Wybór pism Tom 1

Architekt odzyskania przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej, a zarazem najbardziej kontrowersyjnym polityku w naszej historii najnowszej. Jego koncepcja państwa, w przeciwieństwie do mrzonek Piłsudskiego, była chłodną, racjonalną kalkulacją, trzeźwą oceną sytuacji, odwołaniem do więzów etnicznych i nowej formuły narodu. Dmowski znany był również z nietuzinkowego i wysublimowanego poczucia humoru. Zapytany kiedyś jak ocenia swój wygląd z perspektywy upływu lat odpowiedział: ?Mam oblicze rozpustnika, pozującego na męża stanu?. Przebywając razem z premierem Ignacym Paderewskim na konferencji pokojowej w Paryżu zadano mu pytanie, jaką widzi perspektywę na polepszenie relacji między obydwoma panami, Dmowski odpowiedział: ?Trzeba udusić panią Paderewską?. Roman Dmowski zapytany kiedyś dlaczego się nie ożenił, oznajmił, że małżeństwo i rodzina przeszkodziłyby mu w pracy na rzecz narodu polskiego. Nie jest to do końca prawdą, ponieważ miał we wcześniejszych latach pewien miłosny epizod. Obiektem jego zainteresowań była Maria Juszkiewiczówna, późniejsza żona Józefa Piłsudskiego. Pomimo przelotnego romansu, częstych odwiedzin i wspólnych spacerów, Maria ostatecznie wybrała... Piłsudskiego, czym dodatkowo wzajemnie zantagonizowała i tak nie lubiących się panów. Później swój status singla tłumaczył poświęcaniem się wyłącznie pracy na rzecz narodu polskiego. Piłsudski nigdy nie uznał Dmowskiego za partnera politycznego i dalej realizował swój plan odnośnie polskiej polityki wschodniej, zgodny z własnymi poglądami. W środowiskach nieprzychylnych prawicy pojawiła się plotka o rzekomym homoseksualizmie Dmowskiego... Przede wszystkim Dmowski przed I wojną światową przyszłość naszego kraju i nadzieję na autonomię widział w sojuszu z Rosją, angażując się po stronie ruchu neoslawistycznego. Skrzętnie ukrywał hasła wolnościowe, aby tym samym nie zrazić wschodniego mocarstwa do pomysłu odbudowy państwa polskiego ? po latach sam pisał, że aby osiągnąć swój cel musiał "fraternizować z bydłem". Będąc pragmatykiem, twierdził że koncepcja Rzeczpospolitej jako federacji złożonej z wielu egzystujących obok siebie narodów, jest po 123 latach niewoli nierealna. Dostrzegał świadomość własnej tożsamości Litwinów, Ukraińców, Białorusinów i Żydów oraz ich tendencje separatystyczne, mogące w przyszłości zagrozić jedności młodego i słabego jeszcze państwa polskiego. Dlatego też nie chciał dla Polski granic szeroko rozciągających się na wschód, ani nie widział miejsca dla mniejszości narodowych w odbudowanym kraju. W tym miejscu należy zdecydowanie odrzucić fałszywy pogląd o rzekomej ksenofobii czy poczuciu wyższości nad innymi narodami. Dmowski nie miał skrupułów w piętnowaniu wad Polaków, do których najczęściej zaliczał: lenistwo, bierność, niezdolność do pracy zbiorowej, problemy z higieną, pijaństwo. Złośliwcy propagowali informacje, że ojciec Romana Dmowskiego jest analfabetą, a to w związku z tym, że odmawiał składania podpisów w języku rosyjskim pod oficjalnymi dokumentami. Zresztą on sam kontynuował tę tradycję. Do jednej z jego żelaznych zasad należała ta związana z nie składaniem przez niego podpisów w języku rosyjskim, co sprawiło, że figurował w dokumentach jako osoba niepiśmienna. Zdobył tytuł doktora nauk przyrodniczych Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Dmowski był poliglotą ? władał biegle językiem francuskim, angielskim, rosyjskim i portugalskim, a także rozumiał m.in. niemiecki. Za polityczne dzieło życia Dmowskiego uznać należy jego udział w konferencji wersalskiej, gdzie był drugim delegatem Polski (nie chodzi o numerację kolejności, a teoretycznego ?starszeństwa? ? pierwszym był Ignacy Jan Paderewski). 29 stycznia 1919 r. Dmowski stanął przed Radą Dziesięciu mając zaprezentować całokształt sprawy polskiej. Wygłosił kilkugodzinne przemówienie, równolegle po francusku i angielsku, a jakby tego było mało ? bez notatek, a przez pewien czas nawet bez mapy. Na słuchaczach zrobiło ono niebywale pozytywne wrażenie. Nawet nie należący do przesadnych entuzjastów sprawy polskiej, musieli przyznać, że było dobre! Pogrzeb Romana Dmowskiego był jedną z największych manifestacji narodowych okresu międzywojennego. Uczestniczyło w nim od 100 do 200 tysięcy ludzi. Przybyło na niego wiele osobistości, jednak nie to było istotne, gdyż nie osobistości a jednostki odegrały tu wielka rolę. Uroczystość ta była zarazem jedną z największych manifestacji narodowych okresu międzywojennego. I teraz kwestia najbardziej drażliwa, zwłaszcza w dzisiejszych mętnych i "ciekawych" czasach. Rzekomy antysemityzm Dmowskiego... Otóż antysemityzm Dmowskiego bazował wyłącznie (!) na aspekcie ekonomicznym, ponieważ dostrzegał zagrożenie płynące z prymatu ekonomicznego Żydów. Nie przejawiał aspektu ksenofobicznego jak niemieccy naziści. Roman Dmowski żywił stosunek do Żydów dokładnie taki sam, jak do wszystkich innych narodów świata. Jego niepokój wzbudzał natomiast ich status majątkowy, położenie społeczne i liczebność. Miał obawy, że przyszłe odrodzone po I wojnie światowej państwo polskie zostanie zdominowane w handlu, przemyśle i bankowości przez ludność niepolską, czyli w tym wypadku właśnie przez Żydów. Był to problem całkiem realny, widoczny szczególnie na terenach byłego Królestwa Kongresowego i Galicji zachodniej. Dmowski przestrzegał jedynie przed koncentracją kapitału i siły produkcyjnej w rękach niepolskich, ponieważ mogło to doprowadzić do wewnętrznego osłabienia odradzającego się państwa. Bardzo ciekawa, nietuzinkowa postać. Ciekawe, jak potoczyłby się losy Polski, gdyby Dmowski miał większy wpływ na realia polityczne. #8UrodzinyEbookpointKonkurs