teoretycznej części opracowania omówiono poszczególne przepisy konwencji. Poszczególne rozdziały opracowania przedstawiają obowiązki strony, z uwzględnieniem naruszenia wywołanego przez jej określone zachowanie. W zależności od tego czy strona nie wykonała umowy, wykonała umowę w sposób nienależyty lub dokonała transakcji na przedmiocie opatrzonym wadą, spowoduje to odmienne skutki dla jej odpowiedzialności, a także oddziałuje na różnicę w sposobie dochodzenia swoich roszczeń przez stronę przeciwną. Wpływ, na rodzaj dostępnego uprawnienia strony ma to, czy w konkretnym stosunku prawnym jest ona sprzedawcą albo kupującym. W drugim rozdziale szeroko omówiono obowiązki stron, dotyczące umowy sprzedaży zawartej na gruncie konwencji wiedeńskiej, a także uprawnienia i środki ochrony praw przysługujące stronom, w sytuacji naruszenia ich praw. W trzecim rozdziale dokładnie zdefiniowano kwestie obowiązków stron, a także ich odpowiedzialności w zakresie towaru, będącego przedmiotem umowy sprzedaży. Z uwagi na inne dostępne uprawnienia, a także różnicę w przedmiocie naruszenia, stanowią one osobny rozdział.

Jak zostały ukształtowane granice odpowiedzialności stron umowy na gruncie konwencji wiedeńskiej? Autor niniejszego opracowania skupił się na odpowiedzi na to pytanie, korzystając z wielu źródeł, zarówno współczesnych jak i tych, które zostały wydane w ubiegłym stuleciu. Opracowanie oparte zostało na komentarzach, głosach i artykułach odnoszących się do norm zawartych w konwencji. Opracowanie opiera się również na orzeczeniach polskiej judykatury, która posługiwała się przepisami konwencji w niejednakowy sposób, co pozwala zaryzykować stwierdzenie, że każdy na- wet bardzo podobny przypadek naruszenia, należy rozpatrywać osobno z uwzględnieniem wszystkich okoliczności. Wartym zaznaczenia jest fakt, że konwencja wiedeńska odegrała bardzo istotną rolę w harmonizacji prawa prywatnego międzynarodowego. Jest ona wykorzystywana na codzień w międzynarodowych umowach handlowych na całym świecie. Z powodu małej ilości polskich prac dotyczących problemu przedstawionego w tym opracowaniu, prezentowana książka może okazać się wartościowa przy rozeznaniu w temacie odpowiedzialności stron na gruncie konwencji wiedeńskiej, a także może być przydatna osobom chcącym przybliżyć wiedzę na wskazany przez opracowanie temat.