Etyka pracy jako zmienna psychologiczna

Artykuł przedstawia znaczenie etyki pracy. Konstruktu istniejącego w ramach nauk społecznych opisanego po raz pierwszy przez Maxa Webera. Etyka ta jest również konstruktem psychologicznym składającym się z pewnych wymiarów. Rdzeniem etyki jest postawa traktująca pracę jako wartość i obowiązek moralny, która łączy się z następnymi normami, a zatem traktowaniem pracy jako wartości centralnej, nakazem zwiększonego wysiłku, zakazem marnowania czasu, z czego wynika niechęć do czasu wolnego oraz odraczanie gratyfikacji. W ramach etyki pracy można wyróżnić aspekty energetyczne (zwiększony wysiłek) oraz aspekty czasowe (wydatkowanie dłuższych okresów na pracę) a także dwie perspektywy znaczeniowe, czyli akcentowanie wysiłku oraz akcentowanie skuteczności i sprawności. Sprawność odnosi się do etosu dobrej roboty, który także należy traktować jako komponent etyki pracy. Protestancka wersja etyki pracy nie jest jedyną jej wersją. Przykładem kolejnych są wersja japońska oraz islamska. Każda z tych wersji posiada własną specyfikę, dla przykładu etyka protestancka traktuje pracowitość jako znak zbawienia oraz nakazuje indywidualizm, gdyż poleganie na innych prowadzi do lenistwa.

The article presents the meaning of work ethic, i.e. the Construct existing within social sciences and first described by Max Weber. Work ethic is understood as prioritizing work and putting it in the centre of life. The beginnings of work ethic could be first observed in Ancient times and Middle Ages. It is only reformation, especially in the Calvinist meaning, that led to a revaluation of the social scale of prestige and let put work ethic at a prominent place. Work ethic was an important factor of industrialization in the 19th and 20th centuries. This ethic is also a psychological construct consisting of the following dimensions: perceiving work as moral obligation, virtue and central value; spending as much time as possible on work; putting as much energy as possible into work (hard work); delay of gratification; reluctance towards leisure time; fairness; self-reliance; focusing success and efficiency. The core of ethic is the attitude treating work as a moral value and obligation, and is connected with other dimensions, i.e. work centrality, obligation to take more effort and not to waste time, which results in anti-leisure attitude and delay of gratification.