Czy kultura ma znaczenie? ZZL w japońskich fabrykach w Polsce

Od lat 50. XX wieku japońskie przedsiębiorstwa produkcyjne i stosowane w nich metody zarządzania były źródłem fascynacji badaczy zarządzania, a w latach późniejszych – zazdrości praktyków. Mimo usilnych starań wiele przedsiębiorstw próbujących imitować japońskie rozwiązania ponosiło porażkę, co przyczyniło się do utrwalenia stereotypu na temat japońskich praktyk produkcyjnych jako determinowanych przez kulturę narodową i niemożliwych do przetransferowania poza granice Japonii. Celem książki był opis procesu ewolucji ZZL i praktyk produkcyjnych w dwunastu japońskich przedsiębiorstwach w Polsce oraz ukazanie roli kultury jako jednego z czynników determinujących przebieg tego procesu.
Wnioski płynące z badania są niezwykle optymistyczne i motywujące.

Okazuje się bowiem, że słynna japońska wydajność i praktyki produkcyjne są w znacznie mniejszym stopniu, niż się powszechnie uważa, determinowane przez japońską kulturę narodową. Fakt, iż niektóre z badanych przedsiębiorstw, nawet w oczach japońskich menedżerów, osiągały wyniki porównywalne do zakładów japońskich, oznacza, że szanse mają wszystkie polskie firmy produkcyjne, które w świadomy i konsekwentny sposób rozwijać będą swoją funkcję personalną.

Autor podejmuje ważną dla dyscypliny nauk o zarządzaniu problematykę kształtowania funkcji personalnej w przedsiębiorstwie produkcyjnym. Praca jest osadzona w obszarze zarządzania japońskiego, który obejmuje w ujęciu zarówno teoretycznym, jak i praktycznym – zestaw założeń, zasad i narzędzi wyróżniających się na tle innych narodowych czy kulturowych podejść do zarządzania.
Podejście zastosowane przez dra Tomasza Olejniczaka należy uznać za oryginalne i znaczące dla rozwoju nauk o zarządzaniu. Na szczególne uznanie zasługują tu dojrzałość syntezy dorobku międzynarodowego i unikalne wykorzystanie materiałów w języku japońskim.

dr hab. Maria Aluchna, prof. SGH