Poza "czarno-białą" perspektywą widzenia świata: heterogeniczność wartościowania a przejawy przychylności Obcym

Rozróżnienie pomiędzy ocenianiem świata homogenicznym (jednorodnym co do znaku) i heterogenicznym (przejawiającym się dostrzeganiem negatywnych i pozytywnych atrybutów tego samego obiektu czy stanu rzeczy) wiążemy z dwoma odmiennymi systemami wartościowania – pierwotnym, afektywnym, automatycznym, i wtórnym, pojęciowym, refleksyjnym (Jarymowicz, 2009). Pierwszy powiązany jest percepcją egocentryczną, drugi – umożliwia decentrację i rozwój pozaosobistych standardów wartościowania. Artykuł prezentuje wyniki czterech badań, z udziałem licealistów i studentów. Mierzone były przejawy stopnia heterogeniczności wartościowania oraz przychylności wobec innych ludzi – odmiennych rasowo, narodowo, orientacją seksualną. We wszystkich badaniach dane okazały się spójne z przewidywaniami: wyższe wskaźniki heterogeniczności współwystępowały z wyższymi wskaźnikami przychylności Obcym.

The author distinguishes between the homogenous and the heterogeneous type of evaluation, due to affective holistic vs. deliberative appraisals of negative and positive attributes of the same object or situation. According to her conceptualization, the former is specific to the affective, automatic evaluative system, and the latter – to the intellectual, reflective system of evaluation (Jarymowicz, 2009). The automatic system leads to egocentric perception, whereas the reflective one facilitates decentration and taking a perspective of others. The article presents four studies, involving the participation of young people: high school and university students. In each study the measurements of the homo-/heterogeneity of evaluative standards and positivity of attitudes toward Others – the outgroup members – were applied. All results were coherent with predictions: participants with a higher level of the evaluative heterogeneity displayed a more favorable attitudes towards people of different race, nationality, sexual orientation than participants with a lower level of the evaluative heterogeneity.