Poczucie granic ciała i jego implikacje dla kondycji zdrowotnej człowieka

Poczucie granic ciała jest niejednorodną i rzadko eksplorowaną kategorią psychologiczną. Koncepcje rozwojowo-psychodynamiczne określają je jako sposób doświadczania przez człowieka własnej cielesnej powierzchni, który znajduje odzwierciedlenie w jego poczuciu odrębności od otoczenia i bezpieczeństwa w ciele. Ujęcia te podkreślają ważny udział poczucia granic ciała w rozwoju osobowości i tożsamości psychologicznej. Artykuł jest przeglądem doniesień teoretycznych i badań empirycznych na temat znaczenia poczucia granic ciała dla kondycji zdrowotnej człowieka. Przedstawiono w nim sposoby definiowania poczucia granic ciała, a także jego uwarunkowania i następstwa, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu zdrowia i choroby. Doniesienia teoretyczne i empiryczne sugerują związki poczucia cielesnych granic z objawami choroby psychosomatycznej, zaburzeniami psychicznymi i zachowania, a także z potencjałami zdrowia i adaptacją do warunków choroby.

The sense of body boundaries has numerous definitions and has been rarely analysed as a psychological category. Development and psychodynamic concepts describe it as a way in which a person experiences his or her own body surface as the reflection of the separation and autonomy from the outside world and safety in his or her own body. The researched concepts indicate the significant role of body boundaries in the development of personality and psychological identity. The following article reviews the theoretical and empirical studies concerning the relationship between the sense body boundaries and human health condition. The research presents various ways of experiencing body boundaries as well as conditions and effects of the mentioned experience. The concept of health and illness is particularly analysed. The theoretical and empirical studies suggest the correlation between the sense of body boundaries and psychosomatic, mental and behavioral disorders.